Alle nummers
Archief tijdschrift

2022, nummer 11

Jaargang
65
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Nihilisme

    ‘U doet niks!’ brieste de forse dame met knieartrose, 2 consulten met voorlichting en adviezen en een doosje pijnstillers verder. Ironisch, want ik vond juist dat zij in actie moest komen: afvallen, meer bewegen.

  • Vaker suïcidaal gedrag onder volwassen gebruikers van methylfenidaat

    Hoewel het gebruik van methylfenidaat niet zonder risico’s is, gebruiken volwassenen met ADHD het middel op grote schaal. Dat baart zorgen: bij volwassen gebruikers van methylfenidaat blijken suïcidepogingen vaker voor te komen dan bij niet-gebruikers.

  • Liever een pleister bij overgangsklachten?

    Vasomotorische symptomen bij postmenopauzale vrouwen kunnen worden behandeld met orale of transdermale suppletie van oestrogenen. In de NHG-Standaard De overgang uit 2012 was transdermale toediening nog geen reguliere behandeloptie, terwijl deze mogelijkheid wel een duidelijke plek inneemt in de herziene NHG-Standaard uit 2022 en in de richtlijn Management rondom menopauze van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie uit 2018. Hoe effectief is transdermale oestrogeensuppletie bij de behandeling van vasomotorische klachten bij postmenopauzale vrouwen, vergeleken met orale oestrogeensuppletie?

  • Verhoogd risico op kanker bij ouderen met een verstandelijke beperking

    Mensen met een verstandelijke beperking zijn de afgelopen decennia steeds ouder geworden. Daarbij nemen de risico’s op kanker snel toe. In 2 grote populatieonderzoeken werd – onafhankelijk van elkaar – zelfs berekend dat het risico op kanker bij mensen met een verstandelijke beperking 50% hoger is dan bij mensen zonder verstandelijke beperking. Als er (alarm)symptomen van kanker zijn, lijkt aanvullend onderzoek bij deze doelgroep laagdrempelig aangewezen.

  • Orthostase goede voorspeller voor overlijden

    Orthostatische hypotensie komt vaak voor op oudere leeftijd. Een Nederlands tweedelijns onderzoek laat zien dat aanhoudende orthostatische hypotensie een verhoogd risico op overlijden geeft. Dit risico is onafhankelijk van andere risicofactoren voor overlijden, zoals cardiovasculaire ziekten, of risicofactoren voor orthostatische hypotensie, zoals de ziekte van Parkinson.

  • Nieuw onderzoek naar groenere behandeling met behulp van feedbackmodule

    Een deel van de voorschriften die huisartsen uitschrijven kan mogelijk worden vervangen door behandelingen die minder klimaatimpact hebben en even effectief zijn. Want ook geneesmiddelen belasten het klimaat. Het is belangrijk dat huisartsen hier oog voor hebben. In een lopend onderzoek wil het Nivel een feedbackmodule ontwikkelen die huisartsen inzicht geeft in de klimaatimpact van hun voorschriften.

  • Overlevers van borstkanker verwachten steun bij werkgerelateerde problemen

    Overlevers van borstkanker hebben een hoog risico op werkgerelateerde problemen. Een kwalitatief onderzoek uit Amsterdam laat zien dat zij hierin een ondersteunende rol van de huisarts verwachten, met name bij het reïntegreren. De door hen ervaren ondersteuning wisselt echter.

  • Een op de 8 COVID-patiënten houdt lichamelijke klachten

    Veel patiënten hebben langdurige klachten na COVID-19 (long-COVID). Het is echter vaak onduidelijk welke klachten je precies kunt toeschrijven aan long-COVID en hoe vaak ze voorkomen. Nederlandse onderzoekers maakten daarvan onlangs een betrouwbare inschatting op basis van een goed opgezet populatieonderzoek. Daaruit bleek het volgende: bij 1 op de 8 deelnemers was een toename in klachten 3 maanden na COVID-19 toe te schrijven aan de SARS-CoV-2-infectie.

