Therapieresistente hypertensie is vaak niet wat het lijkt

De definitie van TRH luidt: bloeddruk > 140/90 mmHg ondanks drie adequaat gedoseerde antihypertensiva waaronder een diureticum, of het gebruik van vier of meer antihypertensiva (onafhankelijk van de bloeddrukwaarde). Er kan echter ook sprake zijn van pseudotherapieresistente hypertensie (onvoldoende therapietrouw of wittejassenhypertensie). Therapietrouw kan worden geobjectiveerd door medicatiespiegels (metabolieten) in urine te meten, een techniek die in een tweedelijnspopulatie met veronderstelde THR 25 tot 53% van de patiënten met onvoldoende therapietrouw opspoorde. Ierse onderzoekers onderzochten de haalbaarheid van deze techniek nu voor het eerst in de eerste lijn.

De onderzoekers vroegen aan 453 mensen die aan de THR-criteria voldeden urine in te leveren om ‘het succes van uw tabletten op uw bloeddruk’ te onderzoeken. De uiteindelijk 235 deelnemers kregen in totaal 860 antihypertensiva voorgeschreven, waarvan door technische redenen slechts 82,6% in de urine kon worden onderzocht. Uit urineonderzoek bleek 74% volledig therapietrouw, 24% deels therapietrouw en 2% volledig ontrouw. Gecombineerd met resultaten van 24-uurs bloeddrukmetingen was er bij 45% sprake van pseudo-TRH door wittejassenhypertensie, onvoldoende therapietrouw of beide.

De NHG-Standaard CVRM vermeldt dat ‘bij onvoldoende reactie op antihypertensieve behandeling moet allereerst gebrekkige compliantie worden overwogen’. Dit onderzoek laat zien dat het inderdaad van wezenlijk belang is eerst de therapietrouw bij TRH na te gaan alvorens weer op een ander pilletje over te gaan of te verwijzen. Of urineonderzoek hiervoor een geschikt middel is, moet nader worden onderzocht. Ten eerste zou deze techniek de arts-patiëntrelatie kunnen ondermijnen, ten tweede is de kosteneffectiviteit van deze techniek nog onbekend.