Zelfmanagement helpt niet bij ouderen

Het aantal mensen met chronische aandoeningen neemt toe en de vergrijzing van onze populatie vordert snel. De vraag rijst of we ook in de toekomst nog kunnen voldoen aan de zorgbehoefte van onze patiënten. Daarom willen onderzoekers mensen leren om weer meer voor zichzelf te zorgen. Maar lukt dat ook? Een aantal Engelse onderzoekers bekeken of een generiek zelfzorg ondersteuningsprogramma effectief is bij chronische aandoeningen als artrose, CVA, longaandoeningen en hartziekten. Het programma bestond uit zes groepssessies onder leiding van leken waarin aandacht werd besteed aan ontspanning, dieet, lichaamsbeweging, moeheid en pijnbeleving. Vervolgens keken de onderzoekers of bepaalde patiëntkenmerken de effectiviteit van het programma konden voorspellen. Patiënten meldden zich vrijwillig aan voor het onderzoek. Uit de analyses blijkt dat patiënten, vergeleken met de controlegroep, inderdaad vooruit gingen na het programma op de gebieden van zelfredzaamheid, energiekheid en kwaliteit van leven. Vooral de mensen die bij aanvang laag scoorden verbeterden. Er was qua effectiviteit geen verschil tussen de verschillende aandoeningen. Mogelijk is er dus weinig plaats voor ziektespecifieke programma’s, maar dat zou nader onderzocht moeten worden. Een niet onbelangrijke bevinding was dat mensen onder de 40 jaar veel sterker profiteerden van het programma dan 60-plussers, die eigenlijk niet vooruitgingen. In het kader van de vergrijzing is dat een weinig opbeurende gedachte. Maar misschien verwachten we te veel van onze ouderen en geloven we te veel in de maakbaarheid van onze gezondheid. Mogen zelfredzaamheid, kwaliteit van leven en mate van energiekheid ook ergens ophouden? (HS)