Nieuws

Valkuilen en miscommunicatie over labuitslagen

Gepubliceerd
6 maart 2023
Communicatie met patiënten over bloeduitslagen verschilt sterk van arts tot arts. Uit 80 semigestructureerde interviews in Engeland blijkt dat artsen de verantwoordelijkheid vaak bij de patiënt leggen. Maar voor patiënten is het niet altijd duidelijk hoe ze toegang krijgen tot hun uitslagen. Ook weten ze niet wie de communicatie initieert: word ik gebeld of moet ik bellen? Dit heeft potentieel gevolgen voor de patiëntveiligheid.
1 reactie

De onderzoekers spraken 19 aanvragende huisartsen en 28 patiënten binnen 6 praktijken (2019-2020). Patiënten (en een deel van de huisartsen) werden tweemaal benaderd: direct na afname van het bloedonderzoek en nadat de uitslag was besproken.

Persoonlijke voorkeur zonder protocol

Laboratoriumresultaten werden fysiek, telefonisch, via SMS of per post gegeven. Twee praktijken boden online toegang. Maar geen van de patiënten wist daarvan. Artsen maakten op basis van gewoonte en persoonlijke voorkeur verschillende afwegingen, ook binnen dezelfde praktijk. Bij patiënten leidde dit tot onduidelijkheid over óf ze een uitslag konden verwachten, en op welke manier.

Geen bericht is goed bericht?

Artsen bleken een voorkeur te hebben voor patiënt-geïnitieerde communicatie. Zij gingen er vaak onterecht vanuit dat patiënten wisten hoe ze bij hun uitslagen konden komen. Artsen overschatten ook de betrokkenheid van patiënten. Veel patiënten gingen uit van ‘geen bericht is goed bericht’. Als zij wel contact opnamen met de assistente, dan werd dat meestal niet geregistreerd.

Registratie en verantwoordelijkheid

Een gebrek aan geprotocolleerde terugkoppeling kan medicolegale problemen opleveren. Net als de veronderstelling dat patiënten proactief contact zoeken over hun uitslagen. Artsen kunnen nu niet nagaan of patiënten dit daadwerkelijk hebben gedaan. Bovendien is er geen controle over gekoppelde follow-upafspraken, zoals het herhalen van het onderzoek na een bepaalde tijd.

Er is nog geen Nederlandse kwaliteitstandaard over de communicatie van uitslagen. Er zijn wel meerdere tuchtzaken waarin (het gebrek aan) proactiviteit van de arts over de communicatie van de uitslagen ter discussie stond. Bij gebrek aan landelijke duiding over communicatie van (afwijkende) uitslagen moet in ieder geval op praktijkniveau voor de patiënt en de medewerkers duidelijk zijn wie contact opneemt, op welke manier en wanneer. 

Literatuur

  • Watson J, et al. ‘I guess I’ll wait to hear’ – communication of blood test results in primary care a qualitative study. Br J Gen Pract 2022;72: e747-e754. https://doi.org/10.3399/BJGP.2022.0069.

Reacties (1)

Wouter Boer 7 maart 2023

Geachte redactie,

Hoewel ik in z’n algemeenheid heldere/eenduidige communicatie over de logistiek na aanvullend onderzoek onderschrijf, vind ik het artikel weinig vergelijkbaar met de Nederlandse situatie.

Wij communiceren in ieder geval bij ieder contact met de patiënt dat het initiatief bij hen ligt om na aanvullend onderzoek zelf contact op te nemen met de praktijk, of middels MGn zelf te kijken in het eigen dossier vd patiënt. Verder wordt er bij ieder contact met de patiënt i.p. Een notitie in het HIS gemaakt. Ook staat de procedure bij aanvullend onderzoek op de website vd praktijk. 
 

Dus hierin schat ik in, hebben we het in Nederland in vergelijking met Engeland (of wordt het Verenigd Koninkrijk bedoeld?) al wel beter voor elkaar. Er is natuurlijk altijd ruimte voor verbetering. Een vergelijkbaar onderzoek in Nederland is wenselijk.

hartelijke groet,

W.N. Boer, huisarts Terborg (Achterhoek)

Verder lezen