Empathie van de huisarts in wording

De onderzoekers keken in 6 focusgroepen naar de ervaringen van aiossen met empathie. Het ging om 35 aiossen uit 3 leerjaren van de universiteiten van Leiden en Nijmegen. De onderzoekers definieerden empathie als ‘het willen en kunnen van een arts om de situatie van de patiënt, zijn perspectief en gevoelens te begrijpen […]’ en daarnaar te handelen.

Alle aiossen zagen het belang in van empathie en vonden dat het curriculum hierin meer kon voorzien. Eerste- en laatstejaars hadden daarin wel andere behoeften. Eerstejaars vonden het moeilijk om te gaan met hun persoonlijke emotionele reacties op de emoties die patiënten toonden. Zij gaven aan vooral te profiteren van ruimte om te oefenen, zich comfortabel voelen in de praktijk en zich kunnen vergelijken met collega’s. Zij noemden ook coaching en een opleider als rolmodel. Verder hadden zij behoefte aan theorie over empathie in de opleiding. Derdejaars daarentegen hadden empathie reeds geïntegreerd in hun medisch handelen. De katalysatoren daarbij waren persoonlijke groei, een goede werk-privébalans en zelfvertrouwen in de praktijk. Hun onderwijsbehoefte lag in het ontvangen van feedback van echte patiënten.

De beperkingen van het onderzoek zijn de omvang (slechts 2 onderwijsinstellingen), het risico op sociaal gewenste antwoorden in focusgroepen en de mogelijk grote invloed van de moderator. De onderzoekers adviseren gerichtere aandacht voor empathie in de huisartsopleiding. Denk daarbij aan theorie over empathie, de opleider als empathisch voorbeeld en feedback van ‘echte’ patiënten en opleiders. Zorg ook voor vaardigheidstraining in empathische communicatie.