Eerdere onderzoeken bij niet-kwetsbare ouderen met atriumfibrilleren (AF) toonden aan dat DOAC’s een gunstiger veiligheidsprofiel hebben dan VKA. Ook bleken niet-kwetsbare ouderen die DOAC’s gebruiken bijvoorbeeld minder kans te hebben op nadelige gevolgen na een hoofdtrauma dan patiënten die VKA gebruiken. Het was echter onduidelijk of kwetsbare (‘frail’) ouderen – een populatie die was ondervertegenwoordigd in eerder onderzoek – ook veilig kunnen veranderen van antistollingsmedicatie. Het FRAIL-AF-onderzoek brengt daarin verandering.
Onderzoeksopzet
Het betreft een pragmatisch, gerandomiseerd, multicenter, open labelonderzoek dat het risico op bloedingen onderzocht bij oudere patiënten met AF (n = 1330) die veranderden van antistollingsmedicatie. De deelnemers waren kwetsbare patiënten ≥ 75 jaar met AF die al werden behandeld met VKA in 1 van de 8 deelnemende trombosecentra in Nederland. De patiënten werden gerandomiseerd naar 2 behandelgroepen: overstappen naar DOAC of doorgaan met VKA. De keuze voor de specifieke DOAC werd overgelaten aan het oordeel van de behandelend arts. De primaire uitkomstmaat was een bloeding gedurende 1 jaar follow-up. De onderzoekers gingen ook het optreden na van trombo-embolische events (ischemische beroerte, TIA en/of perifere arteriële trombo-embolie) en sterfte.
Uitkomsten
De patiënten in de 2 behandelgroepen hadden vergelijkbare kenmerken (gemiddelde leeftijd 83 jaar; 39% vrouw; mediane Groningen Frailty Indicator-score 4 op een schaal van 0 tot 15). Patiënten die overstapten van een VKA naar een DOAC hadden een 69% hoger risico op majeure of klinisch relevante niet-majeure bloedingen dan patiënten die een VKA bleven gebruiken (15,3% versus 9,4%; HR 1,69; 95%-BI 1,23 tot 2,32). Er waren geen verschillen tussen de groepen in trombo-embolische events (HR 1,26; 95%-BI 0,60 tot 2,61) en sterfte door alle oorzaken (HR 0,96; 95%-BI 0,64 tot 1,45).
Beperkingen
Het onderzoek heeft een aantal beperkingen. Zo bestond de onderzoekspopulatie uit patiënten die goed waren ingesteld met een VKA. Het actief overstappen naar DOAC kan hebben geleid tot een grotere neiging om bloedingscomplicaties te melden in de DOAC-groep. Daarnaast was de omvang van het onderzoek niet groot genoeg om het effect op hersenbloedingen te bepalen.
Conclusie
Dit onderzoek laat zien dat kwetsbare ouderen met AF bij wie VKA wordt vervangen door een DOAC waarschijnlijk een hoger risico op bloedingen hebben. Bij kwetsbare ouderen heeft een DOAC daarom niet de voorkeur boven een VKA.
Lees meer over het onderzoek Safety of switching from a vitamin K antagonist to a non-vitamin K antagonist oral anticoagulant in frail older patients with atrial fibrillation: results of the FRAIL-AF randomized controlled trial van L.P.T. Joosten, et al.
Lees ook het artikel Geeft een DOAC minder risico op een intracerebrale bloeding na een val op het hoofd bij ouderen? van Caroline Damhuis-Veen.
Literatuur
- Joosten LPT, et al. Safety of switching from a vitamin K antagonist to a non-vitamin K antagonist oral anticoagulant in frail older patients with atrial fibrillation: results of the FRAIL-AF randomized controlled trial. Circulation 2023 Aug 27. DOI:10.1161/CIRCULATIONAHA.123.066485 [epub ahead of print].
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
