Afschrikwekkende plaatjes helpen niet

Alle 536 verstokte rokers uit het onderzoek waren gemotiveerd om te stoppen en kregen individuele begeleiding en nicotinevervangende middelen voorgeschreven. Bij de helft werd tevens de arteria carotis echografisch in beeld gebracht. Bijna 58% van deze groep bleek in het bezit van tenminste 1 plaque. In voorkomende gevallen werden de desbetreffende beelden aan de patiënt vertoond en voorzien van uitleg gedurende 7 minuten. Primaire uitkomst van het onderzoek was het percentage gestopte rokers na 12 maanden, hetgeen biochemisch gecontroleerd werd.

Het percentage gestopte rokers bleek hoog, maar verschilde niet tussen beide groepen: 24,9 % in de echografiegroep versus 22,1 % in de controlegroep (p = 0,45). Binnen de echografiegroep bleek ook het percentage stoppers niet hoger bij degenen met plaques in vergelijking met degenen zonder plaques (25,7 versus 24,1%; p = 0,77). Het begeleidende editorial vat de conclusie treffend samen: een foto is onvoldoende, zelfs als die meer zegt dan duizend woorden. De onderzoekers menen dat de negatieve resultaten van hun experiment wellicht veroorzaakt worden doordat hun rokers reeds gemotiveerd waren tot stoppen: de beelden konden de motivatie niet meer verder verbeteren. Zij zien ruimte voor herhaling van het onderzoek bij minder gemotiveerden. Het editorial stelt echter dat we onze aandacht minder moeten richten op het vinden van technologische oplossingen en ons moeten toeleggen op het cultiveren van communicatieve en relationele vaardigheden om patiënten van het roken af te krijgen.  (Tjerk Wiersma)