Alle nummers
Archief tijdschrift

2025, nummer 5

Jaargang
68

Nieuws

  • Passende zorg die past – ook als het schuurt

    In het meinummer van Huisarts en Wetenschap staat het thema ‘passende zorg’ centraal. Een containerbegrip, maar wél een met potentie – mits goed ingevuld. Van zorg voor mensen met een verstandelijke beperking tot de rol van de apotheker in het huisartsenteam: deze editie biedt een rijk palet aan inzichten, meningen en praktische handvatten. We selecteerden 6 artikelen die het thema vanuit verschillende invalshoeken belichten.

  • Nieuw onderzoek naar inzet leefstijlapp bij depressieve klachten

    Leefstijl speelt een grote rol in de behandeling van depressieve klachten, maar een gestructureerd aanbod van leefstijladviezen en evaluatie van de effecten ontbreekt. Met het LIDIAS-project onderzoeken we of een gepersonaliseerde leefstijlinterventie via een app een (kosten)effectieve aanvulling kan zijn op de huidige depressiebehandeling.

  • Laatste levensfase: wat te doen met vitamine K-antagonisten?

    Veel patiënten met een levensbedreigende ziekte blijven anticoagulantia gebruiken tot kort voor hun overlijden. In een Nederlands cohortonderzoek lijken de risico’s op bloedingen en trombo-embolieën vergelijkbaar bij continueren en stoppen van vitamine K-antagonisten.

  • Zichtopwijken.nl biedt waardevolle inzichten

    Als huisarts staan we midden in de wijk en regio. Hoewel onze taak primair medisch-generalistisch is, zien we dagelijks (de gevolgen van) andere problematiek in onze spreekkamer, zoals eenzaamheid of armoede. Wanneer we beter zicht op deze problemen in onze wijk willen krijgen, kan het dashboard zichtopwijken.nl hierbij helpen.

  • Geen sociaaleconomische verschillen in voorschrijven van nieuwe diabetesmedicatie

    Sinds 2021 raadt de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 bij een zeer hoog cardiovasculair risico SGLT2-remmers of GLP1-receptoragonisten als middelen van eerste keus aan. In tegenstelling tot buitenlandse onderzoeken vond een Nederlands observationeel cohortonderzoek geen sociaaleconomische verschillen in het voorschrijven van SGLT2-remmers en GLP1-receptoragonisten.

  • Betere astmazorg voor kinderen vraagt kindgerichte aanpak en samenwerking

    Ouders en kinderen ervaren astmacontrole verschillend; ouders hebben vaak een positiever beeld dan hun kinderen. Tegelijkertijd signaleren onderzoekers structurele tekortkomingen in de astmazorg in Nederland, zoals gebrekkige communicatie en onvoldoende follow-up. Huisartsen kunnen hierop inspelen door nauwer samen te werken met de kinderartsen en de zorg meer af te stemmen op het kind.

  • Nieuw vaccin tegen dengue geregistreerd

    Er is een nieuw werkzaam vaccin tegen dengue geregistreerd in Europa: TAK-003. Dit middel vermindert het risico op infectie met 80% na 1 jaar en met 60% na 4,5 jaar. Het Geneesmiddelenbulletin adviseert vaccinatie vooral bij reizigers naar denguegebieden die de infectie eerder hebben doorgemaakt.

  • Verbetert directe toegang fysiotherapie de zorg?

    Aandoeningen aan het bewegingsapparaat geven veel ziektelast. Sinds 2006 hebben patiënten in Nederland geen verwijzing van de huisarts meer nodig voor een fysiotherapeutische behandeling. Een review suggereert dat bij directe toegang tot fysiotherapie de kwaliteit van zorg voor patiënten weliswaar gelijk blijft, maar dat deze wel maatschappelijke voordelen kan opleveren.

  • Condole-app: digitale steun bij rouw

    Al onze patiënten krijgen vroeg of laat te maken met verlies. Rouw is een ingrijpend en persoonlijk proces, waarbij goede steun het verschil kan maken. De rouw-app Condole biedt nabestaanden op ieder moment van de dag praktische en emotionele ondersteuning. Via een combinatie van onder andere lotgenotenverhalen, gedichten, muziek en meditatie helpt de app nabestaanden op hun eigen tempo bij het rouwproces.

  • Beperkte registratie van BMI, overgewicht en obesitas

    Een observationeel onderzoek toont aan dat huisartsen de body mass index (BMI) bij minder dan 1 op de 3 volwassenen registreren. Ze doen dit vooral bij ouderen en mensen met chronische aandoeningen. Ook de diagnosen overgewicht en obesitas worden slechts beperkt geregistreerd.

