Wanneer vrouwen met een afwijkend mammogram na verder onderzoek uiteindelijk te horen krijgen dat er geen sprake is van borstkanker, wordt vaak gedacht dat zij opgelucht en zonder zorgen verder leven. Onderzoek in Denemarken wees echter anders uit.
Bevolkingsonderzoek is alleen verantwoord als deelnemers een bewezen grotere kans hebben om er voordeel van te ondervinden. Dit geldt ook voor de screening op borstkanker. Het voordeel is de vermindering van mortaliteit en de onbedoelde nadelen zijn het vinden van kanker die geen consequenties heeft, en de fout-positieve uitslagen.
Brodersen en Siersma onderzochten 3 vergelijkbare groepen vrouwen uit hetzelfde bevolkingsonderzoekscohort: 174 met borstkanker, 272 met een fout-positief mammogram en 864 deelnemers met een normaal mammogram. De deelnemers werd gevraagd een vragenlijst in te vullen na 1, 6, 18 en 36 maanden na de mammografie-uitslag over onderwerpen als angst, slapeloosheid, seksualiteit, aantrekkelijkheid, zorgen en rust.
Wat bleek? De groep gezonde vrouwen met een fout-positieve uitslag scoorde op alle meetmomenten tot 3 jaar later slechter op de psychosociale schaal dan de vrouwen met een normaal mammogram. De fout-positieven ervoeren echter minder angst en stress dan de groep vrouwen die echt borstkanker had.
De onderzoekers benadrukken dat een fout-positieve uitslag van een mammogram wel degelijk schade berokkent op lange termijn. Of dit nadeel van mammascreening meer gewicht in de schaal legt dan de voordelen is de vraag. In de spreekkamer kan de huisarts in ieder geval rekening houden met een langdurige angst in het algemeen en voor het bevolkingsonderzoek in het bijzonder bij deze gezonde vrouwen.
Hans Uijen
Literatuur
- 1.Brodersen J, Siersma VD. Long-term psychosocial consequences of false-positive screening mammography. Ann Fam Med 2013;11:106-15.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
