Screening met colonoscopie stelt darmkanker uit, maar niet de dood

Onderzoekers van de NordICC trial randomiseerden een grote groep mensen naar een eenmalige uitnodiging voor een preventieve colonoscopie of gebruikelijke zorg. Het ging in totaal om 94.959 mensen tussen de 55 en 64 jaar oud. Via koppelingen met bevolkingsregisters van 3 deelnemende landen (Polen, Noorwegen en Zweden) berekenden de onderzoekers de incidentie van colorectaal kanker na 10 jaar. Ook Nederlandse centra deden mee aan het onderzoek, maar de AVG-wetgeving belemmerde de benodigde koppeling met het bevolkingsregister.

Resultaten 

Minder dan de helft (42%) van de genodigden voor screening onderging de colonoscopie. Na 10 jaar was het aantal mensen met colorectaal kanker 0,98% in de interventiegroep en 1,20% in de controlegroep (RR 0,82; 95%-BI 0,70 tot 0,93). De colorectaal-gerelateerde mortaliteit was echter gelijk (RR 0,90; 95%-BI 0,64 tot 1,16), net als de algehele mortaliteit (0,99; 95%-BI 0,96 tot 1,04). Deze resultaten betekenen dat men 455 mensen moet uitnodigen voor een colonoscopie om na 10 jaar 1 geval te voorkomen.

Scenario 

De onderzoekers berekenden verder dat de incidentie van colorectaal kanker in de interventiegroep van 1,22% verder zou dalen naar 0,84% (RR 0,69; 95%-BI 0,55 tot 0,83) als iedereen was ingegaan op de eenmalige uitnodiging. In dit onrealistische scenario daalt het risico op mortaliteit met 50% (95%-BI 0,27 tot 0,77).

Tot slot 

Na eenmalige uitnodiging was de deelname aan een preventieve colonoscopie dus laag; de lagere incidentie van colorectaal kanker vertaalde zich helaas niet in een lagere mortaliteit. Dit onderzoek zal de opzet van het Nederlandse bevolkingsonderzoek naar colorectaal kanker niet veranderen, nog afgezien van de complexe logistiek en hoge kosten van een dergelijke opzet. Het onderstreept eerder de uitdaging om de deelname aan het bevolkingsonderzoek te verhogen, om haar potentie zo optimaal mogelijk te benutten.