André Knottnerus

Vanuit de hypothese dat griepvaccinatie residuele bescherming biedt tegen griepstammen die later kunnen circuleren, evalueerden we na 25 jaar de langetermijneffecten van een eenmalige griepvaccinatie. Daarvoor gebruikten we de gegevens van een gerandomiseerde placebogecontroleerde trial. Deze trial toonde aan dat griepvaccinatie griep kan voorkomen. Verder gebruikten we de follow-upgegevens van onder andere CBS en Gemeentelijke Basis-administratie om de totale sterfte en de sterfte aan cardiovasculaire of respiratoire oorzaken onder de trialdeelnemers na 25 jaar te berekenen. Met behulp van regressieanalyses bepaalden we de invloed van leeftijd en comorbiditeit op de langetermijnsterfte. Van 98% van de deelnemers konden we de vitale status op 1 januari 2017 achterhalen. In de groep als geheel was er geen aantoonbaar verschil in langetermijnsterfte tussen de interventiegroep (vaccinatie) en de controlegroep (placebo). Wel is er een mogelijk klinisch relevant effect op langetermijnsterfte bij jongere ouderen.

De interactie tussen wetenschap, praktijk en beleid heeft, juist waar kennis een verschil kan maken, veel trekken van een arena. In deze evidence arena spelen niet alleen kennis en bewijsvoering, maar ook actoren en belangen een rol. Scheidend hoogleraar Knottnerus illustreert dit aan de hand van thema’s uit zijn ‘kennispraktijk’: omgaan met kennis en onzekerheid, vertrouwen en onafhankelijkheid, keuzes rond de verwerving van nieuwe kennis, traagheid in het inbouwen daarvan in de zorg en de discussie rond het begrip ‘evidencebased’. In de evidence arena moet de wetenschap een brede blik hebben en verantwoordelijkheid nemen op verschillende niveaus: haar ambacht, de praktijk, het beleid en de maatschappij.

Al sinds jaar en dag beoordeelt de huisarts patiënten met pijn op de borst op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek. En dat blijft voorlopig zo, al zijn er op termijn wel ontwikkelingen te verwachten op het gebied van aanvullende diagnostische middelen.