H&W gebruikt cookies die strikt noodzakelijk zijn voor de werking van de website, website-analyse, Vimeo-video's en niet-gepersonaliseerde advertenties.
Wij gebruiken cookies om je de best mogelijke ervaring op onze website te bieden. Je kunt hieronder aangeven welke cookies je toestaat. We gebruiken de volgende cookies:
De huisarts lijkt steeds vaker van alle markten thuis te moeten zijn: van spoedeisende tandzorg tot begeleiding bij kanker. Maar wat hoort écht thuis in de huisartsenpraktijk – en wat (liever) niet? In het septembernummer van Huisarts en Wetenschap staat passende zorg centraal, met bijzondere aandacht voor samenwerking, taakdifferentiatie en de grenzen van het vak. Een greep uit 6 artikelen die aanzetten tot reflectie én praktische verbetering.
Op de huisartsenpost kent men vaker een hoge urgentie toe wanneer iemand anders belt voor een patiënt met symptomen die wijzen op een acuut coronair syndroom (ACS), dan wanneer de patiënt zelf belt. In het eerste geval is het risico op ACS ook 2 maal zo hoog. Dat blijkt uit een cross-sectioneel onderzoek.
Aanhoudend irregulair vaginaal bloedverlies komt voor bij 6-18% van de gebruikers van een hormoonspiraal. Het slikken van estradiol kan endometriumregeneratie bevorderen en daardoor het bloedverlies verminderen. Een Nederlands observationeel onderzoek laat zien dat het bloedingspatroon verbetert na toevoeging van estradioltabletten gedurende 6 weken, maar het bewijs hiervoor is nog van onvoldoende kwaliteit.
Naast leeftijd spelen hormonale risicofactoren, genetische predispositie en leefstijl een rol bij het ontstaan van borstkanker. Een recente meta-analyse toont een verhoogd risico bij meerokende vrouwen. Het risico op borstkanker stijgt naarmate patiënten langer en/of meer meeroken.
Longkanker komt vaak voor in Nederland en heeft een slechte prognose. Vroege opsporing kan de overlevingskansen mogelijk verbeteren. Uit een Nederlands retrospectief cohortonderzoek blijkt dat kunstmatige intelligentie (AI) longkanker 4 maanden eerder kan signaleren in gegevens uit het huisartseninformatiesysteem (HIS).
Platvoeten, X-benen, een scoliose of een mank lopend kind. Huisartsen krijgen relatief veel kinderorthopedische vragen in de spreekkamer. Wat is normaal en passend bij de groei en ontwikkeling? Wat is niet normaal en verdient behandeling of verwijzing? Het recent verschenen boek Kinderorthopedie voor de huisarts. Rode vlaggen en witte raven is een uitstekend en praktisch naslagwerk waarin je snel kunt opzoeken waar je op moet letten en wat je moet doen.
Patiënten met stabiel hartfalen hoeven wellicht hun vochtinname niet te beperken. Dat is de conclusie van een Nederlands onderzoek dat laat zien dat vochtbeperking geen gezondheidswinst oplevert, maar wél onnodige dorst veroorzaakt.
In een review leken patiënten met niet-seizoensgebonden depressieve stoornissen baat te hebben bij aanvullende lichttherapie. Deze laagdrempelige interventie kan mogelijk als aanvulling dienen bij conventionele behandeling.
Veel huisartsenpraktijken in Nederland zijn vrijwillig geaccrediteerd. In Denemarken is sinds enkele jaren accreditatie verplicht. Deense onderzoekers zagen dat accreditatie een positief effect heeft op de kwaliteit van zorg.
Bol van de boeiende uitdrukkingen, dat Frans. Ze komen in mijn spreekkamer aan de lopende band voorbij. Wanneer ik aan een 94-jarige patiënte bij binnenkomst vraag hoe het met haar gaat zegt ze: ‘Je vieillis comme le bon vin!’ Om te koesteren toch, zulke wijn? Net als onze oudere collega-huisartsen. Die spoel je niet door de gootsteen, die waardeer je en die koester je.
Waar denk jij aan bij de juiste zorg op de juiste plek? Gesprekken met meneer Yuksel over de behandeling van zijn maagkanker? Behandeling van de urine-incontinentie van mevrouw Jansen in de huisartsenpraktijk? Tandheelkundige spoedzorg op de HAP? De juiste zorg op de juiste plek is een landelijke beweging om onnodig dure of overbodige zorg te voorkomen.
Als huisarts loop je dagelijks risico op overdracht van ziekteverwekkers. Goede infectiepreventie beschermt zowel de zorgverlener als de patiënt. Ook verkleinen preventieve maatregelen de kans op uitbraken van infectieziekten en antibioticaresistentie. In de herziene richtlijn Infectiepreventie in de huisartsen- en verloskundigenpraktijk is meer aandacht voor duurzaamheid en milieubelasting, en komen wettelijke bepalingen aan bod. Ook is er meer uitleg over de beweegredenen van de aanbevelingen om implementatie te bevorderen.
Antibioticaresistentie vormt een grote bedreiging voor de volksgezondheid en de prevalentie ervan blijft wereldwijd stijgen. Uit internationaal onderzoek blijkt dat onder sommige huisartsen het idee lijkt te bestaan dat hun bijdrage hieraan beperkt is. Promovendus Martijn Sijbom wijst erop dat dit beeld niet overeenkomt met de werkelijkheid. Maar hij ziet wel mogelijkheden om hun voorschrijfgedrag aan te passen, en gerichter voor te schrijven.
