In het aprilnummer van Huisarts en Wetenschap stond een artikel van Van der Velden en Rijkels-Otters over de mogelijkheden voor noodanticonceptie.1 Het ging vooral over de nieuwste aanvulling op het aanbod, de nieuwe morning-afterpil met ulipristalacetaat (in Europa verkrijgbaar onder de merknaam ellaOne®). In het artikel wordt geconcludeerd dat ulipristalacetaat alleen in aanmerking komt 72 tot 120 uur na onbeschermd seksueel contact en wanneer een koperhoudend spiraal niet tot de mogelijkheden behoort. In de eerste 72 uur zou levonorgestrel de voorkeur hebben.
In het artikel staat één feitelijke onjuistheid, namelijk dat voor ulipristalacetaat een recept van de dokter nodig zou zijn. Begin 2015 is op advies van het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) door de Europese Commissie besloten om ulipristalacetaat vrij te geven voor verkoop zonder recept in heel Europa.2 Inmiddels is dit in zo goed als alle Europese landen geïmplementeerd, inclusief Nederland.
Ook de conclusie dat ulipristalacetaat op de reservebank zou moeten plaatsnemen is discutabel. De literatuur - die ook in het artikel wordt aangehaald - geeft namelijk een ander beeld. Uit een meta-analyse van twee onderzoeken waarin beide morning-afterpillen worden vergeleken, blijkt dat ulipristalacetaat ook in de eerste 72 uur na onbeschermde seks ongeveer anderhalf keer zo effectief is als levonorgestrel.3 De meeste vrouwen die voor de morning-afterpil komen doen dat binnen 24 uur en dan is het verschil in effectiviteit tweeëneenhalf keer zo groot. Bovendien blijkt er geen enkel verschil te zijn in het veiligheidsprofiel van beide pillen. Het is dus alleszins de moeite waard om ook in de eerste 72 uur te kiezen voor ulipristalacetaat.
In het artikel van Van der Velden en Rijkels-Otters wordt de vraag gesteld of ulipristalacetaat een betere optie is dan het koperspiraal voor anticonceptie. Als het enkel gaat om effectiviteit, dan is het koperspiraal altijd de meest gunstige optie, ook in de eerste 72 uur en ook boven levonorgestrel. Bovendien biedt het na plaatsing vijf tot tien jaar bescherming tegen ongeplande zwangerschap. Voor veel vrouwen is het spiraal echter geen optie en zij moeten dan kunnen kiezen tussen de morning-afterpillen met ulipristalacetaat en levonorgestrel. De eerste is effectiever, de tweede goedkoper (15 euro versus 28 euro). Vrouwen (en/of hun partners) kunnen dan prima zelf bepalen of zij meer geld over hebben voor de hogere effectiviteit.
Charles Picavet*
* Belangenverstrengeling: Charles Picavet heeft vergoedingen ontvangen voor consultancy aan HRA Pharma bij de introductie van ulipristalacetaat in Nederland.
Antwoord
Wij danken collega Picavet hartelijk voor zijn reactie. Hij heeft gelijk dat ulipristal tegenwoordig zonder recept (OTC) verkrijgbaar is. Ten tijde van het maken van onze CAT en het schrijven van ons artikel is ulipristal OTC geworden.
Zoals wij in onze vraagstelling formuleren, waren wij op zoek naar het antwoord of ulipristal een betere optie is dan de koperspiraal als een patiënte te laat is voor de morning-afterpil, maar nog wel binnen vijf dagen na onbeschermde gemeenschap. De vraagstelling was dus specifiek voor de tijdspanne van 72-120 uur na onbeschermde gemeenschap. Er is geen onderzoek dat deze twee opties met elkaar vergelijkt. Ulipristal doet het niet beter dan het koperhoudend spiraal; voor vrouwen die geen koperhoudend spiraal willen is ulipristal een goed alternatief na drie dagen onbeschermde gemeenschap.
Hanneke Rijkels- Otters, José van der Velden
Literatuur
- 1.↲Van der Velden J, Rijkels-Otters H. Ulipristal als noodanticonceptie? Huisarts Wet 2016;4:184.
- 2.↲Europese Commissie. Commission Implementing Decision of 7.1.2015 amending the marketing authorisation granted by Decision C(2009)4049 for “ellaOne - ulipristal acetate”, a medicinal product for human use. Online bezocht op 10 mei 2016 op http://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2015/20150107130448/dec_130448_en.pdf
- 3.↲Glasier AF, Cameron ST, Fine PM, Logan SJ, Casale W, Van Horn J, et al. Ulipristal acetate versus levonorgestrel for emergency contraception: A randomised non-inferiority trial and meta-analysis. Lancet 2010;375:555-62.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