Wetenschap

  • Het beleid bij urine-­incontinentie bij vrouwen

    Sinds jaar en dag krijgen de diagnostiek en behandeling van urine-incontinentie weinig aandacht in de huisartsenpraktijk. Huisartsen hebben weinig vertrouwen in de behandelings­mogelijkheden en patiënten zijn niet altijd gemotiveerd om bijvoorbeeld een plasdagboek bij te houden. In dit retrospectieve cohortonderzoek zagen we dat huisartsen de NHG-Standaard Urine-incontinentie bij vrouwen niet heel strikt volgen en slechts in een minderheid van de gevallen diagnostische hulpmiddelen gebruiken of medicatie of opvangmateriaal voorschrijven. Hier is duidelijk ruimte voor verbetering.

  • Valpreventie, een te weinig benutte optie

    Kwetsbare oudere patiënten die bang zijn om te vallen of die in het afgelopen jaar zijn gevallen, hebben een verhoogd risico om (weer) te vallen. Een val kan grote en blijvende gevolgen hebben, tot overlijden aan toe. Bewezen is dat met name beweeginterventies het valrisico kunnen verlagen. Wij onderzochten in 32 huisartsenpraktijken welke valpreventieve zorg huisartsen momenteel geven aan kwetsbare oudere patiënten met een verhoogd valrisico. Naast het tijdig signaleren van een hoog valrisico bij oudere patiënten blijkt het van belang om geschikte interventies te vinden en de patiënt daarvoor te motiveren.

  • Waarom blijven slachtoffers van seksueel geweld verborgen?

    De uitzending van BOOS in januari 2022 over seksueel overschrijdend gedrag bij de crew van het tv-programma The Voice of Holland veroorzaakte een mediastorm. De publieke opinie benadrukt de abnormaliteit van seksueel overschrijdend gedrag. Daders worden geregeld gepathologiseerd tot monsters, terwijl een enkeling het voorval bagatelliseert of het waarheidsgehalte ervan in twijfel trekt. Mogelijke oorzaken van misbruik passeren de revue. Waarom slachtoffers niet of laat hulp zoeken en de impact van seksueel geweld komen minder aan bod. Antwoorden op deze vragen op basis van onderzoek zijn cruciaal voor passende zorg door de huisarts.

  • Wat te doen aan de sociale oorzaken van ziekte?

    Bij veel klachten in de huisartsenpraktijk speelt sociale problematiek een rol. Huisartsen en praktijkondersteuners kunnen via een ‘sociaal recept’ verwijzen naar een niet-medische instantie voor het aanpakken van risicofactoren, financiële problemen, eenzaamheid of chronische psychiatrische klachten. Meestal gaat het dan om gezamenlijke activiteiten onder begeleiding of om laagdrempelig advies bij bijvoorbeeld financiële problemen. Het veld is nog jong, het aanbod is divers en lang niet overal even groot. Om een sociaal recept effectief te kunnen inzetten, moeten huisartsen goed op de hoogte zijn van de lokale mogelijkheden en de patiënt kunnen motiveren. De effectiviteit van het sociaal recept is nog onvoldoende onderbouwd, maar de patiënttevredenheid is meestal groot en het lijkt een veelbelovende toevoeging aan de gereedschapskist van de huisarts.

Praktijk

  • Een zeldzame oorzaak van acute buikpijn bij een jonge vrouw

    Een patiënte met acute buikpijn vraagt om een snelle medische beslissing. De diagnose is echter niet meteen duidelijk, de differentiële diagnose is immers breed. Bij vrouwen kunnen ook gynaecologische oorzaken acute buikpijn veroorzaken, zoals een extra-uteriene graviditeit, een torsie van het ovarium of een ontsteking in het kleine bekken. Aangeboren afwijkingen aan de inwendige geslachtsorganen, zoals in deze casus, zijn een zeldzame oorzaak van plots ontstane buikpijn. Omdat deze afwijkingen voor vrouwen een grote impact kunnen hebben, is herkenning door de huisarts van groot belang.

  • Diagnostiek en behandeling bij vrouwen met urine-incontinentie [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • De huisarts heeft een belangrijke rol in de klimaatcrisis

    Huisarts in opleiding Evelyn Brakema maakt zich zorgen over de klimaatcrisis en de effecten hiervan op de gezondheid. Maar in plaats van bij de pakken neer te zitten, stimuleert ze als medeoprichter en voorzitter van De Groene Zorg Alliantie juist dat huisartsen en andere zorgprofessionals een actieve bijdrage leveren aan de groene transitie. Huisartsen kunnen daarin veel meer doen dan ze wellicht beseffen.

