Er is al jaren een maatschappelijk debat over doorberekening van de kosten van een ongezonde leefstijl in de premie van de ziektekostenverzekering. Het Centrum voor Ethiek en Gezondheid zette onlangs de dilemma’s hieromtrent op een rij.
Naast de vraag of het uitvoerbaar is (hoe weet je of iemand rookt, wat hij eet en drinkt en welke andere risico’s hij neemt?), is het de vraag of het idee dat premiedifferentiatie burgers zou prikkelen tot het aannemen van een gezonde leefstijl klopt. Dat is nooit bewezen. Verder is er de discussie of dit paternalisme gerechtvaardigd is. De een stelt dat burgers zelf moeten kunnen kiezen wat ze plezierig vinden in het leven, anderen beargumenteren dat het leven in een obesogene samenleving ingrijpen van bovenaf rechtvaardigt. Dan is er de rechtvaardiger verdeling van kosten. Ongezond gedrag zou duur zijn en dat moet men dan zelf maar betalen. Echter, ziektekosten zijn ook in belangrijke mate gerelateerd aan levensverwachting. Verder wordt een ongezonde leefstijl beïnvloed door factoren buiten de eigen invloedssfeer. ‘Blaming the victim’ en het treffen van groepen met een lagere sociaaleconomische status zijn ongewenst. Laatste discussiepunt betreft solidariteit. Leefstijldifferentiatie zou de bereidheid om mee te betalen aan een solidair systeem bevorderen. Het rapport is hierover sceptisch: leefstijldifferentiatie benadrukt de verschillen tussen mensen terwijl ‘identificatie met de ander’ een cruciale factor is om solidair te zijn.
Vooralsnog zal het debat nog wel even voortduren. In de thematiek van misdaad en straf, eigen schuld of noodlot, paternalisme en solidariteit is nog verre van duidelijk welk aspect het zwaarst moet komen te wegen.
Tjerk Wiersma
Literatuur
- 1.Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Leefstijldifferentiatie in de zorgverzekering. Een overzicht van ethische argumenten. Signalering Ethiek en Gezondheid 2013/1. Den Haag: Centrum voor Ethiek en Gezondheid, 2013.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
