2005, nummer 6

Jaargang

Nieuws

Na euthanasie
Hans van Dam, verpleegkundige en publicist, heeft in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) nabestaanden geïnterviewd. Het gaat om nabestaanden van patiënten die met euthanasie te maken hebben gehad. De ondertitel De praktijk anders bekeken is een wezenlijk…
Glossy’s in de wachtkamer
Een paar jaar geleden vermeldden we in deze rubriek dat spelen met speelgoed in de wachtkamer niet zonder risico’s was, maar dat er naar het besmettingsgevaar van wachtkamerlectuur nog geen onderzoek was verricht. Gelukkig hebben Noorse onderzoekers zich ontfermd over deze lacune. Zij zijn…
NHG-Standaard Hartfalen (2)
Jan van Lieshout probeert aan de hand van een voorbeeld (praktijkgeval) de nieuwe NHG-Standaard Hartfalen in de praktijk te brengen (H&W 2005;48:64-76). Een casus zoals de huisarts vaak in de praktijk meemaakt, aldus de auteur. Het bespreken van een nieuw uitgekomen NHG-Standaard aan de hand van…
Kinderen in de NS2
Het zevende overzichtsrapport in de Tweede Nationale Studie is net verschenen. Nederlandse kinderen voelen zich gezond: 96% zegt dat hun gezondheid goed of heel goed is. Echter 4 van de 5 kinderen hadden – net als grote mensen – de afgelopen 14 dagen alledaagse klachten. Een op de drie kinderen…
Complex pijnsyndroom niet alleen tussen de oren
Er blijkt een associatie te bestaan van het complexe regionale pijnsyndroom met het HLA-DQ1. Onderzoek in Maastricht bij 52 patiënten en 295 controlepersonen liet zien dat het HLA-DQ1 bij patiënten met het pijnsyndroom in 69% van de gevallen voorkwam en bij de controlepersonen in 42% (p=0,02)…
Toevoeging van langwerkende bètamimetica of leukotriënenantagonisten aan inhalatiesteroïden bij de behandeling van chronisch astma
Achtergrond Huisartsen behandelen nog steeds de meeste astmapatiënten zelf. Bij velen worden de klachten afdoende verholpen met een matige dosis inhalatiesteroïden – tweemaal daags 400 µg beclometason of een equivalent daarvan –, maar een belangrijke minderheid houdt bij deze doses toch…
Antidepressiva vaak op onjuiste gronden voorgeschreven
Vijf procent van de volwassen Nederlanders slikt antidepressiva en toch zouden huisartsen te weinig antidepressiva voorschrijven. Een recent Engels onderzoek geeft mogelijk een verklaring voor deze tegenstelling. De Engelse huisarts bleek slechts een derde van de patiënten met een depressie als…
Kindermishandeling, een ondergeschoven kind?
De gemiddelde huisarts krijgt er elk jaar een mishandeld kind bij in de praktijk. Toch blijkt dat niet uit huisartsregistratiegegevens. Hoe komt dat? Bij het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) zijn in 2001 10.491 nieuwe gevallen van kindermishandeling gemeld. Dit komt neer op 297…
Antihypertensiva bij personen van het negroïde ras
Achtergrond Personen van het negroïde ras hebben over het algemeen vaker en ernstiger vormen van hypertensie, met orgaanschade in een vroeger stadium en een hogere mortaliteit als gevolg. Richtlijnen besteden zelden aandacht aan deze groep patiënten. Ook in de NHG-Standaard Hypertensie komt het…
Eye opener
De heldere aanpak en praktijkgerichte indeling van deze nieuwe uitgave in de bekende serie, maken de lezer (opnieuw) enthousiast voor oogheelkundige problematiek in de huisartsgeneeskunde. Het boek is ingedeeld in korte hoofdstukken zoals scheelzien bij kinderen, mouches volantes en…
Nurse practitioners zijn kosteneffectief
Het kost bijna niks als nurse practitioners de secundaire preventie bij patiënten met hart- en vaatziekten voor hun rekening nemen en het zorgt bovendien voor een lager sterftecijfer. Engelse onderzoekers volgden de patiënten uit een RCT uit 1994-1995 waarin ze het effect van de zorg door nurse…
Weg met de diagnose depressie
