Nieuws
Hoe te strijden tegen pseudowetenschap?
Op sociale media zijn veel ‘experts’ te vinden met gezondheidsadviezen, wondermiddelen en pseudowetenschappelijke claims – helaas kloppen hun beweringen zelden. In het boek Eigen onderzoek eerst legt Adriaan ter Braack haarfijn uit hoe gedegen onderzoek eruitziet en waarom juist het doen van 'eigen onderzoek' vaak leidt tot misvattingen.
Nieuw onderzoek naar pneumoniebehandeling buiten het ziekenhuis
Een pneumonie bij (kwetsbare) ouderen ( > 65 jaar) ontstaat vaak acuut en leidt regelmatig tot verlies van zelfstandigheid en ziekenhuisopnames. De Haagse Luchtweginfectie Zorgbrug onderzoekt of een nieuw ontwikkeld ketenzorgpad ziekenhuisopnames kan helpen voorkomen.
Vroege medicamenteuze zwangerschapsafbreking
Medicamenteuze zwangerschapsafbreking met mifepriston en misoprostol is bewezen zeer effectief en veilig voor het afbreken van zwangerschappen in het eerste trimester. Een non-inferiority-RCT laat zien dat dit ook geldt voor de afbreking van zwangerschappen in een zeer vroeg stadium, nog vóór echografische bevestiging van de zwangerschap.
Professionele identiteit van huisartsen in opleiding
Huisartsen in opleiding ervaren de onbegrensde aard van het huisartsenvak als een uitdaging. Gerichte begeleiding bij het ontrafelen van die oeverloosheid draagt mogelijk bij aan de vorming van hun professionele identiteit.
Een inclusieve huisartsopleiding? Ervaringen van aiossen huisartsgeneeskunde met een migratieachtergrond
Nederlandse aiossen huisartsgeneeskunde met een migratieachtergrond ervaren obstakels tijdens hun opleiding, ondanks positieve individuele relaties. Onderzoek laat zien dat zij te maken hebben met vooroordelen, stereotypering, microagressie en een gebrek aan ondersteuning. Proactieve inclusiestrategieën en een robuust beleid voor het bevorderen van diversiteit, gelijkheid en inclusie (DEI-beleid) lijken cruciaal om deze aiossen te ondersteunen en een optimale leeromgeving te creëren.
Nieuw onderzoek naar zorginterventie bij ‘hotspotters’
Er is nog weinig bekend over effectieve interventies voor zogenoemde 'hotspotters': patiënten die veelvuldig gebruikmaken van acute zorg en problemen ervaren op meerdere levensdomeinen. Het Hotspottersproject onderzoekt of een proactieve en integrale zorgaanpak – gebaseerd op positieve gezondheid of krachtige basiszorg (het 4D-model) – in de eerste lijn leidt tot een betere gezondheid en ander zorggebruik.
Supplementje hier, supplementje daar…
De populariteit van het gebruik van supplementen is hoog. Reclames beloven de meest geweldige gezondheidseffecten. Heeft het gebruik van supplementen echt gezondheidsvoordelen? Het afgelopen jaar verschenen er 3 cochranereviews die geen duidelijke effectiviteit laten zien van suppletie van calcium, omega 3-vetzuren en zink.
Nieuw onderzoek naar preventie op maat bij hart- en vaatziekten
De ketenzorg voor preventie van hart- en vaatziekten (HVZ) in de huisartsenpraktijk staat onder druk. Daarom staat in het PROSPERA-onderzoek de vraag centraal of een proactieve en meer persoonsgerichte ketenzorgaanpak leidt tot betere gezondheidsuitkomsten en toegenomen tevredenheid bij patiënt en zorgverlener.
Omgekeerd kleurboek
Herstellend van een enkeloperatie zit deze dokter zelf met het been omhoog op de bank. Om de verveling te verdrijven, krijg ik van mijn zus een ‘omgekeerd kleurboek’. Geen lijntjes om in te kleuren, maar fineliners om zelf lijnen en vormen te maken. Ik begin maar ergens. Tot mijn verbazing ontstaan er figuren en patronen die ook nog eens ergens op lijken. Ik voel voldoening en ervaar creativiteit. En bedenk: precies dát is huisartsgeneeskunde voor mij.
Buiten de lijnen kleuren
Zuchtend stapt de huisarts-docent op zijn fiets richting het slachthuis. Het is weer tijd om varkensogen op te halen om aios te laten oefenen met het verwijderen van een corpus alienum en een roestring van het hoornvlies. Een tijdrovend uitstapje – en dat terwijl het gebruik en de afvoer van het materiaal de nodige haken en ogen (!) kent. Maar al trappend ontstaat er een gedachte: dit kan anders!