  • Nieuw onderzoek: voorkomen hypoglykemie door afbouw glucoseverlagende medicatie

    In de huisartsenpraktijk wordt de NHG-richtlijn voor het afbouwen van glucoseverlagende medicatie nog te weinig toegepast. Dat geldt vooral voor kwetsbare ouderen met diabetes mellitus type 2 (DM2) die te intensief worden behandeld. Dit vergroot hun risico op een hypoglykemie met mogelijke gevolgen als vallen en coma. Het OMED2-onderzoek implementeert een medicatie-afbouwprogramma in de huisartsenpraktijk en onderzoekt gedurende 2 jaar het effect ervan op diabetescomplicaties.

  • In de ban van de review***

    Maandagochtend, 07:30 uur: ik zet de computer aan om de weekendmail weg te werken. Pling! Een bericht van de bouwmarkt: ‘Hoe bevalt de toiletplaat, vochtwerend 125x124 cm 18 mm V313?’. Of ik even sterren wil toekennen en een review wil schrijven.

  • Mijn broek zakt af!

    Wat trek ik vandaag eens aan? Mijn kast hangt vol strakke broeken, maar wijd is de trend. In ons zorgsysteem daarentegen is ‘passende zorg’ al jaren in de mode. Paradoxaal genoeg begint dat ‘passende’ zowel te lubberen als te knellen.

Richtlijn

  • Hematurie in de LESA Laboratoriumdiagnostiek

    Het komt geregeld voor dat een urinestick bij toeval positief is voor erytrocyten. Om de diagnostiek rond hematurie te verduidelijken is voor de LESA Laboratoriumdiagnostiek een nieuw onderdeel over hematurie ontwikkeld. Dit onderdeel beschrijft de waarschijnlijke oorzaken van hematurie, de indicaties voor (vervolg)diagnostiek en de vervolgstappen.

NHG Forum

  • De kracht van de huisarts centraal bij de Huisartsendagen

    Op 3 en 4 april 2025 gingen in congrescentrum 1931 in Den Bosch de Huisartsendagen van start. Meer dan 2000 huisartsen en aiossen namen deel aan deze editie die voor het eerst werd georganiseerd door de LHV, de Lovah en het NHG. Met meer dan 50 sessies, boeiende keynotes, uitverkochte skillslabs en een feestelijke afsluiting was het een evenement om niet te missen.

  • Innovatieprijs gaat naar Urine Kanban

    Tijdens de Huisartsendagen 2025 werd de Innovatieprijs uitgereikt – een onderscheiding voor huisartsen die met praktische ideeën het verschil maken in de dagelijkse zorg.

  • ZonMw-parel voor GRIP3: samen sterker in onderzoek

    Het GRIP3-project van het Consortium Onderzoek Huisartsgeneeskunde ontving tijdens de Huisartsendagen 2025 een ZonMw-parel. Sinds de start in 2020, midden in de coronapandemie, onderzocht het project diverse aspecten van COVID-19-zorg in de huisartsenpraktijk. Het Consortium slaagde erin meerdere hardnekkige onderzoeksbarrières te doorbreken. De toekenning van deze parel is niet alleen een waardering voor het werk in crisistijd, maar vooral een aanmoediging aan huisartsen om ook in de toekomst een actieve rol te blijven spelen in wetenschappelijk onderzoek.

Wetenschap

  • Gewijzigd testbeleid chlamydia GGD: alleen bij klachten

    De GGD’en testen niet meer op chlamydia bij mensen zonder klachten. Chlamydia infectiebestrijding was de afgelopen 2 decennia grotendeels gericht op het voorkomen van complicaties zoals buitenbaarmoederlijke zwangerschappen (EUG) en onvruchtbaarheid. De kans op late complicaties bij een chlamydia-infectie zonder klachten is klein. Er is geen bewijs dat het opsporen en behandelen van chlamydia bij mensen zonder klachten de prevalentie verlaagt of complicaties voorkomt. Hierdoor wijkt het testbeleid van de GGD op dit moment af van dat van de huisarts. In deze beschouwing beschrijven wij de achtergrond van het gewijzigde testbeleid en de mogelijke gevolgen hiervan voor de huisartsenpraktijk.