Tandheelkundige spoedklachten komen veel voor en worden vaak niet op de juiste plek behandeld. Patiënten zoeken regelmatig hulp bij de huisarts of huisartsenpost (HAP) in plaats van bij de tandarts. Het gevolg is dat patiënten niet de juiste zorg op de juiste plek krijgen of dat er vertraging optreedt in de zorg. Daarnaast legt het onnodige druk op de acute zorgketen bij de huisarts. Dit onderzoek kijkt naar de ervaringen van tandheelkundige spoedklachten bij HAP’s en samenwerkingsvormen tussen HAP's en tandheelkundige spoedzorginstanties. Het doel is knel- en verbeterpunten te identificeren in de zorg voor patiënten met tandheelkundige spoedklachten.
De huidige richtlijnen voor cardiovasculair risicomanagement (CVRM) laten een belangrijke kans onbenut: het inzetten van B-type natriuretisch peptide (BNP) als screeningsinstrument op hartfalen bij hypertensiepatiënten van 65 jaar en ouder. BNP kan bijdragen aan vroegtijdige detectie van hartfalen. Toch is de bepaling van BNP momenteel niet opgenomen in de NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement. Zou dat vanwege toenemend wetenschappelijk bewijs niet gaandeweg moeten veranderen? Wij bepleiten in dit opiniestuk, ondersteund door de resultaten van het CHELLO-onderzoek, voor een gefaseerde introductie van BNP-screening binnen CVRM, als veelbelovende stap richting een meer doelgerichte en efficiënte risicostratificatie.
Dengue komt vooral voor in (sub)tropische gebieden. Incidenteel zijn er besmettingen in Zuid-Europese landen zoals Italië of Frankrijk. Het overgrote deel van de dengue-patiënten heeft milde aspecifieke klachten zoals koorts, hoofdpijn, huiduitslag en spier- en gewrichtspijn. Bij een recidief infectie met dengue is er een verhoogd risico op een ernstig beloop. Sinds 2023 is een vaccin beschikbaar tegen dengue. In dit artikel beschrijven we wanneer diagnostiek wel en niet geïndiceerd is na terugkeer van reizen uit Zuid-Europa.
Tinnitus is een perceptie van geluid in de nabijheid van het hoofd, zonder dat er een externe geluidsbron is. Het kan worden waargenomen aan één of beide oren, in of rond het hoofd, of als een externe, verre ruis. Het geluid kan continu of intermitterend zijn, pulsatiel of niet-pulsatiel, en een zoemend, rinkelend, sissend, fluitend, piepend, bonzend of ander karakter hebben. De termen tinnitus en oorsuizen worden in de literatuur door elkaar gebruikt om zowel een symptoom als een diagnose aan te duiden.
Nachtelijk urineverlies komt regelmatig voor bij vrouwen rond de overgang. Maar wat als iemand zonder voorgeschiedenis zich meldt met het onbewust verliezen van een volledige blaasinhoud in de nacht, zonder andere klachten? Wat zijn dan mogelijke oorzaken en vervolgstappen?
Huisartsen zijn beperkt betrokken bij de besluitvorming over kankerbehandelingen, terwijl veel patiënten dit wel graag willen. Huisartsen worden onvoldoende geïnformeerd door de behandelend specialist over behandelopties, bijbehorende uitkomsten en mogelijke bijwerkingen. Wij ontwikkelden een nieuw format voor de brief die medisch specialisten naar huisartsen sturen, met aparte secties voor informatie over behandelopties, overwegingen en het behandeldoel. Dit format biedt medisch specialisten een pragmatische en haalbare manier om gestructureerd informatie met huisartsen te delen. Dit kan huisartsen ondersteunen in hun gespreksvoering. Het is niet onderzocht in hoeverre dit ook daadwerkelijk bijdraagt aan gezamenlijke besluitvorming.
In 2018 startte in Oosterhout een kaderspreekuur urogynaecologie, gericht op betere eerstelijnszorg, grotere toegankelijkheid en ondersteuning van huisartsen in de regio. Tussen 2018 en 2023 werd het aantal verwijzingen naar zowel het kaderspreekuur als de gynaecoloog geregistreerd, en de tevredenheid onder huisartsen onderzocht. De implementatie laat veelbelovende resultaten zien: het aantal verwijzingen naar het kaderspreekuur nam in 5 jaar toe, terwijl het aantal regionale verwijzingen naar de gynaecoloog gelijk bleef tegenover een landelijke toename. Huisartsen waren tevreden en beschouwden het spreekuur als een waardevolle aanvulling bij de zorg voor patiënten met urogynaecologische klachten.
Hoofdtrauma komt vaak voor en kan leiden tot de ontwikkeling van een chronisch subduraal hematoom, vooral bij ouderen. Deze hersenbloeding ontstaat pas weken tot maanden na een hoofdtrauma en op de hersenscan net na het hoofdtrauma hoeven geen afwijkingen zichtbaar te zijn. De symptomen zijn meestal duidelijk, maar kunnen ook subtiel zijn. De behandeling is een relatief weinig ingrijpende operatie. Het is cruciaal dit ziektebeeld tijdig te herkennen om verdere complicaties ─ zoals recidiverende valincidenten ─ te voorkomen. Een vaste huisarts en een duidelijke notitie in het patiëntendossier over een doorgemaakt hoofdtrauma kunnen bijdragen aan tijdige signalering.
Een functionele tremor begint vaak acuut, met inconsistente symptomen die niet passen bij bekende neurologische aandoeningen. De diagnose wordt gesteld op basis van positieve klinische kenmerken en niet alleen op uitsluiting van andere aandoeningen. Het is van belang om dit aan de patiënt duidelijk te maken, zodat deze zich serieus genomen voelt. Uitsluiting van een neurologische of somatische aandoening is daarbij cruciaal. Een functionele tremor kan vaak succesvol worden behandeld, vooral wanneer deze tijdig wordt herkend.
