Zorgen over patiënten met verstandelijke beperking

De overheid is bezig met een grote hervorming van de langdurige zorg. Dit betekent onder meer dat verantwoordelijkheden voor welzijnsvoorzieningen worden overgeheveld naar de gemeente en een deel van de langdurige zorg wordt geëxtramuraliseerd. Hierdoor kan een deel van de mensen met een lichte of matige verstandelijke beperking niet wonen binnen een instelling voor gehandicaptenzorg. Zij zullen daardoor vaker zelfstandig of bij familie wonen. De verwachting is dat hierdoor het aantal patiënten met een lichte of matige verstandelijke beperking in de huisartsenpraktijk geleidelijk aan toeneemt. De komende jaren moet duidelijk worden hoe groot de groep verstandelijk beperkte patiënten is die bij de huisarts komt. Ook moet nog duidelijk worden wie deze mensen gaan ondersteunen bij het wonen, werken en het zoeken van medische hulp.

Achtenvijftig procent van de huisartsen voorziet problemen bij een groei van het aantal mensen met een verstandelijke beperking in zijn of haar praktijk. Die verwachting is niet gestoeld op onbekendheid met de doelgroep. Bijna alle huisartsen (95%) hebben al mensen met een lichte verstandelijke beperking in hun praktijk. Tweederde (68%) heeft mensen met een matige verstandelijke beperking en een kwart (26%) heeft mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking in de praktijk. Huisartsen schatten hun kennis en vaardigheden om zorg te verlenen aan mensen met een matige en ernstige verstandelijke beperking lager in dan hun kennis over mensen met een lichte verstandelijke beperking. Vierenzestig procent ervaart op dit moment al knelpunten in de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking. Ruim de helft van de huisartsen werkt niet samen met een arts voor mensen met een verstandelijke beperking (AVG).

Huisartsen die knelpunten ervaren vinden dat vooral hun kennis verbeterd kan worden, zowel over gedragsproblemen, psychiatrische problematiek als over specifieke medische ziektebeelden (zoals neurologische, zintuiglijke, gastro-intestinale of syndroomspecifieke problemen) [tabel]. Daarnaast ervaart bijna de helft van deze huisartsen een tekort aan tijd in een consult met een verstandelijk beperkte patiënt. Ook de samenwerking met begeleiders en artsen uit de verstandelijk gehandicaptenzorg kan beter.

Een tekort aan kennis onder huisartsen zou onder meer opgevangen kunnen worden door betere samenwerking met AVG’s. Huisartsen kunnen patiënten doorverwijzen naar een AVG-polikliniek, zie www.nvavg.nl. AVG’s kunnen bijvoorbeeld ingeschakeld worden voor consultatie, medebehandeling, periodieke screening en voor ondersteuning van de familie. Op de website staat ook een handreiking voor de samenwerking tussen huisartsen en AVG’s.