  • Het feit als eindproduct

    Trudy Dehue benadert wetenschappelijke kennis vanuit het perspectief van de wetenschapsonderzoeker. Ze stelt dat feiten het eindproduct zijn van een proces en dat wetenschappers zich hiervan bewust moeten zijn. Op die manier kunnen zij een meer democratische wetenschap bedrijven.

  • Belangrijk: verwijs patiënten voor echocardiografie bij verhoogd (NT-pro)BNP

    De klachten bij hartfalen zijn weinig specifiek en kunnen ook een andere oorzaak hebben. Bij een klinisch vermoeden van hartfalen kan het serum (NT-pro)BNP bepaald worden. Een verhoogde waarde is reden voor verwijzing voor echocardiografie om de diagnose hartfalen te stellen of uit te sluiten. Dit onderzoek laat zien dat slechts 40% van de patiënten met een verhoogd serum (NT-pro)BNP in een huisartsensetting ook werd doorverwezen voor echocardiografie, terwijl dit advies al meer dan een decennium in de NHG-Standaard Hartfalen staat. Dat zou anders moeten, zeker omdat momenteel voor alle hartfalentypes behandeling mogelijk is, met minder klachten, een betere kwaliteit van leven en een betere prognose.

  • Hoe huisartsenzorg écht passend wordt voor patiënten met een verstandelijke beperking

    Vrijwel iedere huisarts heeft patiënten met een verstandelijke beperking in de praktijk. Het leveren van goede zorg aan deze groep kan complex zijn en vraagt om een andere benadering dan gebruikelijk. Door kenmerken zoals een lager begripsniveau, verminderde symptoomherkenning en een beperkt ziektebesef is effectieve communicatie en diagnostiek extra uitdagend. De huidige beweging naar passende zorg – waarin de behoeften van de patiënt centraal staan – is veelbelovend. In dit artikel vertalen we de principes van passende zorg naar praktische handvaten voor de huisartsenzorg aan patiënten met een verstandelijke beperking.

  • Pleidooi voor het POINT-model: de huisarts en apotheker als team

    Patiënten van huisartsenpraktijken met een apotheker in het behandelteam hebben minder medicatiegerelateerde ziekenhuisopnamen en ervaren minder bijwerkingen. Deze bevindingen van het POINT-onderzoek 5 jaar geleden vormden het beoogde uitgangspunt van de landelijke uitrol van dit samenwerkingsmodel. De opschaling stagneerde echter. Toch groeit het aantal huisartsen en openbaar apothekers dat een dergelijke samenwerking wil implementeren. De auteurs van deze opinie betogen dat het mogelijk is die handschoen zelf op te pakken.

Praktijk

  • Herkenning en begeleiding van babyblues

    Ongeveer 40% van de vrouwen die bevallen ervaart in de eerste weken na de bevalling stemmingsschommelingen die passen bij babyblues. Deze klachten zijn meestal onschuldig en zelflimiterend. Wanneer de klachten aanhouden of ernstiger zijn, wees dan alert op het ontstaan van een postpartumdepressie, -psychose, bipolaire stoornis of angststoornis.

  • Wanneer verwijs je een patiënt met een trillend ooglid?

    Een trillend ooglid is meestal onschuldig en verdwijnt vanzelf. Toch kan het voor patiënten erg hinderlijk zijn, zeker als het lang aanhoudt. Soms is er meer aan de hand. Hoe onderscheid je een onschuldige myokymie van een neurologisch probleem?

  • Hartfalen

  • BRUE bij kinderen: wanneer geruststellen, wanneer verwijzen?

    Een ogenschijnlijk levensbedreigend incident bij een jong kind is voor ouders een uiterst beangstigende ervaring. Ook voor de huisarts die dit kind als eerste beoordeelt, roept het vragen op: wat is er precies gebeurd, is aanvullend onderzoek nodig, en hoe stel ik de ouders gerust? De term BRUE – Brief Resolved Unexplained Event – vervangt sinds enkele jaren de oudere term ALTE. Deze nieuwe benadering biedt handvatten om in de eerste lijn snel en adequaat te handelen. In dit artikel verkennen we aan de hand van een casus wat een BRUE inhoudt, hoe je het herkent, en welke rol de huisarts hierin speelt.

  • Meer dan een trucje: praktische aanbevelingen voor vaardige communicatie in de spreekkamer

    Vaardige communicatie is essentieel om tijdens het consult te kunnen bepalen wat je patiënt nodig heeft, zodat je je communicatie kunt afstemmen op diens klacht. Wat is dat precies, vaardige communicatie? In deze nascholing bieden wij concrete handvatten om je hierin verder te ontwikkelen.