Trends in volksgezondheid en gezondheidszorg

Doelgroep Studenten en gezondheidszorgprofessionals met interesse in langetermijntrends in volksgezondheid en gezondheidszorg. Inhoud Acht voormalige promovendi van prof. dr. Paul van der Maas schreven dit boek naar aanleiding van zijn emeritaat. Inmiddels zijn alle acht hoogleraar aan een Nederlandse universiteit. Het boek schetst een beeld van de enorme veranderingen die zich voordeden in de volksgezondheid (vijf hoofdstukken) en de gezondheidszorg (vijf hoofdstukken). In anderhalve eeuw verdubbelde de levensverwachting, met Japan momenteel als wereldrecordhouder. In vijftig jaar vertienvoudigden de uitgaven voor de gezondheidszorg. In twintig jaar veranderde het concept van preventie, waarbij het voorkomen van functiebeperkingen bij ouderen centraal kwam te staan in plaats van het voorkomen van ziekte. Na vier hoofdstukken over ontwikkelingen van gezondheid in Nederland komt het internationale perspectief aan de orde in lage- en middeninkomenslanden. Ziekten komen (diabetes mellitus, COPD, borstkanker, osteoporose) en gaan (tuberculose, pokken, cholera). Steeds brengen de auteurs trends in het voorkomen van ziekten en andere gezondheidsproblemen in verband met de reactie daarop in de gezondheidszorg en het gezondheidsbeleid. Ook in die reactie zijn verschuivingen te zien. Bijvoorbeeld in aandacht voor gezondheidsverschillen tussen bevolkingsgroepen, zoals een hogere diabetesprevalentie bij niet-westerse immigranten en het laat starten van prenatale zorg bij allochtone zwangeren in Nederland. Ook verschillen in mentale gezondheid brengen de auteurs in beeld. De vijf hoofdstukken over de ontwikkelingen in gezondheidszorg en het gezondheidsonderzoek belichten de toename van mogelijkheden voor vroegopsporing, maar ook het ontstaan van een groeiende groep kwetsbare ouderen en de dilemma’s en noodzaak tot weloverwogen beslissingen rond het levenseinde die de toegenomen mogelijkheden met zich meebrengen. Het sneller stijgen van de zorguitgaven dan de welvaart noopt tot bezinning. Oordeel Door de telescoop van de geschiedenis naar heden en toekomst kijken schept een denkkader voor gezondheidszorgprofessionals. Daartoe is dit boek een juweeltje van verdieping en een bijzonder cadeau bij het afscheid van een hoogleraar die zijn sporen verdiend heeft. De auteurs maakten keuzes die aansluiten bij hun eigen expertise en belangstelling, waarbij relevant buitenlands onderzoek ook ruimschoots aan bod komt. Het boek is geenszins volledig, hetgeen ook schier onmogelijk is, noch geeft het directe ondersteuningen voor in de dagelijkse praktijk te nemen beslissingen. Nieuwe uitdagingen zoals het bestrijden van een grieppandemie en een epidemie van Q-koorts komen niet aan de orde. De beschreven ontwikkelingen van gezondheidszorg richting disease en disability management met psychosociale zorg als integraal onderdeel en aandacht voor coaching en zelfmanagement sluiten geheel aan bij het concept van moderne eerstelijnszorg. Gé Donker