Afwachtend beleid bij prostaatkanker

Voor meer inzicht hierin hebben Amerikaanse onderzoekers een simulatiemodel ontwikkeld voor mannen van 65 en 75 jaar voor het vergelijken van drie strategieën: direct behandelen met radiotherapie of een operatie, actief volgen van de patiënt (active surveillance) en afwachtend beleid (watchful waiting). Actief volgen omvatte een driemaandelijkse PSA-test, zesmaandelijks rectaal toucher en een biopsie na één jaar, vervolgens elke drie jaar. Bij progressie naar een meer agressieve ziekte werd behandeling ingezet. Afwachtend beleid betekende elke zes maanden een PSA-test en elke vijf jaar een botscan. Bij deze strategie werd palliatief behandeld wanneer de ziekte symptomatisch werd. In geval van curatieve therapie werd het protocol geschonden.

Actief volgen en afwachtend beleid bleken effectiever en minder kostbaar dan direct behandelen. Onderlinge vergelijking van deze twee strategieën leverde een verschil op van twee maanden levensverwachting (voor kwaliteit gecorrigeerd) ten gunste van afwachtend beleid, met een kostenbesparing van $15.374 bij mannen van 65 jaar en $11.746 voor de 75-jarigen. Toekomstig onderzoek zal zich moeten richten op het beter classificeren van laag-risicoprostaatkanker en op de verschillen tussen actief volgen en afwachtend beleid.

Dit onderzoek leert ons dat het actief volgen van een patiënt in de huidige praktijk een te overwegen optie is voor mannen met gelokaliseerde, laag-risicoprostaatkanker. Dat komt ook naar voren in de NHG-Standaard Mictieklachten bij mannen, waarin het advies luidt om afwachtend beleid te overwegen bij mannen met een levensverwachting van minder dan 10 jaar en een vermoeden van prostaatkanker, zonder aanwijzingen voor metastasen. 

Anne de Boer