Nieuws

Positieve effecten van vrije toegang tot röntgendiagnostiek op de HAP

Gepubliceerd
13 december 2021
Huisartsenposten (HAP) met ongelimiteerde toegang tot röntgendiagnostiek scoren beter op zowel de doorlooptijd van patiënten als op patiënttevredenheid. Dat is de belangrijkste conclusie van een Nederlands observationeel onderzoek onder patiënten bij wie een fractuur werd vermoed en die werden verwezen voor aanvullende röntgendiagnostiek.
2 reacties

De onderzoekers includeerden 657 patiënten op 6 huisartsenposten: 1 met ongelimiteerde toegang tot röntgendiagnostiek, 3 met beperkte toegang en 1 zonder directe toegang. Ze vergeleken de gemiddelde doorlooptijd van patiënten vanaf het moment van consultatie bij de huisarts tot het moment waarop de ingevulde vragenlijst over de patiënttevredenheid werd teruggestuurd. 

De doorlooptijd was gemiddeld 99 minuten. Daarbij waren er grote onderlinge verschillen tussen de huisartsenposten zonder directe toegang tot röntgendiagnostiek (121 minuten), beperkte toegang (86 minuten) en ongelimiteerde toegang (90 minuten). De patiënttevredenheid liet slechts geringe verschillen zien tussen de verschillende huisartsenposten, ten gunste van de posten met ongelimiteerde toegang tot röntgendiagnostiek.

Het is al langer bekend dat het aantal verwijzingen naar de SEH buiten kantooruren daalt als röntgendiagnostiek vrij toegankelijk is voor de huisarts. Dit onderzoek laat zien dat vrije toegang tot röntgendiagnostiek in de avond-, nacht en weekenddiensten op huisartsenposten die vlak naast of in het ziekenhuis liggen een duidelijk positief effect heeft op de doorlooptijd in het ziekenhuis en een gering positief effect op de patiënttevredenheid. Kleine kanttekening: de werkbelasting op de HAP neemt wel toe. 

Literatuur

  • Rutten MH, et al. Effects of access to radiology in out-of-hours primary care on patient satisfaction and length of stay. Eur J Gen Pract 2021;27:221-7.

Reacties (2)

Umans-Mohan 16 december 2021

Al sinds een bericht in MC ben ik benieuwd naar dit onderzoek gezien vragen vanuit onze HAP om radiologie te kunnen aanvragen in diensturen. Dit is een artikel wat voortborduurt op getallen uit een onderzoek al gepubliceerd in 2018 met data uit 2014 en 2015. Ik mis nogal wat details in deze studies. Er wordt alleen gesproken over beoordeling door "radiologist". Ik kan mij toch niet aan de indruk onttrekken dat het heel vaak een radioloog in opleiding zal betreffen die toch verplicht in huis moet zijn tijdens de diensturen; zeker in het ziekenhuis met unlimited access. Graag verneem ik van de auteurs in welk ziekenhuis de verslaglegging echt door een radioloog werd gedaan en in welk ziekenhuis door een arts-assistent. Daarnaast had er in de afgelopen jaren toch ook wel een kosten-baten analyse verricht kunnen worden? Er staat niets over kosten voor deze serviceverlening!
De eerstelijnstarieven voor radiodiagnostiek zijn, net zoals de consultverrichtingen bij de huisarts, gebaseerd op normale werktijden ma-vrij 08.00-17.00 uur. Men denkt toch niet dat een foto van de enkel met passantentarief van €50,65 inclusief honorarium van de radioloog 's avonds en in het weekend uitkan? Zolang ik 's avonds om 20.00 uur voor een consult 5- 20 min.op de HAP bij de huisarts geen €10,51 maar €225,03 (consulttarief HpA Amsterdam) moet betalen ga ik toch ook geen radiologische ondersteuning verlenen voor huisartsen buiten kantooruren!
U. Umans, radioloog Beverwijk

Rob van Kimmenaede 16 januari 2022

Geachte collega Umans,

Dank voor uw reactie. Ik zal ingaan op de vragen zoals gesteld in uw reactie. Op uw vraag of de dienstdoende radioloog of de arts-assistent de beoordeling van de foto heeft gedaan geeft het artikel geen antwoord. De afname en beoordeling van de rontgenfoto in de deelnemende ziekenhuizen vond plaats onder verantwoordelijkheid van de dienstdoende radioloog ongeacht wie de foto ten tijde van de aanvraag heeft beoordeeld.

Op uw tweede vraag over een kostenbaten-analyse geeft het artikel eveneens geen antwoord. Ik kan hier wel kort iets over zeggen. Uit het artikel is te lezen dat de grootste ‘winst’ is te halen bij de groep verwezen patienten die na beoordeling van de foto uiteindelijk geen fractuur bleken te hebben. Zonder directe toegankelijkheid waren zij immers direct verwezen naar de spoedeisende hulp. De kosten voor een DBC spoed verdenking fractuur zit ergens tussen de 150-300,- euro. Volgt er na beoordeling opname of een poliklinisch consult lopen de kosten op, gemiddeld 300-500,- euro. Ruim 40% van de verwezen patienten bleek bij beoordeling een fractuur of luxatie te hebben en zijn allen terecht doorgestuurd naar de spoedeisende hulp. De overige patienten zijn verder behandeld door de huisarts. Behalve in geld kun je innovatie ook beoordelen op andere aspecten zoals vermindering van de druk op de SEH of een snellere doorlooptijd voor de patient. Maar zelfs bij een imaginaire verdubbeling van het tarief buiten kantooruren voor de radioloog is directe toegankelijkheid kosteneffectief. En voor de beoordeling van de rontgenfoto is fysieke aanwezigheid van de radioloog op de SEH heden ten dage toch niet meer nodig?

Rob van Kimmenaede

Verder lezen