Alle nummers
Archief tijdschrift

2022, nummer 5

Jaargang
65
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Podcast: mei 2022

    De komst van een baby verandert het leven van de ouders ingrijpend. De wijze waarop ouders erin slagen daarmee om te gaan heeft invloed op de relatie met hun baby en op de emotionele en psychische ontwikkeling van het kind. Dat gaat meestal goed, maar soms hebben ouders daarbij ondersteuning nodig, van de huisarts of van andere hulpverleners. Femke Veldman maakte hierover een fraai tweeluik.

  • Genderverschillen in de spreekkamer [Redactioneel]

    ‘Meneer of mevrouw Hendriksen?’ Ik kijk vragend de wachtkamer in. Een persoon met een smal postuur en kort blond haar springt op en loopt met me mee naar de spreekkamer.

  • Artikelen, die de wereld (niet) veranderen

    2022 is de 65e jaargang van H&W. In dat kader vroegen we enkele oud-hoofdredacteuren naar de opvallendste artikelen uit hun H&W-tijd. Dit keer is het de beurt aan Henk van Weert.

  • Podcastserie ‘Hartenlust’ over intimiteit bij mensen met een aangeboren hartafwijking

    Ongeveer 85% van de baby’s met een aangeboren hartafwijking behaalt tegenwoordig de volwassen leeftijd. Hun fysieke en psychische littekens hebben op latere leeftijd effect op hun beleving van intimiteit. In een podcast interviewt journalist Daan Borrel (jong)volwassenen hierover op een open en respectvolle wijze.

  • De vertrouwensband tussen aios en patiënt

    Voor acute en alledaagse klachten geven patiënten de voorkeur aan een dokter die het snelst beschikbaar is. Patiënten met complexere, chronische klachten consulteren het liefst een arts met wie ze al een langdurige band hebben opgebouwd. Door een empathische houding en herhaaldelijke consulten kan ook de aios deze vertrouwde dokter zijn. Dat blijkt uit een recent, Nederlands kwalitatief onderzoek.

  • Patiënten met onverklaarde klachten verwoorden hun problemen niet anders dan anderen

    Artsen denken dat patiënten met onverklaarde klachten erg verschillen van patiënten met verklaarde klachten. Een van de veronderstelde verschillen is dat zij hun klachten vager en ongestructureerder verwoorden en dat ze meer ontkenningen gebruiken. Uit een Nederlands onderzoek blijkt dat deze veronderstelling niet klopt.

  • Hoe onze ketenzorg (nog) beter kan

    Ketenzorg is een belangrijk onderdeel van de zorg in de huisartsenpraktijk. Hoeveel mensen profiteren er eigenlijk van die ketenzorg en wat zijn de aanbevelingen en verwachtingen voor de toekomst? InEen zocht het uit. Deze organisatie heeft een rapportage uitgebracht over programmatische ketenzorg 2020 op basis van medisch-inhoudelijke indicatoren van zorggroepen. Het doel van de rapportage is dat zorggroepen zich kunnen spiegelen aan deze benchmark, om zo hun zorgverlening gericht te verbeteren.

  • Obese kinderen komen niet naar het spreekuur, maar hebben wel klachten

    Kinderen en adolescenten met overgewicht ervaren daarvan somatische, psychologische en sociale gevolgen. Recent Nederlands onderzoek laat zien dat zij meer lichamelijke klachten hebben dan hun leeftijdsgenoten met een gezond gewicht en dat die klachten bijdragen aan een lagere kwaliteit van leven. De klachten leiden echter niet tot frequenter spreekuurbezoek, wat signalering door de huisarts bemoeilijkt.

  • Online aanpak van combinatie depressiviteit en alcoholmisbruik

    Online interventies kunnen uitkomst bieden bij depressieve volwassenen met problematisch alcoholgebruik. Dat blijkt uit een systematisch literatuuroverzicht. De interventies verminderen depressieve symptomen na 3 maanden en alcoholconsumpties na 6 maanden. Bij lange wachtlijsten in de ggz is verwijzing naar een online programma dan ook een goed alternatief.

  • Is een snelle maagverkleining beter?

    Zweedse onderzoekers adviseren bariatrische chirurgie niet uit te stellen bij mensen met morbide obesitas en hypertensie. Zij onderzochten factoren die bloeddrukverlaging voorspellen na bariatrische chirurgie. Patiënten met recent ontstane hypertensie hadden een grotere kans op herstel van de bloeddruk na 2 jaar dan patiënten die al langer hypertensie hadden. Is sneller ingrijpen de oplossing?

  • Ziektes opsporen met een thuistest?

    Verschillende media berichtten onlangs over een ‘laagdrempelige thuistest’ die vroegtijdig nierschade, diabetes en hart- en vaatziekten zou opsporen. Onderzoek naar de test wordt zelfs een opmaat naar een nieuw bevolkingsonderzoek genoemd. Of de test effectief en nuttig is moet echter nog blijken. Bovendien roept de test, zeker voor de huisarts, verschillende vragen op.

