Praktijk

Huisartsen beoordelen dagelijks allerlei plekjes en vlekjes. Vele daarvan zijn rood en/of schilferen, en soms is meteen al duidelijk wat er aan de hand is. De lijst met rode en schilferende huidaandoeningen, ofwel de erythematosquameuze dermatosen, is echter lang. Vaak gaat het om eczeem of psoriasis, maar soms zitten er witte raven tussen. Patroonherkenning speelt bij het herkennen van ziektebeelden en zeker bij de witte raven een belangrijke rol.

Taal, cultuur en opleidingsniveau maken het vaak lastig dementie vast te stellen bij patiënten met een niet-westerse migratieachtergrond. De veelgebruikte MMSE is niet geschikt voor laagopgeleide patiënten en de NHG-Standaard Dementie adviseert anderstalige patiënten sowieso te verwijzen voor nadere diagnostiek. Er zijn echter instrumenten die de huisarts kunnen helpen een vermoeden van dementie te onderbouwen. De Rowland Universal Dementia Assessment Scale (RUDAS) is speciaal ontwikkeld voor laagopgeleide patiënten met een diverse culturele achtergrond. De Nederlandse versie kan in een klein half uur worden afgenomen door een huisarts of praktijkondersteuner, met behulp van een familielid als tolk. In negen huisartsenpraktijken is de RUDAS onderzocht en geschikt gebleken als screeningstest. Met een sensitiviteit en specificiteit voor dementie van 74% doet de lijst niet onder voor de MMSE en zowel de testafnemers als de patiënten waren tevreden. De RUDAS kan het best worden gebruikt in combinatie met de IQCODE, een informantenvragenlijst voor de familie.

Het afgelopen jaar zagen wij in onze praktijk twee diabetespatiënten met ernstige neuropathische pijnklachten. Bij de ene patiënt gaf orale medicatie onvoldoende pijnvermindering. Bij de tweede beperkte de comorbiditeit het gebruik van orale medicatie. Lokale toepassing van amitriptyline en ketamine leidde tot twee tevreden patiënten.

Toets uw kennis.

Een Nederlandse huisarts ziet gemiddeld tien keer per week een patiënt met een gynaecologische klacht. Veel gynaecologische klachten kunnen in de eerste lijn worden behandeld, maar niet elke huisarts voelt zich bekwaam en daarom volgen er veel er doorverwijzingen naar de tweede lijn. In de Zorggroep Regio Oosterhout en Omstreken blijkt het aantal verwijzingen gedaald na de implementatie van een eerstelijns kaderspreekuur gynaecologie.

Ledderhosesyndroom (plantaire fibromatose) is een bindweefselverdikking van de fascia plantaris. Dit leidt tot de vorming van langzaam groeiende noduli onder de voet. Patiënten met pijnklachten en/of zwellingen en/of knobbels onder de voet kunnen deze ziekte hebben. Pijnstilling en orthopedische zolen zijn de eerste stap in de behandeling, verwijzing naar een orthopeed voor een chirurgische behandeling is de tweede stap.

Een cardiologische afwijking kan een uniek symptoom zijn bij patiënten met lymeborreliose. In de meeste gevallen gaat het hierbij om een hooggradige atrioventriculaire blokkade, wat monitoring van het hartritme noodzakelijk maakt. Aandacht voor de diagnose lymecarditis is van belang, omdat het aantal patiënten dat jaarlijks lymeziekte oploopt in de afgelopen twintig jaar ruim verviervoudigd is.

Toets uw kennis.

Tot de vele functies van de lever behoort het onschadelijk maken van geneesmiddelen. Een leverfunctiestoornis verandert de farmacokinetiek en -dynamiek van geneesmiddelen, maar vanwege de grote overcapaciteit van de lever wordt dit pas klinisch relevant als er sprake is van levercirrose. Veel geneesmiddelen, waaronder veelgebruikte zoals analgetica en statines, moeten in dat geval lager gedoseerd worden of vervangen door een ander middel. Door in het huisartsinformatiesysteem de oude contra-indicatie ‘leverfunctiestoornis’ te vervangen door ‘levercirrose’ kan men dit automatisch bewaken.

Huidpiercings zijn zelden een gezondheidsprobleem, maar piercings in kraakbeen kunnen nare gevolgen hebben als ze ontstoken raken. Een milde ontsteking kan men het best behandelen met azijn en de piercing laten zitten. Bij ernstiger ontstekingen zijn antibiotica aan te raden.