Leefstijlaanpassingen: wel een wil, maar nog geen weg

In Engeland kampt men met hetzelfde probleem: bij veel Engelsen is er sprake van meerdere vormen van risicogedrag. Onderzoekers uit Wales stelden echter vast dat leefstijlinterventies meestal gericht zijn op slechts één leefstijlfactor. Daarom onderzochten ze in een cluster-RCT het effect van eenmalige leefstijlcounseling door getrainde eerstelijnszorgverleners op meerdere leefstijlen. Bij de helft van de participerende huisartsenpraktijken werden huisartsen en praktijkondersteuners getraind in het stimuleren van gedragsverandering. De andere helft ontving geen training. Deelnemers waren reguliere spreekuurbezoekers bij wie uit een vragenlijst voorafgaande aan het consult bleek dat er sprake was van minimaal één vorm van risicogedrag (roken, alcoholgebruik, ongezonde voeding of beperkte lichamelijke activiteit). Veranderingen in risicogedrag werden in de periode na het consult geregistreerd middels vragenlijsten.

Zowel na 3 maanden als na 12 maanden had een consult bij een getrainde arts geen significant effect op algemeen risicogedrag. Wel herinnerden meer patiënten in de interventiegroep zich een gesprek over leefstijl (91% versus 55% in de controlegroep). Ook hadden ze vaker de intentie om het risicogedrag te veranderen (72% versus 49%) en hadden sommigen dit zelfs geprobeerd (39% versus 32%). De schrijvers concludeerden dat één consult waarschijnlijk niet voldoende is om een patiënt te stimuleren tot blijvende leefstijlaanpassingen.

Om tot leefstijlaanpassingen te komen is de intentie om gedrag te veranderen essentieel. Uit dit onderzoek blijkt echter dat deze intentie alleen niet voldoende is. Er is meer nodig voor de stap van ‘willen’ naar ‘doen’. Het idee dat een huisarts deze stap binnen enkele minuten zou kunnen bewerkstelligen is misschien ook wel erg ambitieus.