Nieuws

Effecten van extra water drinken bij hoofdpijn

Gepubliceerd
1 augustus 2012
1 reactie

Artikelinfo

Editie
2012, nummer 8
Eerste paginanummer
375
Laatste paginanummer
375
Spigt et al. beschrijven in een recent artikel dat zij de groep watergebruikers extra hebben gemotiveerd door te wijzen op het positieve effect van het drinken van extra water in een vorig onderzoek.1 Deze interventie op zich heeft al een effect gehad. Immers, zij stelden vast dat de watergroep significant meer positieve verwachtingen had van het effect van het aan hun gegeven advies. Mogelijk waren de deelnemers er ook los van deze aanmoediging al van overtuigd dat dit best wel eens zou kunnen helpen. Het drinken van extra water is immers inmiddels tot een ware hype uitgegroeid. Veel mensen veronderstellen dat het hun kan helpen bij tal van stoornissen. Het is waarschijnlijk dat deze positieve verwachting over het drinken van extra water het gevonden effect sterk heeft beïnvloed. Het feit dat Spigt et al. alleen een effect hebben gevonden op subjectief niveau ondersteunt deze zienswijze. Alleen al het principe van cognitieve dissonantie zou een alternatieve verklaring kunnen zijn voor het gemeten effect. Daarnaast is het zo dat er geen goede pathofysiologische verklaring is voor het feit dat extra water zou kunnen helpen. En al helemaal niet voor het feit dat het ook nog zou kunnen helpen tegen elke vorm van hoofdpijn. Vooralsnog toont dit onderzoek uitsluitend aan dat het creëren van een positieve verwachting bij de patiënt het beleven van zijn ziekte positief kan beïnvloeden.
Willem van der Krol, arts

Literatuur

  • 1.↲Spigt M, Weerkamp N, Troost J, Van Schayck CP, Knottnerus JA. Effecten van extra water drinken bij hoofdpijn. Huisarts Wet 2012;55:246-9.
  • 2.Hróbjartsson A, Gøtzsche PC. Is the placebo powerless? An analysis of clinical trials comparing placebo with no treatment. N Engl J Med 2001;344:1594-602.

Reacties (1)

W.J. van der Krol (niet gecontroleerd) 28 oktober 2012

Effecten van extra water drinken bij hoofdpijn

Met regressie analyse konden Spigt et al. geen effect van de positieve
verwachtingen op de uitkomst aantonen. Echter dit sluit een sterk
placebo effect in zijn algemeenheid niet uit. Zij verwijzen naar een
meta-analyse van Hrobjartsson en Gotzsche om aan te tonen dat het
(werkelijke) placebo effect in het algemeen geen belangrijke rol
speelt. Gemiddeld genomen is dat inderdaad de conclusie van het
artikel. Echter in deze meta-analyse werden vrijwel geen onderzoeken
opgenomen waar de kwaliteit van leven (zoals de door u gebruikte
MSQOL) als maat onderzocht werd. En de onderzoeken waarbij een
pijnscore (zoals in uw onderzoek) als maat gebruikt werd gaven juist
wel een aanzienlijk placebo effect te zien. Bovendien waren de
placebo?s die in de geincludeerde onderzoeken werden gebruikt nogal
eenvoudig. Het betrof bijvoorbeeld het verstrekken van een
melksuikertabletje of het aanzetten van een niet werkelijk aangesloten
apparaat. Het verplicht drinken van 1,5 liter extra water per dag is
in vergelijking hiermee toch van een geheel andere orde. De vraag of
dit niet een sterke placebo werking oproept - al dan niet door
positieve verwachtingen vooraf - is dan ook meer dan gerechtvaardigd.
Zeker gezien het feit dat u slechts zeer geringe effecten heeft
gevonden. De ondergrens van het betrouwbaarheidsinterval van de
Migraine specifieke kwaliteit van leven (MSQOL) nadert immers op
zichzelf al bijna tot 1. Dit nog afgezien van de vraag in hoeverre er
sprake is van enige klinische relevantie.

Willem van der Krol, huisarts n.p.
Leeuwarden