Seksuele gezondheidszorg voor Europese jongeren kan beter

In 31 landen binnen de EU en in IJsland, Noorwegen en Zwitserland vulden lokale gezondheidsprofessionals een 43 items tellende vragenlijst in. Het onderzoek laat zien dat circa de helft van de landen geen speciale centra heeft voor seksuele en/of reproductieve gezondheidszorg voor adolescenten of hierover geen beleid heeft vastgelegd. Toegang tot noodanticonceptie en informatie over zwangerschap zijn in de meeste landen goed geregeld, maar in slechts tien landen wordt orale anticonceptie kosteloos verstrekt aan adolescenten. In slechts zeven landen is het mogelijk om een ongewenste zwangerschap af te breken zonder medeweten van de ouders. Eenderde van de landen heeft geen formeel beleid om vertrouwelijkheid te garanderen. Naast seksuele voorlichting en preventieve interventies is laagdrempelige toegang tot kwalitatief goede seksuele gezondheidszorg van belang om ongeplande zwangerschappen en soa’s te voorkomen. In Nederland wordt anticonceptie tot 21 jaar vergoed vanuit de basiszorgverzekering en kunnen jongeren tot 25 jaar via een GGD gratis (en indien gewenst anoniem) terecht voor vragen rondom seksuele gezondheid, anticonceptie en soa-diagnostiek.

Nederland lijkt dus voorop te lopen in de toegang tot zorg en privacywetgeving voor 12- tot 16-jarigen. De regelgeving op papier strookt echter niet altijd met de dagelijkse praktijk. GGD-instellingen adviseren doorgaans om eerst contact op te nemen met de eigen huisarts, maar dan zijn er wel kosten verbonden aan aanvullende diagnostiek bij jongeren > 18 jaar. Bovendien is de privacy niet altijd gewaarborgd, bijvoorbeeld als een jongere nog bij ouders/verzorgers op de verzekeringspolis staat. Voor huisartsen is het belangrijk om hiermee rekening te houden in de spreekkamer.