Nieuws

Fysieke training voor patiënten met kanker

Gepubliceerd
21 juni 2019
Patiënten met kanker ondergaan vaak een of meer behandelingen zoals chirurgie, chemotherapie, radiotherapie en/of immunotherapie. Door deze behandelingen hebben zij te maken met verminderde fysieke fitheid, vermoeidheid en verminderde kwaliteit van leven. Fysieke training kan hierbij uitkomst bieden, zowel tijdens als na de behandeling.
0 reacties
Fitness
Fysieke training is aan te bevelen aan patiënten met kanker tijdens en na de behandeling.
© iStock

De auteurs van deze cochranereview onderzochten het effect van fysieke training op fysieke fitheid, veiligheid, kwaliteit van leven, vermoeidheid en postoperatieve uitkomsten in vergelijking met de gebruikelijke zorg bij patiënten met kanker die meerdere behandelingen, gecombineerd met chirurgie, hebben ondergaan.1

Resultaten

De auteurs selecteerden 11 gerandomiseerde trials (RCT’s) met in totaal 1067 patiënten, en 20 tot 269 patiënten per onderzoek. De leeftijd van de deelnemers was van 40 tot 70 jaar, 73% had borstkanker. De primaire uitkomst was fysieke fitheid (zowel uithoudingsvermogen als spierkracht). Het uithoudingsvermogen werd gemeten met een maximale of een submaximale inspanningstest. Spierkracht werd op verschillende manieren gemeten. Secundaire uitkomstmaten waren kwaliteit van leven en vermoeidheid (gemeten met vragenlijsten), en postoperatieve uitkomsten zoals morbiditeit en (ziektevrije) overleving.

Er was een grote heterogeniteit in de onderzochte interventies. De trainingen vonden in vijf onderzoeken onder supervisie plaats, in vijf niet, en één onderzoek had twee interventiegroepen waarvan één met gesuperviseerde trainingen en één zonder. De duur van de interventies varieerde van vijf weken tot de hele chemotherapieperiode. Er was ook veel variatie in het type training dat werd aangeboden: yoga, aerobe training, krachttraining en ontspannings-, coördinatie- of balansoefeningen.

Enkele onderzoeken konden worden samengenomen in de meta-analyse. Hieruit bleek geen significant verschil tussen de interventie- en controlegroep op het uithoudingsvermogen (maximale zuurstofopname: gemiddeld verschil (MD) 0,05 L/min; 95%-BI -0,03 tot 0,13, 2 RCT’s, 6-minuten-wandeltest: MD 16,79 meter; 95%-BI -7,93 tot 40,96; 3 RCT’s), de handknijpkracht (MD 0,73 kg; 95%-BI -0,86 tot 2,32; 3 RCT’s) en de globale kwaliteit van leven (MD 2,29 op een schaal van 0 tot 100; 95%-BI -1,06 tot 5,65; 3 RCT’s). Er was een significant maar klein effect op vermoeidheid (MD -1,05 op een schaal van 4 tot 20; 95%-BI -1,83 tot -0,28; 3 RCT’s). Effecten op postoperatieve uitkomsten werden niet onderzocht. Er waren geen negatieve effecten van training.

Bespreking en conclusies

Ook eerdere meta-analyses rapporteerden het gunstige effect van fysieke training op vermoeidheid.23. Maar in tegenstelling tot de afwezige effecten van training op de fysieke fitheid en kwaliteit van leven in deze cochranereview, is er in een aantal andere meta-analyses consistent bewijs gevonden dat fysieke training tijdens en na de behandeling van kanker kleine tot matig grote gunstige effecten heeft op de fysieke fitheid en de kwaliteit van leven.410 De te beperkte inclusie door de auteurs van deze review is mogelijk veroorzaakt door (te) strikte inclusiecriteria, en het alleen poolen van onderzoeken die dezelfde meetinstrumenten hebben gebruikt voor de uitkomstmaat.

Een beperking is verder dat het merendeel van de trainings-onderzoeken is uitgevoerd bij vrouwen met niet-uitgezaaide borstkanker, dus enige voorzichtigheid met het generaliseren van de effecten naar patiënten met andere vormen van kanker, en naar uitgezaaide kanker, is gepast.

Door de consistente bevindingen uit gerandomiseerde trials die niet allemaal zijn meegenomen in deze review luidt de conclusie dat fysieke training is aan te bevelen aan patiënten met kanker tijdens en na de behandeling.

Buffart LM. Fysieke training voor patiënten met kanker. Huisarts Wet 2019;62:DOI:10.1007/s12445-019-0149-0.
Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.
Dit is een PEARL, bruikbare wetenschap voor de werkvloer op basis van de Cochrane Database of Systematic Reviews.

Literatuur

  • 1.Loughney LA, West MA, Kemp GJ, Grocott MP, Jack S. Exercise interventions for people undergoing multimodal cancer treatment that includes surgery. Cochrane Database Syst Rev 2018;12:CD012280.
  • 2.Velthuis MJ, Agasi-Idenburg SC, Aufdemkampe G, Wittink HM. The effect of physical exercise on cancer-related fatigue during cancer treatment: a meta-analysis of randomised controlled trials. Clin Oncol 2010;22:208-21.
  • 3.Cramp F, Byron-Daniel J. Exercise for the management of cancer-related fatigue in adults. Cochrane Database Syst Rev 2012;11:CD006145.
  • 4.Scott JM, Zabor EC, Schwitzer E, Koelwyn GJ, Adams SC, Nilsen TS, et al. Efficacy of exercise therapy on cardiorespiratory fitness in patients with cancer: a systematic review and meta-analysis. J Clin Oncol 2018;36:2297-305.
  • 5.Sweegers MG, Altenburg TM, Brug J, May AM, Van Vulpen JK, Aaronson NK, et al. Effects and moderators of exercise on muscle strength, muscle function and aerobic fitness in patients with cancer: a meta-analysis of individual patient data. Br J Sports Med 2018 sep 4. DOI 10.1136/bjsports-2018-09919 [Epub ahead of print].
  • 6.Mishra SI, Scherer RW, Geigle PM, Berlanstein DR, Topaloglu O, Gotay CC, et al. Exercise interventions on health-related quality of life for cancer survivors. Cochrane Database Syst Rev 2012;8:CD007566.
  • 7.Mishra SI, Scherer RW, Snyder C, Geigle PM, Berlanstein DR, Topaloglu O. Exercise interventions on health-related quality of life for people with cancer during active treatment. Cochrane Database Syst Rev 2012;8:CD008465.
  • 8.Sweegers MG, Altenburg TM, Chinapaw MJ, Kalter J, Verdonck-de Leeuw IM, Courneya KS, et al. Which exercise prescriptions improve quality of life and physical function in patients with cancer during and following treatment? A systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Sports Med 2018;52:505-13.
  • 9.Buffart LM, Kalter J, Sweegers MG, Courneya KS, Newton RU, Aaronson NK, et al. Effects and moderators of exercise on quality of life and physical function in patients with cancer: an individual patient data meta-analysis of 34 RCTs. Cancer Treat Rev 2017;52:91-104.
  • 10.Sweegers MG, Buffart LM. Fysieke training ter verbetering van kwaliteit van leven en het fysiek functioneren van patiënten met kanker. Wat, voor wie, en wanneer? Ned Tijdschr Geneeskd 2018;162:D2443.

Reacties

Er zijn nog geen reacties.

Verder lezen