  • Een pasgeborene met een nieuw ontstane zwelling in de hals

    Fibromatosis colli, congenitale musculaire torticollis of pseudotumor van de sternocleidomastoideus – het zijn termen die verwijzen naar een verdikking en verkorting van de musculus sternocleidomastoideus. Bij pasgeborenen kan als gevolg van zo’n vervorming een zwelling in de hals ontstaan, waarbij de nek een scheve of gedraaide stand krijgt, met een afwijking van het gezicht als gevolg. De zwelling wordt meestal zichtbaar als het kind tussen de 2 en 4 weken oud is. De precieze oorzaak is niet bekend, maar een traumatische partus wordt in de literatuur als een mogelijke oorzaak aangewezen.

  • Liplikeczeem

    Liplikeczeem ontstaat door het frequent likken van de lippen. Het onderscheidt zich van aandoeningen zoals dermatitis perioralis en perlèche doordat de huid rond het lippenrood is aangedaan, precies tot waar de tong reikt. Het eczeem verdwijnt vanzelf als de patiënt stopt met likken. De belangrijkste complicatie is impetigo.

  • Ecg-casus ‘Veranderend ecg’ [Antwoord]

    Frequentie en regelmaat | Het RR-interval is ongeveer 4 blokjes van 5 mm breed. In 1 minuut passen 300 van deze blokjes. De frequentie is dus 300/4 = 75/min. Anders beredeneerd: er zijn van links naar rechts in 10 seconden 12 complexen te zien, 6 × 12 = 72 slagen/min. Het ritme is…

  • Ecg-casus ‘Veranderend ecg’

    Patiënt : De zus van een 59-jarige man belt het alarmnummer. Haar broer, die teruggetrokken en alleen woont en die ze al 2 weken niet had gezien of gesproken, blijkt al enkele dagen met uren durende periodes van pijn op de borst te kampen. De huisarts hoort van de melding en gaat ook kijken. …

NHG Forum

  • Nieuw meerjaren­beleidsplan voor NHG

    Al 65 jaar zet het NHG zich in voor kwalitatief hoogstaande en wetenschappelijk onderbouwde huisartsenzorg. Deze rol willen we borgen voor de toekomst. De richting die we volgen en de belangrijke thema’s waarlangs we werken stellen we vast in een meerjarenbeleidsplan. In december 2022 loopt het huidige meerjarenbeleidsplan af.

  • Evaluatie Overzichtstabellen inhalatoren

    Eind 2021 introduceerde het NHG overzichtstabellen van inhalatoren voor volwassenen met astma en COPD. Een van de voorwaarden was toetsen of de tabellen goed werken in de praktijk. Momenteel zitten we middenin dat proces.

  • Kaderhuisarts verbetert kwaliteit huisartsenzorg

    De huisartsenkoepels (LHV, NHG, InEen) en het Universitaire Netwerk Huisarts­geneeskunde zijn het eens over de belangrijke rol van de kaderhuisarts. De kaderhuisarts verbetert de kwaliteit van de huisartsenzorg. Kaderhuisartsen zijn door hun opleiding goed toegerust om de kerntaken en kernwaarden van de Nederlandse huisartsenzorg te helpen bestendigen en door te ontwikkelen. Zij zorgen op deze manier voor nieuwe inzichten in kennis, kunde en samenwerkingsvormen op specifieke onderwerpen of thema’s, beschikbaar en bruikbaar voor alle huisartsen.

  • Nieuwe visie ‘Huisartsenzorg voor patiënten met psychische problematiek’

    InEen, LHV, NHG en psyHAG ontwikkelden gezamenlijk de nieuwe visie ‘Huisartsenzorg voor patiënten met psychische problematiek’. De visie beschrijft hoe de kwaliteit van psychische huisartsenzorg ook in de toekomst geborgd blijft. Belangrijk is dat psychische huisartsenzorg bovenal huisartsenzorg moet blijven. Vanuit het NHG is huisarts en beleidsadviseur Nikki Claassen intensief betrokken bij de totstandkoming van de visie.