Richtlijn

De herziene NHG-Standaard Acuut hoesten hanteert voortaan een indeling in 3 categorieën van patiënten met acuut hoesten bij een luchtweginfectie: (1) pneumonie, (2) acuut hoesten met risicofactoren voor een ernstig beloop en (3) acuut hoesten zonder risicofactoren voor een ernstig beloop. Daarmee is er nu een aparte groep patiënten voor wie antibiotica overwogen wordt vanwege risicofactoren voor een ernstig beloop van acuut hoesten, zoals patiënten met een ernstige hart- of longaandoening of een sterk verminderde afweer.

De nieuwe NHG-Standaard Prostaatkanker vervangt de bijlage Prostaatkanker in de NHG-Standaard Mictieklachten bij mannen. Nieuw is het onderscheid in 3 patiëntcategorieën, variërend van mannen zonder aanwijzingen voor prostaatkanker die om vroegdiagnostiek (PSA-meting) vragen tot mannen bij wie de huisarts een vermoeden heeft van prostaatkanker. Met vroegdiagnostiek kan een klinisch relevante kanker gevonden worden, maar de kans dat er een tumor wordt gevonden die klinisch nooit relevant zal worden is ook aanwezig. Goede voorlichting over de voor- en nadelen van vroegdiagnostiek is van belang zodat mannen een weloverwogen keuze kunnen maken.

De interdisciplinaire richtlijn Slaapproblemen in de laatste levensfase is bestemd voor alle zorgverleners betrokken bij de zorg voor mensen met slaapproblemen en met een levensverwachting die korter is dan 3 maanden. Hierbij krijgt de laatste week - de stervensfase - apart aandacht. De richtlijn sluit aan op de binnenkort te verschijnen herziene NHG-Standaard Slaapproblemen. Belangrijke nieuwe elementen in de behandeling van slapeloosheid in deze levensfase zijn het toepassen van de onderdelen van cognitieve gedragstherapie, vooral stimuluscontrole, slaaprestrictie en ontspanningsoefeningen, en het toepassen van midazolam via een subcutane pomp alleen gedurende de nacht.

De NHG-Standaard Ziekte van Parkinson is volledig herzien. De standaard geeft aanbevelingen voor de diagnostiek en het beleid van de ziekte van Parkinson. In de herziene standaard wordt de rol van de huisarts bij patiënten met deze ziekte duidelijker beschreven. Daarnaast wordt het beleid bij niet-motorische symptomen en in de terminale fase uitgebreider besproken. Ten slotte is informatie over zeldzame, maar potentieel ernstige complicaties van de ziekte van Parkinson toegevoegd.

In de herziene NHG-Standaard Psoriasis heeft behandeling met ontschilferingsmiddelen een prominentere plek gekregen. Verder heeft de werkgroep wijzigingen aangebracht in de verwijscriteria bij artritis en in de aandachtspunten bij tweedelijnsmedicatie.

De NHG-Standaard COVID-19 is opnieuw herzien. De belangrijkste wijzigingen betreffen de risicogroepen voor een ernstig beloop, de aanbevelingen over aanvullend onderzoek en de aanbeveling over inhalatiecorticosteroïden. De herziene versie is nu een reguliere standaard in plaats van een ‘levende richtlijn’ geworden.

De belangrijkste wijziging in de NHG-Standaard betreft de aanbeveling om bij een vermoeden van longembolie de YEARS-criteria en D-dimeerbepaling te gebruiken in plaats van de Wells-regel. Deze aanbeveling sluit aan bij de tweede lijn, waar het YEARS-algoritme al langer wordt gebruikt. Dit algoritme blijkt ook veilig en efficiënt in de eerste lijn. Een andere wijzinging is de voorkeur voor een DOAC bij de behandeling van een DVT. Verder luidt het advies om steunkousen voor te schrijven bij veel zwelling, maar niet om het posttrombotisch syndroom te voorkomen.

De NHG-Standaard Atriumfibrilleren is op veel punten gewijzigd. Zo is het advies toegevoegd om laagdrempelig het hartritme te bepalen door palpatie van de pols bij oudere patiënten met aspecifieke klachten. Een ander advies is om een echocardiografie te verrichten bij patiënten met atriumfibrilleren om hartfalen uit te sluiten. Daarnaast gaat bij nieuwe patiënten met atriumfibrilleren met een indicatie voor orale anticoagulantia voortaan de voorkeur uit naar een DOAC. Verder vervalt de indicatie om patiënten < 65 jaar te verwijzen en daarboven alleen op indicatie te verwijzen.

Eind september is het NHG-Standpunt Herhalen specialistische medicatie verschenen. Hierin staan randvoorwaarden die huisartsen kunnen helpen bij de overweging om specialistische geneesmiddelen te herhalen.

In de gedeeltelijk herziene NHG-Standaard Pijn zijn de voorkeursmiddelen binnen de sterke opioïden uitgebreid. Oxycodon en buprenorfine zijn toegevoegd als voorkeursmiddelen. Daarnaast hebben we een aanbeveling tegen het gebruik van cannabis bij chronische neuropathische pijn toegevoegd aan de standaard.

Vrouwen die tijdens hun zwangerschap een hoge bloeddruk of pre-eclampsie hadden, blijken later in hun leven vaker cardiovasculaire aandoeningen te krijgen dan vrouwen met een ongecompliceerde zwangerschap. De multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair risicomanagement beveelt aan om periodieke screening van deze groep vrouwen te ‘overwegen’. Die vrijblijvendheid is er bij de herziening van de richtlijn CVRM na een reproductieve aandoening uit: ‘Stel voor alle vrouwen met een hypertensieve aandoening tijdens de zwangerschap een cardiovasculair risicoprofiel op en bied deze vrouwen een systematische follow-up om premature hypertensie op te sporen.’ Het is tijd voor een proactieve aanpak.

Op initiatief van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) is een nieuwe multidisciplinaire richtlijn ontwikkeld. De richtlijn Astma en zwangerschap is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor vrouwen met astma en een kinderwens, zwangere vrouwen met astma of vrouwen met astma tijdens de lactatieperiode. De richtlijn bevat ook aanbevelingen voor huisartsen als aanvulling op de informatie in de NHG-Standaard Astma bij volwassenen.