Praktijk
Verrassende wegen in de huisartsenzorg
Hoe verrijk je je vak als huisarts? Vier collega’s stappen buiten de gebaande paden en laten zien hoe breed huisartsenzorg kan zijn.
Werken met patiënten in het azc: buiten de lijntjes kleuren
Wie veel werkt met asielzoekers, vluchtelingen en arbeidsmigranten uit niet-westerse culturen gaat steeds vaker buiten de lijntjes kleuren. Althans, dat is na 3 jaar vrijwel fulltime huisartsenwerk in asielzoekerscentra (azc’s) mijn ervaring. Het is ingewikkeld om mensen met een totaal andere culturele achtergrond na aankomst strak volgens het Nederlandse zorgmodel te diagnosticeren en te behandelen. Dit illustreer ik aan de hand van een casus, mijn ervaringen en inzichten uit de literatuur. Ook doe ik concrete suggesties voor de dagelijkse praktijk.
Buikwandproblemen na de zwangerschap
Rectusdiastase – het wijken van de rechte buikspier – komt frequent voor na de zwangerschap en is doorgaans een onschuldige, cosmetische aandoening. Toch kunnen patiënten er vragen over hebben en willen weten of ze weer mogen sporten. Hoe stel je de diagnose, welke voorlichting geef je en wanneer is verwijzing aangewezen?
Oogheelkundige vaardigheden: alternatieven voor het gebruik van een varkensoog?
Sommige huisartsen gebruiken een varkensoog om het verwijderen van een corpus alienum of een roestring te oefenen. Maar dat is niet altijd hygiënisch, praktisch of realistisch. Gelukkig is er een eenvoudig, goedkoop en realistisch alternatief: een zelfgemaakt oogmodel van klei en een daglens.
Hoogste tijd voor een programma Passende huisartsenzorg
Huisartsen werken evidencebased en zijn meestal terughoudend in hun handelen. Daarmee weten zij onnodige diagnostiek en behandeling te beperken. Toch moeten we ons afvragen of het soms niet nog een stuk beter kan. Kan de diagnostiek wat zuiniger, verwijzen we soms toch patiënten als het voor hen niets oplevert? De antwoorden op deze vragen luiden ‘ja’, en zijn met veel goede voorbeelden van passende zorg te onderbouwen. Alleen is de uitdaging groot om die op grote schaal op te volgen. Daarom pleiten wij voor een nationaal programma Passende huisartsenzorg.
Technologie voor meer werkplezier in de spreekkamer
Naast zijn werk als huisarts is Maarten Timmers erg geïnteresseerd in technologie voor de zorg. Hij stond mede aan de wieg van de spraakherkenningstool Juvoly. Ideeën voor andere vormen van zorgtechnologie voor ondersteuning in de huisartsenpraktijk heeft hij genoeg.
Anabole steroïden
Innoveren is leren
Huisartsen staan voor complexe en veelal onbekende uitdagingen om de kwaliteit en beschikbaarheid van zorg duurzaam te waarborgen. Om huisartsen in opleiding hierop voor te bereiden, hebben ze in hun derde jaar van de opleiding een tweedaagse bijeenkomst die hun bewustzijn voor innoveren moet vergroten. Dat gebeurt aan de hand van het zogenaamde Innovatie-DNA: vaardigheden die innovators in staat stellen om nieuwe ideeën te genereren.
NHG Forum
NHG E-learnings als houvast bij actuele vragen en ontwikkelingen
Van toenemende mazelenuitbraken tot gesprekken over euthanasie: als huisarts sta je regelmatig voor actuele en complexe vraagstukken. De NHG E-learnings helpen je om hierin te handelen volgens de laatste inzichten. Hieronder vind je een selectie van nieuwe en recent herziene e-learnings die direct toepasbaar zijn in de praktijk.
NHG-Wetenschapsdag 2025 - Wetenschap als enige waarheid?
Op de NHG-Wetenschapsdag – dit jaar op 26 september in Meervaart Theater in Amsterdam – staan we stil bij een centrale vraag in de huisartsgeneeskunde: wat is de rol van de wetenschap in ons dagelijks handelen?
Uitbreiding Jeugdwijzer NHG met nieuwe module over suïcidaliteit
Het NHG heeft de Jeugdwijzer uitgebreid met een nieuwe module over suïcidaliteit. Deze toevoeging is een belangrijke stap in de ondersteuning van huisartsen bij de begeleiding van jongeren met suïcidale gedachten en in de samenwerking met betrokken zorgverleners. De Jeugdwijzer is een online hulpmiddel met gestructureerde informatie over uiteenlopende psychische klachten bij kinderen en jongeren.
