2003, nummer 8

Jaargang

Nieuws

Teken weer actief
Nu het weer beter wordt en we meer naar buiten gaan, grijpen teken hun kans om zich aan ons vast te zuigen. In het voorjaar en de zomer zien we als huisarts regelmatig mensen met tekenbeten. Het Infectieziektebulletin publiceerde pas een aardige special.1 Het aantal geschatte consulten voor…
Diarree door zwembadwater
Zwembadwater in Nederland is niet altijd veilig wat het infectierisico met Giardia en Cryptosporidium betreft. Het RIVM heeft gedurende een jaar monsters uit het terugspoelwater van de filters van 5 Nederlandse binnenzwembaden onderzocht. Hierbij werden in 12% van de monsters (oö)cysten van…
Hypertensierichtlijnen
In dit nummer vindt u een herziene NHG-Standaard Hypertensie. Ter vergelijking is het voor de echte diehards mogelijk om die Nederlandse richtlijn te vergelijken met de herziene Amerikaanse richtlijnen die de JAMA eind mei publiceerde.1 Volgens deze richtlijn haalt bijna 60% van de behandelde…
Dreigende miskraam in de eerste lijn
Het artikel ‘Dreigende miskraam in de eerste lijn - diagnostische waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek’ (H&W 2003;46:247) gaat uit van enkele vooronderstellingen die in strijd zijn met de NHG-Standaard Miskraam (H&W 1997;40:661) en die kunnen leiden tot onnodige medicalisering. Dat…
Oproep doelmatigheidsonderzoek ZonMW
ZonMW start een groot onderzoeksprogramma over doelmatigheid in de zorg (www.zonmw.nl/doelmatigheidsonderzoek). Voor het hele programma is maar liefst 11,55 miljoen euro beschikbaar. Een deel daarvan (1,8 miljoen euro) is bestemd voor de financiering van onderzoek naar diagnostiek in de…
Kennis in de huisartsopleiding
‘Huisartsopleiding niet inkorten’, met deze titel begint Joost Zaat een bespreking (Huisarts Wet 2003;46:293) van een door mij geschreven artikel. Vervolgens geeft hij een korte samenvatting van de resultaten van het onderzoek, waarbij hij naar mijn mening een essentieel onderdeel vergeet, om te…
Zomernieuws: tolwegen
Voor zomerse zonzoekers zijn ze vertrouwd: de wegen in Zuid-Europa waarvoor tol betaald moet worden bij tolpoorten met lange-rijen-wachtenden-voor-u. Italiaanse onderzoekers waren bezorgd over de invloed van blootstelling aan zoveel luchtvervuiling op de kwaliteit van het sperma van de tollenaars…
Van acariasis tot varicella
Een buitengewoon handig boekje over infectieziekten is dit protocollenboek van de Landelijke Coördinatiestructuur Infectieziektebestrijding. Ondanks de ruim 500 pagina's is het een handzaam boek met gestandaardiseerde besprekingen van 65 verschillende infectieziekten variërend van erythema…
Comorbiditeit pleit tegen disease management
Wie aan één chronische aandoening lijdt, heeft 45% kans tegelijkertijd ook nog een tweede aandoening te hebben. Voor een grote groep patiënten is focus op een enkele aandoening weinig effectief, zo schrijven Starfield et al. in een nieuw en vrij toegankelijk Amerikaans huisartsentijdschrift (www…
Voeding en genetica
Beide boeken gaan uitvoerig in op de genetische aspecten van voeding. Zowel de genetische gevoeligheid voor voedingsgerelateerde ziekten alsook de genetische manipulatie van voedings- (grond)stoffen komen aan de orde. In het eerste boek komt aan de orde wat voedingsgenomics zijn en welk onderzoek…
COX-2-remmers niet kosteneffectief
COX-2-remmers zouden minder bijwerkingen hebben en daardoor bij chronisch gebruik kosteneffectiever zijn dan gewone NSAID's. Amerikaanse onderzoekers deden een kosteneffectiviteitsanalyse. Ze vergeleken de kosten van het gebruik van een normale dosering COX-2-remmer met de maximale dosering…
Voorschrijven voor hypertensie
Vooral ouderen krijgen massaal middelen voorgeschreven tegen hoge bloeddruk. Sinds jaar en dag is er een (onterecht?) verschil in behandeling tussen mannen en vrouwen, ouderen en jongeren. Daarin is in 2001 nog geen verandering gekomen. De huisarts schrijft meestal slechts één geneesmiddel voor…
Richtlijn COPD in de huisartsenpraktijk
Richtlijnen over COPD in de huisartsenpraktijk zijn te vinden in diverse NHG-Standaarden en LTA's, en straks ook in een CBO-consensus. Het valt de huisarts en zijn eventuele praktijkondersteuner(s) echter niet mee om deze richtlijnen in de praktijk te brengen. Deze NIZW-richtlijn Zelfmanagement…
Kinderlongziekten
Astma is de meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen. Aandoeningen aan longen en luchtwegen komen veel voor in de kindergeneeskunde. Hierdoor krijgt de huisarts te maken met een enorme hoeveelheid vragen naar advies, diagnostiek en behandeling van deze aandoeningen. Werkelijk alle…
Aantal honderdplussers neemt toe
In 2002 was 1 op de 13.000 Nederlanders 100 jaar of ouder, 50 jaar geleden was dat nog 1 op de kwart miljoen. Er zijn dus veel meer honderdplussers dan in 1953, maar ze zijn nog steeds een zeldzaamheid. De meeste honderdplussers zijn vrouwen (85%). Een kwart van de honderdplussers woont…
Prestatie-indicatoren in de gezondheidszorg
Hoe kan de patiënt momenteel het best een keuze maken in de zorg? Met het lijvige rapport Prestatie-indicatoren voor de kiezende zorggebruiker pogen de auteurs de stand van zaken rond de ontwikkeling en het gebruik van prestatie-indicatoren in de gezondheidszorg te beschrijven. Prestatie-…
Vlaams en wereldnieuws
Het vinden van Nederlandstalige literatuur is niet altijd simpel. De Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen heeft een aardige site waarop tegelijkertijd in een flink aantal bronnen gezocht kan worden zoals Huisarts Nu (en de Aanbevelingen), Minerva (een prima Vlaams tijdschrift…
Kruistocht tegen passief roken overtrokken
De overheid voert een stevig beleid: niet meer roken in openbare ruimtes, op het werk en in de toekomst ook niet meer in de coffeeshop. Een aantal van deze maatregelen zal het klimaat op de werkplek verbeteren. Zo lijkt het mij (niet-roker) afschuwelijk om steeds tegenover een rokende collega te…

