Praktijk

Workshop over fouten en bijna-ongelukken: The impact of reflection in improving clinical performance in general practice (deel 1)

Gepubliceerd
10 juli 2004

De workshop start met enige uitleg: reflectie is een instrument om de dialoog aan te gaan met anderen (of jezelf) over een onderwerp dat meestal zowel je professionele als je persoonlijke leven raakt. Volgens het woordenboek heeft het woord ‘reflecteren’ te maken met weerkaatsen (van licht), met reageren (op een advertentie) en met nadenken. Het is een activiteit om denkend hetzelfde anders te zien. Bij reflectie is altijd sprake van twee elementen die op elkaar worden betrokken: doorleefde ervaringen en externe gezichtspunten.

Bijeenkomsten over bijna-fouten

Onder de naam ‘XL’ vormden tien Deense artsen een peer group, die zich ontwikkelde tot een forum voor dialoog en reflectie. Deze groep nam als onderwerp critical incidents en komt maandelijks bij elkaar. De bijeenkomsten verlopen als volgt:

  • Bij toerbeurt vertelt een van de artsen over een voorval in zijn praktijk waarin hij het gevoel heeft fouten gemaakt te hebben.
  • Een van de anderen is reflectiepartner en probeert door vragen te stellen te zorgen dat het probleem voor de ander wordt verduidelijkt. (‘Wat ging precies mis? Wat is het probleem? Waarom is het een probleem?). Hierbij wordt niet inhoudelijk op het incident ingegaan.
  • De andere acht artsen vormen de reflectiegroep. Ze volgen het gesprek en discussiëren op gezette tijden met elkaar over het onderwerp. Ze spreken niet met de arts die het bijna-ongeluk inbrengt en diens reflectiepartner, bijna alsof zij achter een glass wall zitten.
  • Na een paar minuten gaat het tweetal weer verder, gebruikmakend van hetgeen zij uit de groep hebben gehoord.
  • De reflectiegroep discussieert nogmaals over het onderwerp.
  • Het paar beëindigt hun dialoog.
  • De geïnterviewde vertelt hoe hij nu over het critical incident en zijn rol daarin denkt.
  • Aan het eind vindt evaluatie plaats over eenieders rol in het proces. Op de inhoud van het critical incident wordt níét ingegaan.
Door deze aanpak krijgt degene die het incident inbrengt een duidelijker beeld waarom iets een probleem voor hem is en leert hij naar het incident te kijken vanuit een misschien iets minder beladen hoek. Een arts in de zaal merkt op dat deze manier van reflecteren overeenkomsten vertoont met hetgeen gebeurt in een Balint-groep. Sietsche van Gunst, stafmedewerker NHG

Internet-portfolio: idee voor de toekomst?

Tijdens deze workshop wordt het ‘portfolio’ geïntroduceerd als methode bij het omgaan met fouten en klachten. De term is afkomstig uit het onderwijs. Alles wat iemand leert en meemaakt kan zijn beslag vinden in een persoonlijk portfolio: niet alleen getuigschriften, maar ook persoonlijk getinte verslagen. Het is een goed instrument voor formatieve evaluatie over eigen ervaringen, maar minder geschikt voor summatieve evaluatie. De Deense Family Medicine Association introduceerde het internet-portfolio bij praktiserende huisartsen. Zij kunnen daarin hun ervaringen kwijt, bijvoorbeeld over criticial incidents. Andere artsen kunnen dat lezen en zichzelf aanbieden als digitale reflectiepartner.

Reacties

Er zijn nog geen reacties.

Verder lezen