Jouw stem als aios telt: denk mee over de huisartsenzorg van vandaag én morgen
Tijdens de drukbezochte workshop 'Hoe ziet je dag eruit zonder het NHG?' op de Huisartsendagen, ontdekten veel aiossen hoe vanzelfsprekend NHG-producten inmiddels zijn in hun dagelijkse praktijk. Maar stel je eens voor als die er niet zouden zijn. Hoe zou jouw werkdag er dan uitzien?
Wetenschap
Natuurlijke anticonceptie in de spreekkamer: van scepsis naar serieuze keuze
Van TikTokkers en Arjen Lubach tot de bezorgde huisarts op LinkedIn: er is veel te doen rondom ‘natuurlijke anticonceptie’ en met name vruchtbaredagenmethodes (VDM’s). Terwijl influencers op sociale media de methoden aanprijzen, zijn zorgprofessionals ongerust. Toegankelijke en betrouwbare informatie over VDM’s ontbreekt vaak. In deze beschouwing bespreken we de groeiende belangstelling, de verschillende typen VDM’s, de stijgende abortuscijfers en doen we praktische aanbevelingen. Tot slot gaan we dieper in op 1 VDM, de sympto-thermale methode.
Opgeblazen illusie: krachttraining en anabole steroïdengebruik
Als huisarts zien we ze zelden: amateurs die anabole androgene steroïden gebruiken bij sporten waar spiermassa en kracht centraal staan. Het clandestiene gebruik en het gebrek aan medische aandacht zijn zorgwekkend, omdat anabolen ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, zoals hart- en vaatziekten, hormonale disbalans en psychische klachten.
Van leerstress naar leerwinst: lessen voor aios en huisarts
Marjolein van de Pol doet onderzoek naar het mentale welzijn van studenten in combinatie met een leven lang leren. ‘Welzijn is een voorwaarde voor een goede en duurzame ontwikkeling’, stelt ze. De mentale uitdagingen waar studenten voor staan, kunnen een negatieve invloed hebben op dit welzijn. De lessen die daaruit kunnen worden geleerd, zijn waardevol voor de aios en de opleider, maar evenzeer voor huisartsen in het contact met hun patiënten.
Kan en wil de acute SEH-patiënt thuis gemonitord worden?
Bij chronische ziekten wordt steeds vaker thuismonitoring gebruikt. Voor patiënten die met een acute aandoening op de spoedeisende hulp (SEH) komen wordt deze zorgvorm nog niet veel ingezet. Is dat mogelijk bij internistische patiënten die de SEH bezoeken? In een flashmobonderzoek op SEH’s en (acute)opnameafdelingen in 40 Nederlandse ziekenhuizen vroegen wij aan 665 patiënten of zij thuis behandeld wilden worden. Hun artsen vroegen we of dit ook mogelijk was. Is thuis de juiste plaats of zien zij belemmeringen? En welke rol is hier voor de huisarts weggelegd?
Meer tijd voor de patiënt begint buiten de spreekkamer
De druk op de huisarts is groot. De toegankelijkheid van de eerstelijnszorg – en daarmee de poortwachtersfunctie – komt in het geding. Ontlastende maatregelen zijn de afgelopen decennia vooral gezocht in taakdelegatie aan de achterkant, met name bij de ondersteuning van chronische zorg. Wij pleiten voor een andere aanpak: hernieuwde samenwerking tussen huisartsen en goed opgeleide, ervaren professionals in het sociaal domein – een ‘poortwachter nieuwe stijl’ aan de voorkant van de zorg. Deze samenwerking moet gelijkwaardig en wederkerig zijn. Het ‘home team’ uit de jaren ’60 verdient in deze context een eigentijdse herwaardering. Dit model brengt de huisarts vaker buiten de spreekkamer, maar ontlast tegelijkertijd.
Maak persoonsgerichte zorg ook echt inclusief
Huisartsenzorg is vaak persoonsgericht, maar nog niet altijd inclusief. Patiënten in kwetsbare posities (door een taalbarrière, beperkte gezondheidsvaardigheden, sociale problemen, culturele verwachtingen) krijgen niet altijd de zorg die past bij hun vragen, behoeften en wensen. Dit veroorzaakt ongelijkheid in de zorg en mogelijk ook gezondheidsverschillen. De auteur doet in dit opiniestuk een aantal concrete suggesties om inclusieve persoonsgerichte zorg te bevorderen.