Alle nummers
Archief tijdschrift

2022, nummer 1

Jaargang
65
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • H&W van januari over ouderenzorg, hartleeftijd en 65 jaar NHG

    In 2022 bestaat H&W 65 jaar. Hoe toepasselijk: in het eerste nummer van dit jaar gaat het onder meer over ouderenzorg. De effecten van de hervorming van de ouderenzorg komen aan bod, persoonsgerichte integrale zorg voor oudere patiënten in de ketenzorg en medicatie op rol voor de thuiswonende oudere patiënt. Hoofdredacteur Gijs Baaten koppelt in zijn redactioneel het ouder worden aan het maakbaarheidsdenken, waarbij we tegen de grenzen aanlopen van het ideaal om mooi en vitaal te blijven.

  • Pareltjes uit 5 jaar H&W

    2022 is de 65e jaargang van H&W. In dat kader vroegen we enkele hoofdredacteuren naar de opvallendste artikelen uit hun tijd als hoofdredacteur. Ivo Smeele bijt het spits af.

  • Maakbaar

    ‘Gefeliciteerd!’ zeg ik tegen Ibrahim. Geen reactie. Op de dag dat hij op mijn spreekuur komt met krentenbaard, is hij toevallig ook 6 geworden. ‘Feest vandaag?’ De rood-gele mond blijft gesloten. ‘Wat wil je voor je verjaardag hebben?’, probeer ik het gesprek alsnog op gang te helpen. Ibrahim: ‘Ik wil altijd 6 blijven!’

  • Extra vitamine C lijkt niet te helpen bij behandeling ijzergebreksanemie

    In de NHG-Standaard Anemie wordt geadviseerd ferrofumaraat gelijktijdig met vitamine C in te nemen, omdat dit de resorptie van ijzer bevordert door het zure milieu. De auteurs van een recente RCT trekken dit advies in twijfel. Volgens hun onderzoek is er geen verschil in hemoglobinegehalte bij patiënten die wel of geen extra vitamine C krijgen.

  • H&W-redacteur Susanne Claessen: ‘Geweldig als een manuscript aanzet tot reflectie en bruikbaar is in de praktijk’

    Wie zijn de mensen die Huisarts en Wetenschap maken? Die elke 2 weken bij elkaar komen om artikelen te bespreken, te discussiëren over de ontwikkelingen in het huisartsenvak en te brainstormen over themanummers? In de serie Redactie in beeld stellen ze zich voor. Huisarts/epidemioloog Susanne Claessen kwam in januari 2020 bij de H&W-redactie.

  • Positieve effecten van vrije toegang tot röntgendiagnostiek op de HAP

    Huisartsenposten (HAP) met ongelimiteerde toegang tot röntgendiagnostiek scoren beter op zowel de doorlooptijd van patiënten als op patiënttevredenheid. Dat is de belangrijkste conclusie van een Nederlands observationeel onderzoek onder patiënten bij wie een fractuur werd vermoed en die werden verwezen voor aanvullende röntgendiagnostiek.

  • Een op de 5 zocht geen medische hulp tijdens eerste fase COVID-19

    Tijdens de COVID-19-pandemie zijn veel zorgafspraken afgezegd door hulpverleners. Onduidelijk is in hoeverre mensen met symptomen zelf actief zorg hebben gemeden. Een groot Rotterdams populatieonderzoek laat zien dat 1 op de 5 mensen zorg meed tijdens de eerste weken van de pandemie. Vooral kwetsbare patiënten zochten later of geen hulp. Eén op de 3 zorgmijders had klachten die kunnen wijzen op een ernstige acute aandoening. Gerichte aandacht en instructies voor hen zijn dus belangrijk.

  • Functioneel ademen kun je leren

    Huisartsen zien veel patiënten met ademhalingsproblemen. Zo zijn er patiënten met en zonder astma die disfunctioneel ademen. Ook na een COVID-19-infectie kunnen mensen moeite houden met ademen. In zijn nieuwe boek Functioneel ademen geeft Jan van Dixhoorn oefeningen om de ademhaling te verbeteren.

  • Toch bewijs voor medische cannabis bij chronische pijn?

    Er is redelijk tot goed bewijs dat niet-geïnhaleerde cannabis en cannabinoïden patiënten met chronische pijn iets kunnen helpen. Vergeleken met placebo geeft cannabis een geringe vermindering van de pijn en enige verbetering van het lichamelijk functioneren en de slaapkwaliteit. Dat blijkt uit een nieuw systematisch literatuuroverzicht.