Wetenschap

  • Pleidooi voor een gezonde werkomgeving

    ‘De wereld zou er echt beter van worden als we ons allemaal wat kwetsbaarder zouden opstellen’ is de stelling van hoogleraar maatschappelijke participatie en gezondheid Cécile Boot. In haar oratie nam het begrip kwetsbaarheid een belangrijke plaats in. Het is zaak voor werkgevers om er beleid op te ontwikkelen, vindt ze, want een gezonde werkomgeving kan het verschil maken tussen uitvallen of met plezier en energie doorwerken tot het pensioen. Rekening houden met kwetsbaarheid speelt in het creëren van die gezonde werkomgeving een grote rol.

  • Kwaliteitstoetsing van huisartsenpraktijken en HAP’s kan beter gezamenlijk en regionaal

    Een groeiend aantal huisartsenposten (HAP’s) laat de accreditering uitvoeren door de NHG-Praktijk Accreditering (NPA). Dat is een begrijpelijke ontwikkeling, gezien de sterke inhoudelijke overeenkomst tussen huisartsenpraktijken en HAP’s. Door de kwaliteitstoetsing van de 7 x 24-uurs huisartsenzorg volledig bij de NPA onder te brengen, kan het regionale kwaliteitsbeleid eenduidiger worden en de efficiëntie toenemen. Bovendien kunnen huisartsenpraktijken zo meer ondersteuning krijgen door HAP’s. In dit opiniërende artikel delen wij als NPA-auditoren onze ervaringen met huisartsenpraktijken en HAP’s, en opperen we ideeën voor innovatie en kwaliteitsverbetering.

  • Snelle aanpassing praktijkorganisatie tijdens de coronapandemie

    Huisartsenpraktijken pasten tijdens de coronapandemie hun organisatie aan, mede op basis van informatie en adviezen van hun beroepsorganisaties. De aanpassingen waren noodzakelijk om de zorg voor patiënten zo veel en zo veilig mogelijk doorgang te laten vinden, vaak op afstand. De pandemie zelf, de zorg op afstand en de strakkere geleiding van de patiëntenstroom zetten de kwaliteit van zorg en de patiëntveiligheid onder druk. De toegankelijkheid van de praktijken was soms beperkt, in de beleving van patiënten was dat sterker dan in werkelijkheid.

  • Eenmalige gift ondansetron is (kosten)effectief bij kinderen met acute gastro-enteritis

    Bijna elk kind onder de 5 jaar krijgt een keer acute gastro-enteritis. Omdat deze kinderen vaak braken wordt de standaardbehandeling, orale rehydratietherapie, inefficiënt. In de tweede lijn blijkt ondansetron effectief in het verminderen van braken. Uit ons onderzoek blijkt nu dat dit middel ook (kosten)effectief is in de eerste lijn. Kinderen die door acute gastro-enteritis veelvuldig braken, kunnen op de huisartsenpost eenmalig ondansetron krijgen. Daardoor stoppen ze eerder met braken, hoeven hun ouders minder van hun werk te verzuimen en is een nieuw bezoek aan de eigen huisarts minder vaak nodig. Daardoor dalen ook de kosten voor de zorg en de samenleving.

  • Man-vrouwverschillen in diagnostisch onderzoek

    Het was al bekend dat het diagnostische traject voor mannen en vrouwen bij diverse aandoeningen verschilt. Nu is uitgezocht of er ook man-vrouwverschillen zijn in de diagnostische onderzoeken die de huisarts uitvoert bij veelvoorkomende lichamelijke klachten, en of die verschillen invloed hebben op de diagnose. Dat blijkt inderdaad het geval: vrouwen krijgen minder vaak lichamelijk of beeldvormend onderzoek, of een verwijzing naar de specialist. Ze krijgen wel vaker laboratoriumonderzoek, maar uiteindelijk minder vaak een ziektediagnose. Het is belangrijk dat huisartsen zich ervan bewust zijn dat zulke verschillen kunnen leiden tot verschillende zorguitkomsten.

Praktijk

  • Selectie voor griepvaccinatie, dat moet toch makkelijker kunnen

    In 2021 heeft de Gezondheidsraad de indicatiestelling voor de griepvaccinatie herzien. Een expertpanel van NHG en RIVM heeft daarop de selectie voor griepvaccinatie herzien, met als uitgangspunt de juiste mensen uitnodigen met zo min mogelijk handwerk voor de huisarts. Ook het proces van het beoordelen is vereenvoudigd. In deze nascholing laten we zien hoe de herziening verlopen is en geven we aanbevelingen voor de griepvaccinatiecampagne van 2022.

  • Menstruatieproblemen [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Wat is bij adolescenten een normaal menstruatiepatroon?

    De eerste jaren na de menarche moet de hypothalamus-hypofyse-ovariumas nog uitrijpen. Daardoor is de menstruatiecyclus vaak anovulatoir, met een wisselende cyclusduur en hevige of langdurige bloedingen. Menstruatieproblemen zijn dus tot op zekere hoogte normaal bij adolescenten, maar sommige menstruatiepatronen zijn ook op deze leeftijd afwijkend en kunnen wijzen op bijvoorbeeld een polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS). Een goede anamnese en lichamelijk onderzoek kunnen huisartsen op het juiste spoor zetten.

