Nieuws

Beperkte plaats CRP-bepaling bij een exacerbatie COPD

Gepubliceerd
6 augustus 2019
De NHG-Standaard COPD adviseert CRP-bepaling bij een COPD-exacerbatie bij patiënten met lichte of matige obstructie alleen als de huisarts twijfelt of het zinvol is een antibioticum voor te schrijven. In een onderzoek in de tweede lijn werd voorschrijven van antibiotica op geleide van de CRP (afkappunt > 50 mg/ml) vergeleken met voorschrijven op basis van de zelfgerapporteerde purulentie van het sputum. In de CRP-groep leidde dit tot een absolute reductie van het aantal antibioticavoorschrijften met 14,5%.
2 reacties

In deze RCT, uitgevoerd in twee Nederlandse ziekenhuizen, selecteerden de onderzoekers alleen opgenomen patiënten met een exacerbatie COPD en randomiseerden hen over een CRP-groep en een GOLD-groep (zelfgerapporteerde sputumproductie). Alle patiënten werden behandeld met orale prednison en bronchodilatatie. Het primaire eindpunt was de start van antibiotica binnen 24 uur na opname. De secundaire eindpunten waren uitblijvend herstel < 30 dagen, opnameduur, tijd tot de volgende exacerbatie, verschillen in symptoomscore (CCQ) en kwaliteit van leven. In de CRP-groep kregen minder patiënten (31,7 versus 46,2%) antibiotica dan in de GOLD-groep (p = 0,028). Beide groepen lieten geen verschil zien op de secundaire eindpunten.

De NHG-Standaard COPD geeft CRP-bepaling een beperkte plaats, namelijk bij patiënten met een FEV1 > 50% met een ernstige exacerbatie COPD en bij twijfel of een antibioticum is geïndiceerd. De kleur van het sputum dient niet leidend te zijn vanwege de onbetrouwbaarheid hiervan. Dit onderzoek bevestigt deze beperkte plaats van een CRP-bepaling in de behandeling van exacerbaties COPD en dat de zelfgerapporteerde kleur van het sputum geen goed ijkpunt is. Voorlopig dus maar gewoon de standaard volgen.

Literatuur

  • Prins HJ, et al. CRP-guided antibiotic treatment in acute exacerbations of COPD in hospital admissions. Eur Respir J 2019;53:1802014.

Reacties (2)

Cals 2 augustus 2019

Koppensneller kopt te snel? Geachte redactie, de journaals met kort nieuws van H&W zijn altijd prettig om te lezen. Nu H&W frequenter (digitaal) verschijnt zijn journaals bij uitstek geschikt om de lezende huisarts kort en krachtig bij te praten over nuttig nieuws voor de spreekkamer. Kort nieuws met goed bekkende koppen heeft echter ook het risico dat enige nuance verloren gaat. Zo durf ik te betwijfelen of de kop 'Beperkte plaats CRP-bepaling bij een exacerbatie COPD' de lezende huisarts niet op het verkeerde been zet. Het is tenslotte een studie uit de tweedelijn. Juist met het oog op spectrum bias (een diagnostische test presteert door verschillen in populatie niet hetzelfde in de eerste- en tweedelijn) kunnen we de conclusie van deze studie niet zomaar toepassen op onze COPD exacerbanten. Voorts mag een reductie van 14,5% in antibioticagebruik juist bij deze kwetsbare groep patienten toch wel relevant genoemd worden. De eerlijkheid gebied echter ook te zeggen dat tot voor kort het aantal prospectieve studies naar de rol van CRP bij COPD exacerbaties in de eerstelijn erg gering was. Maar juist deze maand werd een Britse trial gepubliceerd in de NEJM. Ik geef met plezier de titel en de link, en laat de weging graag aan de lezer over. Welke kop zouden we met deze nieuwe bewijslast snellen? (Butler et al. C-Reactive Protein Testing to Guide Antibiotic Prescribing for COPD Exacerbations, N Engl J Med 2019; 381:111-120DOI: 10.1056/NEJMoa1803185) Link: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1803185

Beste groet, Jochen Cals

(Belangenverstrengeling: projectcommissielid van bovenstaande trial, en leerstoelhouder effectieve diagnostiek in de huisartsgeneeskunde, met ook kritisch oog voor overmatig gebruik van (point-of-care) diagnostiek)

i.smeele 6 augustus 2019

Hartelijk dank voor de reactie. Met "beperkte plaats" wilden we vooral aangeven dat er naar aanleiding van dit onderzoek in de 2e lijn nog geen aanleiding is om van de NHG-standaard af te wijken die CRP bij COPD exacerbaties een beperkte plaats geeft. We zijn erg blij met de Britse trial gepubliceerd in de NEJM waarover binnenkort een nieuwsbericht in H&W gepubliceerd zal worden (dat was al onderweg). Eindelijk bewijs voor een wat ruimere plaats voor de CRP vanuit de eerste lijn! 

Verder lezen