Wetenschap

Voor wie heeft het lijden zin?
Hoewel het zelfbeschikkingsrecht een van de belangrijke uitgangspunten was in de bijna dertigjarige discussie die aan de legalisering van levensbeëindigend handelen voorafging, vinden veel mensen de wet Toetsing levensbeëindigend handelen op verzoek en hulp bij zelfdoding een artsenwet. Het is…
Welke artsen gaan in op een euthanasievraag?
In 1995 kregen Nederlandse artsen naar schatting 9700 maal een expliciet euthanasieverzoek, waarvan 37% ook daadwerkelijk werd uitgevoerd en ongeveer de helft geweigerd. Ook al beschouwen sommige patiënten euthanasie als een verworven recht, huisartsen zijn het daar niet mee eens. Huisartsen…
Steeds minder huisartsen verloskundig actief
De discussie over de betrokkenheid van huisartsen bij verloskunde wordt al zeker 25 jaar gevoerd. Huygen et al. schreven in 1979 al twee artikelen in H&W over de opvattingen van huisartsen over verloskundige zorg en hun betrokkenheid daarbij. In 1977 begeleidden nog meer dan de helft van alle…

Praktijk

Bij de casus over artritis:
De huisarts zal bij iemand met gewrichtsklachten in de eerste plaats willen weten of er sprake is van een artritis of artrose, of dat een andere oorzaak van de gewrichtsklachten waarschijnlijk lijkt. Om meer duidelijkheid te krijgen over de klachten kan de huisarts mevrouw Tavenier de volgende…
Sombere stemming
Een sombere stemming kan een normaal verschijnsel zijn dat past bij een rouwproces en bij verliesverwerking. Hiervan is ook sprake bij ernstige somatische ziekten, zoals reumatoïde artritis. Normale somberheid staat in een invoelbare verhouding tot de aanwezige verlies- en stressfactoren en…
Huisarts en vluchteling:
Conventie van Genève (1951) en Protocol van New York (1967): ‘…elke persoon die uit gegronde vrees voor vervolging wegens ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of zijn/haar politieke overtuiging zich buiten het land bevindt waarvan hij/zij de nationaliteit…
Seborroïsch eczeem
Seborroïsch eczeem komt regelmatig voor. Het is een chronische, recidiverende huidaandoening die gekenmerkt wordt door erytheem met vettige, gele korsten. Een huisarts ziet jaarlijks ongeveer 6 tot 8 patiënten met seborroïsch eczeem of roos (ICPC S86 seborroïsch eczeem/roos). Amerikaanse…
Delier bij ouderen (2)
Mevrouw Zwart, 79 jaar, woont in een aanleunwoning. Een ziekenverzorgster belt 's avonds rond zeven uur en vertelt dat mevrouw Zwart sinds die middag erg in de war is. Ze vraagt of u wilt langskomen. Inmiddels zijn ook de dochters en de zoon gebeld. Als u aankomt, ziet u mevrouw stilletjes op…
Orgaanspecialist
De spreekkamer lijkt soms verdacht veel op het programma RTL Boulevard. Als huisarts hoor je namelijk nog wel eens wat. Kinderen die op het spreekuur over de relatie van hun ouders vertellen. De buurvrouw die verklapt dat haar buurman veel drinkt of er een buitenechtelijke relatie op na houdt…
Omgaan met nabestaanden:
In zijn kamer, volgestouwd met literatuur over rouw en andere paperassen, gaat Van den Bout in op de vele aspecten van het omgaan met verlies. ‘Rouw is de prijs die we betalen voor een band die we hebben met een ander. We kunnen het rouwproces het beste vergelijken met een vulkaan: die is aan…
Patiëntje met dubbelzijdig retinoblastoom
Ruim een jaar geleden kwam een echtpaar voor een kennismakingsgesprek bij mij op het spreekuur. Hun dossier heb ik ontvangen en ik bespreek met hen de bijzonderheden uit hun medische voorgeschiedenis. De man heeft een oogprothese. Hij was geopereerd toen hij acht maanden oud was. Ze hadden toen…