  • Een zeldzame oorzaak van littekenpijn na een sectio

    Littekenpijn na een operatie kan hinderlijk zijn. Wanneer deze pijn hevig is of er een zwelling ontstaat, kan dit leiden tot hinder en ongerustheid bij de patiënt. Er zijn verschillende oorzaken voor littekenpijn, zoals een litteken-endometrioom. Dit is een zeldzame complicatie van gynaecologische operaties. We bespreken deze ongewone vorm van endometriose.

  • De huisarts en de ontwikkelende ouder-babyrelatie

    De komst van een baby gaat gepaard met ingrijpende veranderingen in het leven van ouders. De wijze waarop ouders erin slagen zich aan te passen heeft invloed op de toekomstige ouder-babyrelatie en de emotionele en psychische ontwikkeling van het kind. In deze nascholing besteden we aandacht aan de ontwikkeling van de ouder-babyrelatie. We beogen de huisarts praktisch op weg te helpen bij problemen in de ouder-babyrelatie. Daarnaast beschrijven we de samenwerkingsketen rondom het jonge kind, met aandacht voor de Infant Mental Health (IMH)-visie en de IMH-specialist.

  • Ecg-casus ‘Ineens niet meer fit’ [Antwoord]

    Frequentie & regelmaat | Er zijn van links naar rechts 12 complexen te zien, de frequentie is 72/min. Dat komt ook overeen met het RR-interval van 4 blokken. In 1 minuut zijn er 300 grote blokken en 300/4 = 75/min. Er is een constant RR-interval, dus er is een regelmatig ritme. As | De…

  • Ecg-casus ‘Ineens niet meer fit’

    De huisarts denkt gezien de klachten en de (lichte) souffle aan beginnend hartfalen. Hij maakt een ecg en laat een (NT-pro-)BNP-bepaling doen (met ook een TSH-, Hb- en nierfunctiemeting). Het laboratoriumonderzoek is niet afwijkend. Beschrijf het ecg systematisch volgens ECG-10+. ,…

  • Een onverwachte oorzaak van secundaire amenorroe

    In een normpraktijk zien huisartsen per jaar ongeveer 15 vrouwen op het spreekuur met klachten over het uitblijven van de menstruatie. De meeste patiëntes maken zich, naar gelang hun levensfase, zorgen over hun vruchtbaarheid, een onverwachte zwangerschap of een vervroegde overgang. Er is echter ook een andere oorzaak van amenorroe, die bij ons en mogelijk bij meer huisartsen niet bekend was. Met kennis over de oorzaken van amenorroe en een zorgvuldige anamnese kunnen we echter een betrouwbare differentiële diagnose opstellen.

Richtlijn

  • NHG-Behandelrichtlijn Influenza raadt antivirale middelen in de regel niet aan bij vermoeden influenza

    Omdat er in de herfst van 2021 zorgen rezen over een mogelijke influenza-epidemie bovenop de COVID-19-pandemie, besloot het NHG met spoed uit te zoeken of antivirale middelen effectief kunnen zijn. De hoofdboodschap van de nieuwe NHG-Behandelrichtlijn Influenza is dat oseltamivir in de regel niet wordt aanbevolen bij een vermoeden van influenza. Er is onvoldoende bewijs dat het middel effectief is en de voordelen wegen niet op tegen de nadelen zoals bijwerkingen, mogelijke resistentieontwikkeling en kosten.

NHG Forum

  • NHG-Congres 2022: kennis en ontmoeting

    Eindelijk, eindelijk… na ruim 2 jaar kon het NHG-Congres doorgaan. Een hybride variant welteverstaan, die zowel online als live in Den Bosch gevolgd kon worden. Helemaal passend bij het thema ‘Poten in de klei, kop in de cloud’. Oftewel: hoe gaan we om met de digitale innovaties om ons heen, zonder de kern van ons mooie vak te verliezen? Stiekem maken wij ons daar allemaal weleens zorgen over. Reden te meer om er niet voor weg te lopen, maar juist een duik te nemen in de digitale zee. Surft u met ons mee?

  • In memoriam prof. dr. Heert Dokter

    Op 7 maart 2022 overleed prof. dr. Heert Jan Dokter op 96-jarige leeftijd. Heert Dokter was betrokken bij de oprichting van het NHG in 1957, NHG-voorzitter en daarna hoogleraar huisartsgeneeskunde in Rotterdam. Hij is lid van Verdienste van het NHG en erelid van de Vereniging Balint Nederland. De Heert Dokterprijs voor het beste in Huisarts en Wetenschap verschenen Nederlandse onderzoeksartikel, is naar hem vernoemd. Deze prijs werd tot 2019 jaarlijks uitgereikt.

  • ‘Thuisarts.nl werd in 10 jaar steeds toegankelijker’

    Het NHG viert het 65-jarige bestaan en tegelijkertijd bestaat Thuisarts.nl 10 jaar. Twee van de pioniers uit het redactieteam vertellen hoe teksten, afbeeldingen en films tot stand komen.