Overwerk kan dodelijk zijn

Kivimäki et al. verzamelden gegevens van 25 onderzoeken uit Europa, de Verenigde Staten en Australië. Ruim 530.000 mannen en vrouwen werden gedurende 7 jaar gevolgd. Geen van hen had bij aanvang van het onderzoek ooit een beroerte gehad. Ook werden 600.000 personen 8 jaar gevolgd die bij aanvang van het onderzoek vrij waren van coronaire hartziekte. In de meta-analyse werd gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en sociale status.

Werknemers die meer dan 55 uur per week werkten, hadden 13% meer kans op het krijgen van coronaire hartziekte en 33% meer kans op een CVA dan werkers die een gebruikelijke 35- tot 40-urige werkweek hadden. Voor CVA was er ook sprake van een dosis-responsrelatie, wat betekent dat naarmate men meer uren per week werkte, het risico op een CVA groter werd. Bij een 41- tot 48-urige werkweek 10% meer kans, 27% toename bij een 49- tot 54-urige werkweek en 33% meer kans op een CVA bij personen die aangaven meer dan 55 uur per week te werken.

Omdat de werkbelasting gebaseerd is op vragenlijsten en niet direct gemeten is, kan er sprake zijn van overrapportage zodat het verband tussen overwerk en CVA niet zozeer samenhangt met het aantal daadwerkelijke gewerkte uren dan wel met de beleving van de werkdruk.

De uitdrukking ‘van hard werken gaat niemand dood’ wordt door dit onderzoek gelogenstraft. In beroepen met een hoge mate van verantwoordelijkheid en arbeidsethos is overwerk een veelvoorkomend verschijnsel. Ook huisartsen behoren tot deze risicogroep. Werkweken van meer dan 50 uur zijn voor de meeste huisartsen eerder regel dan uitzondering, zeker als administratieve lasten en ANW-diensten bij de dagelijkse werkdruk opgeteld worden. Signalen die aangeven dat de werkdruk voor huisartsen eerder toe- dan afneemt moeten daarom serieus genomen worden.

Bèr Pleumeekers