  • Corticosteroïdinjecties bij schouderpijn

    In de NHG-Standaard Schouderklachten wordt aangeraden om een corticosteroïdinjectie te overwegen bij aanhoudende schouderklachten als andere behandelingen geen effect hebben. De praktijk is echter weerbarstig. Zesentwintig procent van de patiënten met een nieuwe episode van schouderpijn krijgt een corticosteroïdinjectie, waarvan de helft reeds tijdens het eerste consult. Leeftijd en eerdere schouderklachten zijn positief geassocieerd met het krijgen van een injectie. Dat blijkt uit een recent in Nederland uitgevoerd retrospectief cohortonderzoek.

  • Effect van onderhoudsbehandeling met indifferente middelen op eczeem bij kinderen

    Eczeem is een veelvoorkomende aandoening bij kinderen. Volgens de NHG-Standaard Eczeem zijn indifferente middelen de basis voor de behandeling van eczeem. Dagelijks insmeren is echter arbeidsintensief. Hebben kinderen die dagelijks een indifferente crème of zalf gebruiken minder eczeemklachten dan kinderen die geen onderhoudscrème of -zalf gebruiken?

  • Levenslang semaglutide tegen overgewicht?

    In het Geneesmiddelenbulletin (Ge-Bu) verscheen onlangs een artikel over de gerandomiseerde STEP 1-, 3- en 4-onderzoeken. Uit die onderzoeken blijkt dat semaglutide een gewichtsverlies van 10 tot 15% oplevert ten opzichte van placebo bij personen met overgewicht of obesitas zonder diabetes mellitus type 2 (DM2). Voor het behoud van het bereikte gewichtsverlies verwacht het Ge-Bu echter dat het prijzige semaglutide dan levenslang moet worden gebruikt. Ook om andere redenen lijkt het nog te vroeg om semaglutide voor te schrijven bij serieus overgewicht.

Wetenschap

  • Effecten van de hervorming van de ouderenzorg

    In 2015 is met de Wet langdurige zorg (WLZ) de ouderenzorg hervormd. In dit onderzoek zijn 4 huisartsen geïnterviewd over de effecten daarvan. Zij waren gematigd positief, maar versnippering van de thuiszorg en gebrek aan financiering voor multidisciplinaire samenwerking zijn bedreigingen voor geïntegreerde zorg aan kwetsbare thuiswonende ouderen.

  • Robert Verheij: ‘Met hun EPD-gegevens zitten huisartsen op een goudmijn’

    In de gezondheidszorg genereren we enorme hoeveelheden data. We zien echter dat deze ‘big data’ nog onvoldoende gebruikt worden om de zorg beter te maken. Prof. dr. Robert Verheij is hoogleraar ‘Transparantie in de zorg vanuit patiëntenperspectief’. Hij ging in zijn oratie in op de vraag wat ervoor nodig is om dit te veranderen. Zijn leerstoel werd ingesteld door Zorginstituut Nederland.

  • Is hartleeftijd een nuttige toevoeging aan CVRM?

    De Hartstichting nam in 2019 het initiatief tot de ontwikkeling van een online hartleeftijdtool om het bewustzijn van cardiovasculair risico in de bevolking te vergroten. Huisartsen en praktijkondersteuners (POH’s) kunnen de Hartleeftijdtool gebruiken als aanvulling op de gebruikelijke SCORE-tabel, die een risicopercentage aangeeft. Een belangrijke vraag is wat burgers en zorgverleners vinden van een dergelijk gebruik in de huisartsenpraktijk, en wat eventuele bezwaren en barrières zijn. De tool is daarom kwalitatief geëvalueerd onder burgers, huisartsen en POH’s.

  • Medicatie op rol voor de thuiswonende oudere patiënt

    Zelfstandig wonende oudere patiënten vinden het vaak lastig om hun medicatie goed te beheren en te gebruiken. Vaak kampen ze met ordeningsproblemen. Als ondersteuning gebruiken veel van deze patiënten medicatie op rol. Zo’n medicatierol biedt helaas niet alleen voordelen. In deze beschouwing beschrijven we de bevindingen uit een proefschrift over de toepassing van medicatie op rol bij de thuiswonende oudere patiënt.

  • Integrale cardiometabole zorg als ketenzorgprogramma

    Atriumfibrilleren (AF) is geen geïsoleerde hartritmestoornis, maar een signaal van cardiometabole veroudering. Een integraal zorgprogramma, georganiseerd vanuit de huisartsenpraktijk, blijkt de algehele sterfte onder oudere patiënten met AF aanmerkelijk te verlagen. Een apart ‘ketenzorgprogramma AF’ boven op de reeds bestaande ketenzorgprogramma’s voor diabetes, CVRM en COPD is echter niet wenselijk, gezien de onderlinge verwevenheid van al deze chronisch progressieve cardiometabole ziekten. De auteurs pleiten daarom voor een overkoepelend ketenzorgprogramma ‘integrale cardiometabole zorg’.

