Tolerantie voor benzodiazepinen

Willems et al. onderzochten of bij chronisch benzodiazepinegebruikers de dosering toeneemt in de loop van twee jaar. Hiervoor analyseerden zij de resultaten van een groot Nederlands onderzoek naar het effect van de minimale interventiemethode bij chronisch benzodiazepinegebruikers in de huisartsenpraktijk, het Benzoreduxonderzoek (1998-2001). De onderzoekspopulatie bestond uit 1105 chronisch benzodiazepinegebruikers die in het eerste halfjaar in de controlegroep zijn geïncludeerd en die in de zes maanden voor inclusie dagelijks benzodiazepinen gebruikten. Incidente chronisch gebruikers (n = 113) gebruikten voor die tijd geen benzodiazepinen, prevalente (n = 992) wel. Incidente chronisch gebruikers zijn de meest geschikte groep om de ontwikkeling van de voorgeschreven dosering in de eerste periode van het gebruik te observeren.

De gemiddelde voorgeschreven dosering steeg in twee jaar bij incidente chronisch gebruikers wel, maar niet significant. De indicatie voor de benzodiazepine en patiëntkenmerken zoals leeftijd en geslacht maakte geen verschil. Ook bij prevalente chronisch gebruikers steeg de voorgeschreven dosering in twee jaar tijd niet significant. In deze groep kwam gebruik van hoge doseringen (twee of meer standaarddoseringen per dag) overigens vaker voor dan bij incidente chronisch gebruikers (9% versus &lt 1%). Dit bleek vooral te verklaren door het bestaan van zwaardere psychiatrische problematiek bij prevalente chronisch gebruikers. Er was geen verband aantoonbaar tussen het gebruik van hoge versus normale doseringen en toename van de voorgeschreven dosering. Willems et al. onderzochten niet in hoeverre patiënten om verhoging van de dosering vroegen en in hoeverre huisartsen deze verzoeken weigerden.

Tolerantie lijkt dus gelukkig niet te leiden tot het voorschrijven van steeds hogere doseringen in de huisartsenpraktijk. Hoe dan ook geeft de NHG-Standaard Slaapproblemen en slaapmiddelen voldoende andere redenen om terughoudend te blijven omgaan met het voorschrijven van benzodiazepinen, zoals het optreden van afhankelijkheid, sufheid, geheugenstoornissen, een verhoogd risico op (verkeers)ongevallen en op vallen met fracturen tot gevolg. Benzodiazepinen dragen daarnaast zelden bij aan een structurele oplossing van het probleem.