Henk Koopman

Slechts 1 op de 5 cardiovasculaire risicopatiënten haalt de ESC/EAS LDL-streefwaarde uit 2019. Het cardiovasculaire risico wordt mogelijk onderschat en combinatietherapie onvoldoende benut. Dat blijkt uit een recent, multicenter, cross-sectioneel onderzoek (SANTORINI) dat in 14 Europese landen werd uitgevoerd in de periode 2020-2021. Wat betekenen deze uitkomsten voor de Nederlandse situatie?

Door therapieontrouw blijft het recidiefrisico op een cardiovasculair event (CVE) onnodig hoog. Een polypil zou de therapietrouw kunnen verbeteren. Uit een recente RCT – verricht in diverse Europese centra – bleek dat 3 jaar polypilgebruik de recidiefkans op fatale en niet-fatale CVE’s significant vermindert ten opzichte van de gebruikelijke zorg. De auteurs pleiten daarom voor brede inzet van de polypil bij secundaire preventie.

Medicamenteuze bloeddrukverlaging vermindert het risico op cardiovasculaire aandoeningen. Internationaal is er echter discussie over de optimale streefwaarde en het nut van antihypertensiva als primaire preventie bij lichte en matige hypertensie. In een recente meta-analyse bleek verlaging van de systolische bloeddruk (SBD) met 5 mmHg het risico op een cardiovasculair event (CVE) met 10% te verminderen, ongeacht het niveau van beginbloeddruk, cardiovasculaire voorgeschiedenis (CVG) en leeftijd. Het cardiovasculaire risico van het individu zou dus leidend moeten zijn bij beslissingen over medicamenteuze bloeddrukverlaging.

Het nut van een strikte aanpak van hypertensie bij fitte ouderen is in diverse trials aangetoond. Een recent Brits observationeel onderzoek onder een representatieve groep ouderen laat nu zien dat de overall mortaliteit juist iets afneemt bij een systolische bloeddruk (SBD) > 139 mmHg en toeneemt bij SBD < 130 mmHg. Deze uitkomsten onderstrepen het belang van maatwerk.

Er is geen overtuigend bewijs voor de effectiviteit van statines als primaire preventie bij ouderen. Uit een Frans, retrospectief, observationeel cohortonderzoek onder 75-jarigen blijkt nu dat het stoppen van de statine de kans op een myocardinfarct of beroerte na gemiddeld 2,4 jaar met 30% verhoogt. Er zijn echter gerandomiseerde onderzoeken nodig om deze bevinding te bevestigen.

Hypertensie zou een potentieel beïnvloedbare risicofactor voor dementie zijn. Uit een groot Amerikaans onderzoek blijkt echter dat intensieve systolische bloeddrukcontrole (< 120 mmHg) versus standaardbehandeling (< 140 mm Hg) niet minder dementie geeft.