Depressies komen veel voor: 6% per jaar volgens Nederlandse cijfers. Huisartsen behandelen de meeste depressies. Nascholingen – al of niet door de farmaceutische industrie gesponsord – hebben hen vertrouwd gemaakt met de diagnostiek en behandeling. De hoeveelheid voorgeschreven antidepressiva…
Case-finding chlamydia-infectie
Onze zuiderburen onderzochten hoe je op een verstandige manier een opportunistische screening naar chlamydia-infectie kunt opzetten. Ze stelden 7 vragen om het risico op chlamydia-infectie in te schatten aan ruim 300 jonge vrouwen die op het spreekuur kwamen voor gynaecologische routineproblemen…
Snipverkouden
Ik ben aan het snotteren en heb pijn in mijn sinussen. Gewapend met dit boekje trek ik ten strijde tegen de griepgolf. Vierentwintig jaar na de eerste druk is er nu deze derde druk. De tekst is geactualiseerd aan de hand van inmiddels verschenen onderzoeken. In de inleiding suggereert Van Balen…
Lange zuigelingen verdienen later meer
Lange baby’s worden rijker, zo blijkt uit Fins onderzoek. Wat dat betekent, is niet meteen duidelijk, maar levert wel stof voor speculatie. Van de Finse jongens, geboren tussen 1934 en 1944, hadden diegenen die op eenjarige leeftijd het langst waren, op vijftigjarige leeftijd het hoogste inkomen…
Genetische ontrafeling
Bij genetica moet je niet alleen denken aan zeldzame monogenetische aandoeningen, die de gemiddelde arts in zijn hele loopbaan niet één keer tegenkomt, of aan prenatale diagnostiek die zich veelal buiten ons gezichtsveld afspeelt. De actuele ontwikkeling van de multifactoriële genetica leert ons…
Beslissingsondersteuning bij erfelijke kanker
Draagsters van de BRCA1/2-mutatie hebben een sterk verhoogde kans op een mamma- of ovariumcarcinoom en kunnen uit verschillende preventieve behandelingmogelijkheden kiezen. De meest radicale – de preventieve chirurgische verwijdering van mammae en ovaria – resulteert statistisch in de hoogste…
Anamnese en advies
‘Een goede communicatie tussen arts en patiënt waarbij het medisch perspectief en het gezichtspunt van de patiënt worden besproken is van essentieel belang’, concludeert Titia Kleffens in haar proefschrift over de behandeling van kanker, waarop zij op 28 januari 2005 promoveerde. ‘Miscommunicatie…
Duur psychisch werkverzuim is te voorspellen
Oudere hoogopgeleide werknemers die denken dat ze langer dan drie maanden ziek zullen zijn en die door de dokters zijn voorzien van de diagnose angststoornis of depressie, verzuimen inderdaad heel lang. Aan de hand van de Return to work calculator® kan de bedrijfarts (of huisarts) berekenen hoe…
Een handleiding voor medisch publiceren
The Clinician’s Guide to Medical Writing is een helder en praktisch boek dat elke dokter zou moeten lezen voordat hij of zij begint aan het schrijven van een artikel. Robert Taylor wil dokters dan ook helpen om observaties en ideeën uit de dagelijkse praktijk op te schrijven en te publiceren…
Verandering van leefstijl verlaagt risico diabetes
Verandering van leefstijl helpt om diabetes te voorkomen. Niet-rokers die hun leefstijl aanpassen hebben 18% minder kans om binnen 6 jaar diabetes te krijgen dan niet-rokers die hun leefstijl niet aanpassen. Dat blijkt uit de resultaten van de Multiple Risk Factor Intervention Trial (MFRIT). In…
Wat en hoe in het…
Het is een fraai uitgevoerd zakboekje in een handzaam formaat. Maar om in 368 pagina’s in 18 talen een goede doorsnede van de medische anamnese te maken, is wel erg ambitieus. Het is zo iets van ‘Wat en hoe zeg ik het in het...’ Het handige boekje voor in het buitenland, maar ook daar geldt dat…
Pure chocola is gezond
Enige tijd geleden berichtten wij u dat koffiedrinken helpt om diabetes mellitus type 2 te voorkomen. Het was al bekend dat het een gunstig effect op uw vasculaire gezondheid kan hebben om een paar glazen alcohol te drinken. Nu blijkt ook pure chocolade gezond te zijn, althans voor gezonde mensen…

