Vraagstelling
Wat is bij depressieve ouderen het beste beleid om een recidief te voorkomen?
Betekenis voor huisarts en patiënt
Ouderen met een ernstige depressie hebben ten opzichte van jongere patiënten een groter risico om een recidief te krijgen, met verslechtering van de lichamelijke toestand, vermindering van het cognitief functioneren en suïcide als mogelijke gevolgen. Dit onderzoek heeft aangetoond dat onderhoudsbehandeling met paroxetine gedurende 2 jaar in tegenstelling tot langdurige psychotherapie het aantal recidieven bij patiënten van 70 jaar en ouder kan verminderen. In de NHG-Standaard Depressieve stoornis wordt aanbevolen om bij een ernstige depressie eerder over te gaan op medicamenteuze behandeling dan bij een matig ernstige depressie. Hoewel er geen evidence is op basis van geblindeerde RCT’s, is het gebruikelijk de behandeling na 6-9 maanden af te bouwen. Gezien de resultaten van dit onderzoek en het grote recidiefpercentage van depressie bij ouderen, verdient het aanbeveling om bij patiënten van 70 jaar en ouder die behandeld worden met een SSRI, te overwegen deze behandeling langer voort te zetten.
Korte beschrijving
Inleiding Van alle depressieve ouderen krijgt 50-90% binnen 2-3 jaar een recidief. Er zijn weinig gecontroleerde onderzoeken verricht naar het effect van onderhoudsbehandeling in de vorm van medicatie of psychotherapie bij patiënten van 70 jaar of ouder. Wat betreft de medicamenteuze behandeling zijn SSRI’s bij de meeste ouderen de middelen van eerste keus, vanwege de bij ouderen vaak aanwezige comorbiditeit, het gunstige bijwerkingenprofiel en een lager risico op complicaties na een overdosis. Het is onduidelijk hoe lang de huisarts deze medicatie bij ouderen moet continueren . In dit onderzoek wordt een groep ouderen met een depressie gedurende 2 jaar gevolgd en wordt de kans op een recidief bij onderhoudsbehandeling met paroxetine vergeleken met langdurige psychotherapie. Patiëntenpopulatie Het gaat om een RCT onder 195 personen van 70 jaar en ouder die aanvankelijk voldeden aan de DSM-IV-criteria voor een ernstige depressie en ten minste 15 punten scoorden op de Hamilton Rating Scale for Depression (HRSD).1 In 55% van de gevallen betrof het een eerste episode. De patiënten zijn geselecteerd binnen een academische kliniek voor behandeling van depressie op oudere leeftijd. Onderzoeksopzet Tussen 1999 en 2003 werden 365 patiënten benaderd voor het onderzoek, van wie er 195 startten met een kortdurende behandeling voor depressie: paroxetine en psychotherapie. Bij 151 patiënten was er sprake van een verbetering. Uiteindelijk werd er bij 116 patiënten na voortgezette behandeling gedurende 16 weken volledig (109) of gedeeltelijk (6) herstel bereikt. Deze 116 patiënten werden daarna at random ingedeeld in één van de 4 groepen met verschillende onderhoudsbehandelingen (placebo of paroxetine, beide gecombineerd met maandelijkse psychotherapie of met clinical-managementsessies waarin symptomen werden besproken). De onderhoudsbehandeling werd gecontinueerd tot 2 jaar na aanvang, of tot er een recidief van de depressie optrad. In alle vier de groepen voerde eenzelfde team van verpleegkundigen, sociaal werkers en psychologen de behandelingen uit. Uitkomstmaat De primaire uitkomstmaat was een recidief van de ernstige depressie. Resultaten Een depressie recidiveerde binnen 2 jaar bij 35% van de patiënten die zowel paroxetine als psychotherapie kregen. Van de patiënten die paroxetine en clinical-managementsessies ondergingen kreeg 37% een recidief. In de 2 groepen die een placebo kregen in combinatie met psychotherapie of clinical-managementsessies waren deze aantallen respectievelijk 68% en 58%. Na correctie voor het effect van psychotherapie was het relatieve risico op een recidief voor patiënten die alleen een placebo kregen 2,4 keer zo groot (95%-BI 1,4-4,2) als voor patiënten die behandeld werden met paroxetine. Het NTT (number needed to treat) om met paroxetine een recidief te voorkomen was 4 (95%-BI 2,3-10,9). Conclusie van de onderzoekers Patiënten van 70 jaar en ouder met een ernstige depressie die een goede reactie hadden op aanvangsbehandeling met paroxetine en psychotherapie hadden minder kans op een recidief van de depressie, wanneer ze gedurende 2 jaar onderhoudsbehandeling kregen met paroxetine. Maandelijkse psychotherapie verminderde de kans op een recidief van de depressie niet. Bewijskracht Gerandomiseerd placebogecontroleerd dubbelblind onderzoek (1b).2 Marieke Salden en Arie Knuistingh Neven, LUMC
Literatuur
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
