Therapie voor stressincontinentie

In samenwerking met universitaire en perifere ziekenhuizen voerden onderzoekers uit Utrecht een pragmatisch gerandomiseerd interventieonderzoek uit bij 460 vrouwen van 35-80 jaar met matige tot ernstige stressincontinentie. De vrouwen waren door de huisarts verwezen naar een fysiotherapeut of een gynaecoloog/uroloog voor chirurgische behandeling. Na twaalf maanden werd de effectiviteit van beide strategieën zowel subjectief (vragenlijst) als objectief (stresstest) gemeten. De vrouwen mochten tijdens het onderzoek veranderen van strategie, gezien het pragmatische karakter ervan. Dit had als gevolg dat 49% van de vrouwen die fysiotherapie toegewezen hadden gekregen na gemiddeld 8 maanden alsnog chirurgie ondergingen. Hierdoor zou fysiotherapie ‘onterecht’ beter kunnen lijken dan een tensievrij vaginaal bandje.

Desondanks was de operatieve behandeling beter dan fysiotherapie. Op de vraag ‘verliest u urine bij fysieke activiteit, hoesten of niezen?’ antwoordde 85% negatief 12 maanden na het plaatsen van een tensievrij vaginaal bandje, terwijl dit na fysiotherapie 53% was. Bij het uitvoeren van een stresstest was er geen urineverlies bij 77% na het plaatsen van een tensievrij vaginaal bandje, terwijl dit na fysiotherapie 60% was. Dit contrast was nog groter als alleen vrouwen werden vergeleken die niet veranderden van strategie tijdens het onderzoek. Ook was een operatie even effectief voor vrouwen die fysiotherapie kregen gevolgd door een operatie, als voor vrouwen die meteen geopereerd werden.

Concluderend laat dit onderzoek zien dat chirurgische behandeling met een tensievrij vaginaal bandje effectiever is dan gespecialiseerde fysiotherapie voor vrouwen met stressincontinentie die door de huisarts verwezen worden. Nadeel van dit onderzoek is dat de behandeling met een pessarium niet onderzocht is, terwijl de NHG-Standaard Incontinentie voor urine dit wel als mogelijk effectief aanbeveelt bij het falen van bekkenbodemoefeningen. Aangezien het onderzoek plaatsvond bij vrouwen die verwezen waren naar de tweede lijn, lijkt het starten met bekkenbodemoefeningen als niet-invasieve therapie nog steeds de aangewezen keuze voor vrouwen die zich in de huisartsenpraktijk melden met stressincontinentie.

Tobias Bonten