Wetenschap

Praktijkvoering en kwaliteitsmanagement zijn hard nodig
‘Nascholing dient over de kern van het huisartsenvak te gaan en niet over praktijkvoering, kwaliteitsmanagement of andere niet-medische zaken. Dit soort niet-huisartsgeneeskundige zaken, alsook het toetsen ervan door middel van scharen tellen, moet je niet willen accrediteren.’ Dit betoogde Siep…
Effectiviteit van cognitieve gedragstherapie door huisartsen bij onverklaarde vermoeidheid onder werknemers
Vermoeidheid is een klacht die ook in de huisartsenpraktijk veel voorkomt. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een effectieve behandeling voor het chronischevermoeidheidssyndroom in de tweede lijn. Het is nog onduidelijk of kortdurende CGT uitgevoerd door huisartsen een werkzame…
De huisarts-patiëntrelatie heeft een additief effect bij psychosociale interventies
Vermoeide werknemers, je treft ze regelmatig in je spreekkamer. De een noemt het burn-out, de tweede heeft eigenlijk een arbeidsconflict, de derde wil snel bloedonderzoek want hij is ervan overtuigd dat zijn klachten een lichamelijke oorzaak hebben. Huibers et al. rapporteren op de vorige pagina…
Het is niet bewezen dat de huisarts-patiëntrelatie een additief effect heeft bij psychosociale interventies
In huisartsgeneeskundig behandelonderzoek is het gebruikelijk dat deelnemende huisartsen hun eigen patiënten rekruteren en behandelen. Toch komt het in dit soort onderzoeken regelmatig voor dat ‘onderzoeks’-huisartsen de interventies uitvoeren bij patiënten die zij vanuit het onderzoek toegewezen…
Persoonlijke continuïteit: wat levert het op?
Huisartsen en patiënten zeggen persoonlijke continuïteit belangrijk te vinden, vooral in geval van ernstige ziekte, of wanneer ze zich veel zorgen maken. Patiënten ervaren consulten als positiever naarmate ze de geconsulteerde huisarts beter kennen. Patiënten die het niet…
Huisartsen doen veel aan deskundigheidsbevordering en vooral in de eigen regio
Nagenoeg alle huisartsen nemen jaarlijks ten minste 40 uur deel aan geaccrediteerde deskundigheidsbevordering. We weten niet precies hoeveel uur en om wat voor soort activiteiten het dan gaat. We weten ook niet of er onderlinge verschillen zijn tussen categorieën huisartsen in deelname…
Van zoete koek naar gezonde scepsis
De kwaliteit van de zorg die wij als (huis)artsen verlenen en het inkomen dat wij daaraan ontlenen, hangen af van onze bekwaamheid om beslissingen te nemen op basis van informatie en reclame, waarvan de kwaliteit echter sterk uiteenloopt. Er zijn maar weinig artsen die een grondige…

Praktijk

Vrijblijvendheid
Waarom ben ik huisarts geworden? Nu, op middelbare leeftijd, denk ik het antwoord op die vraag definitief te weten: vanwege de vrijheid die je als huisarts hebt. Klinkt dit positief? Welaan, dan geef ik het negatieve tweelingbroertje-antwoord: vanwege de vrijblijvendheid… Alle negatieve aspecten…
Het beleid na een myocardinfarct: De huisarts maakt het hart!
Mevrouw Bos, 60 jaar, is pas uit het ziekenhuis ontslagen na herstel van een hartinfarct. Hartproblemen komen in haar familie vaker voor, maar toch was dit onverwacht gekomen. Ze had immers niet zoveel risicofactoren: haar gewicht was wat te hoog en ze rookte stug, maar haar bloeddruk en…
Klachtenprocedure in de huisartsenpost: Als de wet van Murphy toeslaat…
Vorig jaar heeft In de praktijk een aantal artikelen gewijd aan de gang van zaken in huisartsenposten. Het mei-1-nummer bevatte een samenvatting van de belangrijkste conclusies uit het onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg naar ‘kinderziekten’ in de huisartsenposten. Het juninummer…
Infectiepreventie in de huisartsenpraktijk: Overdreven regels, of misschien toch nodig?
Sinds januari 2004 is er een richtlijn ‘Infectiepreventie in de huisartsenpraktijk’ van kracht. Deze is opgesteld door de Werkgroep Infectie Preventie (WIP) teneinde patiënt en praktijkmedewerkers te beschermen tegen infecties. Vorig jaar heeft In de praktijk in een reeks artikelen de…
Accreditering van de huisartsenpraktijk:Dokter Bob laat zich helpen!
In een ‘feuilleton’ verhaalt In de praktijk deze maanden over de gang van zaken rond visitatie en accreditering van de huisartsenpraktijk. De eerste afleveringen behandelden de voorbereiding, aanmelding en intake voor de accreditering, de gegevensverzameling, de visitatie door de VIA-consulente…
Verbeteringsproject bloedcontrole bij hypothyreoïdie: Een kwestie van informatie`
In de rubriek Haio’s doen verslag geeft In de praktijk ruimte aan haio’s die willen berichten over hun onderzoek of de verbeteringsprojecten die zij in hun stagepraktijk hebben uitgevoerd. De artikelen worden wel geredigeerd, maar de inhoud ervan blijft geheel het gedachtegoed van de auteur…
Toetsing in de huisartsopleiding (4): De opleider in het zonnetje!
In een serie neemt In de praktijk een kijkje in de wereld van toetsing in de huisartsopleiding. Vijf W-vragen - w at toetst men, w aartoe, w aarmee, w anneer en (met) w ie? - passeren de revue. In de vorige bijdragen is stilgestaan bij de kernbegrippen zoals meten, waarderen en beslissen,…
Samen sta je sterk
In een reeks van acht artikelen geven we een breed overzicht van de mogelijkheden van huisartsgeneeskundige zorg voor patiënten in de palliatieve fase. In de vorige afleveringen is aandacht besteed aan basisprincipes van palliatieve zorg en de veel voorkomende symptomen als pijn, misselijkheid,…