Vraag
Een patiënt krijgt chemotherapie en heeft daarbij forse neuropathie ontwikkeld. Weet je of acupunctuur hiertegen werkzaam is? Wat kan ze nog meer proberen, als acupunctuur niet helpt? Volgens de oncoloog werken orale middelen niet tegen neuropathie.
Vraag ingestuurd door een huisarts uit Driebergen.
Antwoord
De pathofysiologie van chemotherapie-geïnduceerde polyneuropathie (CIPN) is complex. Ook spelen diverse mechanismen een rol in het ontwikkelen van CIPN. CIPN is meestal sensibel en pijnlijk en lastig te behandelen.1 Er is geen bewezen effectieve behandeling beschikbaar voor CIPN. Voor de behandeling van neuropatische pijn zijn meerdere geneesmiddelen beschikbaar. Voor CIPN hebben amitriptyline, duloxetine, venlafaxine, gabapentine en pregabaline de voorkeur.1,2 Het effect van medicatie is echter beperkt: minder dan 50% van de patiënten ervaart maximaal 50% pijnvermindering. Duloxetine wordt als meest effectieve behandeling beoordeeld. Voor lokale neuropathische pijn is een huidpleister met capsaïcine beschikbaar.1
Er is geen wetenschappelijk bewijs voor acupunctuur in de behandeling van CIPN.1 Systematische reviews en meta-analyses naar (elektro-)acupunctuur bij CIPN tonen wisselende resultaten.3,4 Sommige onderzoeken rapporteren verlichting van symptomen, zoals minder pijn en een betere kwaliteit van leven na meerdere acupunctuursessies.3,5 Veel onderzoeken hebben echter methodologische beperkingen, zoals kleine steekproeven, geen geblindeerde opzet, of het ontbreken van een controlegroep. Ondanks deze beperkingen wordt acupunctuur doorgaans goed verdragen en kan het een aanvullende therapie zijn bij onvoldoende effect van reguliere behandelingen. Hoewel het niet bij iedereen helpt, kunnen sommige patiënten baat hebben bij deze aanpak.3
Deze vraag is beantwoord door Patrick Dielissen, huisarts, en Irene de Man-Hermsen, anesthesioloog-pijnspecialist bij het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen.
H&Weetje: Stel je vraag aan H&W
Heb jij een praktische huisartsgeneeskundige vraag waar je geen pasklaar antwoord op vindt? In de nieuwe rubriek H&Weetje krijg je de kans om jouw vraag te stellen aan experts!
Denk aan kleine, praktische vragen die niet direct te vinden zijn in richtlijnen of juist gaan over het afwijken daarvan. Vermijd vragen met makkelijk vindbare informatie of complexe casussen die uitgebreide wetenschappelijke onderbouwing vereisen.
De H&W-redactie schakelt (kader)huisartsen gespecialiseerd in jouw onderwerp in. Lukt dat niet? Dan vragen we andere (medisch) specialisten om een antwoord.
Mail jouw vraag naar redactie@nhg.org. Misschien staat het antwoord binnenkort in H&W!
Meer weten? Kijk op henw.org/hweetje.
Wet 2025;68(3):48847.
Literatuur
- 1.↲↲↲↲Nederlandse Vereniging van Neurologie. Behandeling van oorzaken van polyneuropathie. Utrecht: Federatie Medisch Specialisten, 2019. Geraadpleegd 27 september 2024.
- 2.↲Scheel A, Beijers AJM, Mols F, Faber CG, Vreugdenhil G. Chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie . Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A7455.
- 3.↲↲↲ Xu Z, Wang X, Wu Y, Wang C, Fang X. The effectiveness and safety of acupuncture for chemotherapy-induced peripheral neuropathy: a systematic review and meta-analysis. Front Neurol 2022;13.963358. DOI:10.3389/fneur.2022.963358.
- 4.↲Ye ML, Liao RW, Yeh PH, Lin CH, Wang YL. Acupuncture-related interventions improve chemotherapy-induced peripheral neuropathy: a systematic review and network meta-analysis. BMC Complement Med Ther 2024;24:310. DOI: 10.1186/s12906-024-04603-1.
- 5.↲Lu W, Giobbi-Hurder A, Freedman RA, Shin IH, Lin N, Partridge AH, et al. Acupuncture for chemotherapy/induced peripheral neuropathy in breast cancer survivors: a randomized controlled pilot trial. The Oncologist 2020;25:310-8.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
