Gewichtsverlies alleen is geen goede voorspeller voor kanker

Uit de Clinical Practice Research Datalink (CPRD), een representatieve eerstelijns database, werden 63.973 gevallen (≥ 18 jaar met onverklaard gewichtsverlies van ≥ 5% binnen 6 maanden) gematcht met 266.471 controlegevallen zonder gewichtsverlies. In de eerste 6 maanden werd de diagnose kanker gesteld bij 2,1% van de mannen en 1,0% van de vrouwen met gewichtsverlies tegenover respectievelijk 1,1% (mannen) en 0,9% (vrouwen) zonder gewichtsverlies. De positief voorspellende waarde (pvw) voor de diagnose kanker binnen 6 maanden (het percentage personen met gewichtsverlies dat ook daadwerkelijk kanker kreeg) is 2,05% bij mannen en 0,97% bij vrouwen van alle leeftijden en overschrijdt daarmee niet de 3% waarbij volgens het National Institute for Health and Care Excellence verder onderzoek is geïndiceerd. Voor mannen boven de 50 jaar die ooit hebben gerookt is de pvw wel > 3% (3,06%; 95%-BI 2,62 tot 3,55). 

Bijkomende symptomen verhogen de pvw tot boven de 3% met name bij oudere patiënten: buikpijn (pvw ♀ 3,99% en ♂ 7,03% bij 60-80 jaar; ♀ 3,55% en ♂ 7,58% ≥ 80 jaar), verlies van eetlust (pvw ♀ 3,43% en ♂ 8,40% bij 60-80 jaar; ♀ 3,69% en ♂ 8,19% ≥ 80 jaar), veranderd ontlastingspatroon (pvw ♀ 7,37% ≥ 80 jaar), dysfagie (pvw ♂ 10,42% bij 60-80 jaar; ♂ 6,17% ≥ 80 jaar). 

Ongewild gewichtsverlies alleen wijst in minder dan 3% van de gevallen op kanker en (invasief) aanvullend onderzoek op korte termijn is niet geïndiceerd, behalve bij mannen boven de 50 jaar die ooit hebben gerookt. De kans op kanker neemt toe wanneer er naast gewichtsverlies ook (orgaanspecifieke) symptomen aanwezig zijn of er bij aanvullend onderzoek bijkomende signalen zijn. In dat geval is verwijzing of verder onderzoek wel geïndiceerd.