Handboek Pijngeneeskunde

DoelgroepAlle medewerkers in de gezondheidszorg die geconfronteerd worden met patiënten met pijn.

Inhoud HetHandboek Pijngeneeskunde begint met een voorwoord van emeritus hoogleraar Ben Crul (anesthesioloog-pijnspecialist). Crul stelt hierin - terecht - dat een mechanistische benadering van chronische pijn ernstig tekortschiet. Chronische pijn is een ingewikkeld samenspel van lichamelijke, psychische en sociale factoren; de behandeling van chronische pijn behoeft dan ook een brede bio-psychosociale aanpak. Een visie die inmiddels breed gedragen wordt in de geneeskunde, zeker ook in huisartsenland.

HetHandboek Pijngeneeskunde, opgedeeld in vier delen, behandelt al deze bio-psychosociale aspecten. In de eerste twee delen worden geschiedenis, epidemiologie, pathofysiologie (medisch-somatisch én psychosociaal) en de diagnostiek van pijn behandeld. Deel vier besluit met een aantal hoofdstukken over specifieke behandelingen, zoals farmacotherapie, invasieve, psychologische en revalidatiegeneeskundige behandelingen. In deze drie delen worden bovengenoemde aspecten op zeer leesbare wijze besproken door de op dat gebied toonaangevende specialisten.

In deel drie worden in 16 hoofdstukken enkele afzonderlijke pijnsyndromen besproken en komt verrassend genoeg de mechanistische, biomedische benadering van de chronische pijnproblemen terug. In de hoofdstukken over bijvoorbeeld nek-, rug- en buikpijn kunt u alles lezen over verklevingen, facetartrose en discusgerelateerde pijn (met bijbehorende specialistische, invasieve behandelmethoden), maar de invloed van gedachten, emoties en gedrag bij deze pijnsyndromen wordt niet tot nauwelijks besproken. Hierdoor wordt ten onrechte de indruk gewekt dat de oorzaak van chronische pijn – als je maar goed genoeg zoekt – te herleiden valt tot een facetgewricht, discus, verkleving of andere somatische beschadiging.

Oordeel Voor de huisarts die zich wil verdiepen in de kennis over pijn en de achtergronden daarvan, is dit boek op onderdelen een waardevol naslagwerk. Maar het is jammer dat het – in weerwil van de laatste inzichten uit de medisch-wetenschappelijke literatuur en de woorden van Ben Crul – tóch teruggrijpt op een mechanistische benadering van een belangrijk aantal chronische pijnsyndromen. Daar komt bij dat alle 49 auteurs werken in de tweede lijn, wat tot uiting komt in de – veelal specialistische - diagnostische en therapeutische mogelijkheden voor pijn. Interessant, maar niet zozeer van toepassing op de praktijk van de huisarts-lezer.