Praktijk

  • Scheur- of lapverwonding [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Persoonsgerichte integrale zorg voor oudere patiënten in ketenzorg

    Veel patiënten met chronische ziekten krijgen geprotocolleerde ketenzorg vanuit verschillende disciplines uit de eerste en tweede lijn. Daarbij staat vooral de ziekte centraal. Daardoor is de zorg voor deze patiënten gefragmenteerd geraakt: per patiënt richten meerdere zorgketens zich op bijvoorbeeld diabetes mellitus type 2, COPD en hart- en vaatziekten. Landelijk ontstond de behoefte om deze zorg meer te leveren vanuit het perspectief van de individuele patiënt. De patiënt geeft hierbij aan wat de problemen zijn, waarna deze samen met de huisarts doelen stelt en inventariseert wat nodig is om deze doelen te behalen. Ketenzorg wordt zo geïntegreerde, persoonsgerichte zorg.

  • Scheur- of lapverwonding bij dunne huid

    Scheur- of lapverwondingen komen vaker voor bij zeer oude of zeer jonge patiënten, en bij patiënten die ernstig of chronisch ziek zijn. Wees voorzichtig met pleisters op de huid en vermijd hechtingen. De kans op een scheurverwonding kan worden verkleind door de huid vet te houden en zo min mogelijk zeep te gebruiken.

  • Noem corticosteroïdenzalf geen ‘hormoonzalf’

    Bij veel inflammatoire huidaandoeningen worden dermatocorticosteroïden voorgeschreven. Bij veel patiënten, maar ook bij voorschrijvers, staat angst voor bijwerkingen een juist gebruik in de weg. Kennis van de prevalentie en de ernst van deze bijwerkingen – sommige reëel, maar andere ingebeeld – is een voorwaarde voor optimale behandeling. Gebrek aan kennis en suggestief taalgebruik leiden tot onnodig slechte behandeluitkomsten.

NHG Forum

  • Huisartsenbrochures Aangeboren hartafwijkingen en Ehlers-danlossyndroom

    In november 2021 publiceerde het NHG 2 nieuwe huisartsenbrochures over zeldzame ziekten. Het gaat om Aangeboren hartafwijkingen (AHA) en Ehlers-danlossyndroom (EDS).

  • NHG wint met Thuisarts.nl de DNA Award 2021

    In november 2021 ontving het NHG de DNA Award 2021 voor Thuisarts.nl. De Nederlandse Associatie (DNA) vindt het NHG een prachtig voorbeeld van een vereniging die inspeelt op belangrijke ontwikkelingen rondom leden. ‘Het NHG richt zich met Thuisarts.nl op de gebruiker en heeft een groot maatschappelijk effect’, aldus de jury.

  • Gefeliciteerd met 65 jaar NHG

    2022 is een jubileumjaar: op 29 december 2021 bestond het NHG precies 65 jaar. Alle leden hebben onze verjaardagskaart gekregen. Al 65 jaar brengt het NHG wetenschap naar de praktijk en mede hierdoor heeft de huisartsenzorg zich ontwikkeld tot een kwalitatief hoogwaardige pijler en onmisbare spil in de Nederlandse gezondheidszorg.

  • Beheer medische hulpmiddelen huisartsvoorziening

    Komt u er tijdens het afleggen van een spoedvisite wel eens achter dat medicatie in uw ampullenetui over de datum is? Grijpt u wel eens mis als u een glucose wilt prikken en de teststrips blijken op te zijn?

  • Henk Schers: ‘Creëer je eigen weerstand’

    Dit interview met Henk Schers, sinds 2 jaar voorzitter van de NHG-Verenigingsraad, is gehouden in het kader van 65 jaar NHG. Schers adviseert namens de leden het NHG-bestuur. Zijn stelling: ‘Samenwerken met andere partijen, maar niet ten koste van onszelf.’

  • Het NHG-Formularium: transparant en oog voor kosten

    Het NHG-Formularium biedt 8 zekerheden. In november 2021 belichtten we op deze plek de zekerheden ‘snel en efficiënt’ en ‘patiëntgericht’. In deze bijdrage zetten we de zekerheden ‘transparant’ en ‘oog voor kosten’ in de spotlights. Alle zekerheden zijn te bekijken in een nieuw filmpje.