2007, nummer 7

Jaargang

Nieuws

Het nut van een dut
In de Archives of Internal Medicine verscheen onlangs een publicatie van een Griekse groep onderzoekers over het nut van middagdutjes. Naska et al. beschikten over een uitgebreide set gegevens van een cohort van 23.681 personen dat 6,5 jaar werd gevolgd. Werkende mannen die regelmatig een…
Verkeerslawaai en slaap
Goed slapen is van belang voor allerlei aspecten van ons functioneren, van geheugen tot immuunsysteem. Maar hoe komt het dat we niet goed slapen? Een van de oorzaken is verkeerslawaai. TNO deed onderzoek in 12 woonwijken nabij drukke wegen en spoorlijnen; 262 volwassenen droegen gedurende 6…
Met obesitas naar de neuroloog?
Dachten we te weten dat je dik wordt van te veel eten, nu blijkt mogelijk een hersenaandoening de boosdoener. Vooral de rechter prefrontale cortex krijgt de schuld. In een commentaar in de JAMA dragen de auteurs diverse observaties aan om dit gezichtspunt te staven. Schransen en toename van het…
Verwarring over voorschrijven statines
De Grauw et al. schrijven in het aprilnummer van Huisarts en Wetenschap over de verwarring rondom het voorschrijven van statines aan mensen met diabetes mellitus type 2.1 Deze zou veroorzaakt worden door verschillen tussen de aanbevelingen uit de NHG-standaarden Diabetes mellitus type 2 (DM2)2 …
Liesbreuk: opereren of observeren?
De liesbreukcorrectie is een van de meest uitgevoerde operaties in Nederland. De voornaamste redenen om een liesbreuk te opereren zijn het opheffen van klachten en de vermeende kans op beklemming. In veel gevallen worden de klachten echter niet opgeheven: 5-10% van de geopereerde patiënten…
Restlesslegssyndroom
Restlesslegssyndroom 1 Een stuk over onderdiagnostiek en onderbehandeling geschreven in opdracht van en onder andere geschreven door een industrie die zelf medicijnen maakt voor de desbetreffende indicatie dient op voorhand met argusogen te worden bekeken. Als er nog geen markt is voor…
Met dieren meer mens
Wat hebben ggz-cliënten aan een huisdier? De Cliëntenraad van de Amsterdamse ggz-instelling AMC de Meren gaf opdracht voor een onderzoek naar de betekenis van huisdieren voor mensen die kampen met psychische problemen. Het tijdschrift Deviant organiseerde daarop een schrijfwedstrijd waarop 116…
Het einde van de orthomoleculaire geneeskunde
Was het niet tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling die zijn naam verbond aan de orthomoleculaire geneeskunde, een geneeswijze die het veelvuldig gebruik en in hoge dosering van zogenaamde voedingssupplementen propageert? Men zou er zelfs veroudering mee kunnen voorkomen. Vooral de zogenaamde…
Rimonabant bij overgewicht
Achtergrond Wereldwijd neemt de prevalentie van overgewicht toe met als gevolg een veelheid van aandoeningen en verminderde kwaliteit van leven. Rimonabant is de eerste selectieve cannaboid-1-receptorantagonist die als medicament op de markt komt. De stof moduleert het eetlust- en…
Doping onder recreatieve sporters
Volgens recent onderzoek zijn er in ons land zo’n 40.000 sporters die doping gebruiken. Het gebruik concentreert zich op fitnesscentra en het gaat vooral om anabole steroïden. Interviews met sporters en sportbegeleiders wijzen uit dat meer spierkracht en spiermassa en een fraaier fysiek de…
Hoe trouw zijn patiënten aan hun huisarts?
Achter de idee van vraagsturing, waarop ook de nieuwe zorgverzekeringswet is gebaseerd, zit de veronderstelling dat patiënten uitgesproken wensen hebben over de kwaliteit van de (huisartsen)zorg. Als deze niet voldoet aan de verwachtingen, dan kunnen patiënten naar een andere huisarts gaan voor…
Pillenkompas voor nieuwsgierige patiënten
De tijd van de braaf ja-knikkende patiënt is wel voorbij. Tegenwoordig zit er vaak een goed voorbereide patiënt in de spreekkamer, die van alles op bijvoorbeeld het internet heeft opgezocht. Het naslagwerk Het juiste medicijn , geschreven door twee apothekers en uitgebracht door de…
Spoorzoekers naar kanker
Biomarkers zijn kenmerken op DNA-, RNA- of eiwitniveau die erbij kunnen helpen een familiair bepaald risico op kanker of de aanwezigheid van kanker vast te stellen en te bepalen of er een indicatie is om een biomarkerspecifieke behandeling te gebruiken. Voorbeelden van biomarkers en hun gebruik…
Redactioneel
De Nederlandse huisarts is meer tevreden dan collega’s uit Australië, Canada, Duitsland, Engeland, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten. Die tevredenheid betreft onder meer het gezondheidszorgsysteem, de vrijheid om beslissingen te nemen die aansluiten bij de behoeften van de patiënt en het…
Handboek suïcidaal gedrag
Dit handboek is geschreven door 27 voornamelijk Vlaamse en Nederlandse psychiaters, psychologen, sociologen en andere deskundigen. Het boek beoogt een overzicht te bieden van het belangrijkste wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken en mogelijkheden van behandeling of preventie van suïcidaal…
Nabestaanden van suïcideslachtoffers
Nabestaanden van suïcide hebben een verhoogde kans op psychiatrische pathologie. Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en GGZ Friesland randomiseerden 122 nabestaanden 3 tot 6 maanden na de suïcide. De helft kreeg een kortdurend begeleidingstraject aangeboden bestaande uit 4 sessies bij…
Family medicine
Een van de nestors van het Nederlands Huisarts Genootschap (NHG), medeoprichter en eerste voorzitter Frans Huygen heeft dit boek in 1978 geschreven ter gelegenheid van zijn benoeming als lector in de sociale geneeskunde van het gezin. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het NHG is het…
Faith-based medicine?
Is er naast evidence-based medicine ook behoefte aan faith-based medicine en dan in het bijzonder voor moslims? Ja, schrijft Aziz Sheikh in de British Medical Journal , want gemiddeld genomen blijft de gezondheidstoestand van moslims achter bij die van anderen en gezondheidszorginitiatieven die…

Wetenschap

Voorschrijfgedrag onder de loep
In dit proefschrift onderzocht Greving waarom AII-receptorantagonisten tussen 1995, het jaar van hun introductie, en 2000 zo’n snel de markt hebben veroverd. Is het de invloed van advertenties en andere marketingactiviteiten van de farmaceutische industrie? Waarom zijn gezaghebbende landelijke…
Huisartsen en patiënten denken bij plasklachten bij oudere mannen nog steeds aan prostaatcarcinoom
Mannen met plasklachten hebben naast klachten ook vaak angst voor prostaatkanker. Bemoeilijkte mictie vergroot niet de kans dat er prostaatkanker aanwezig is. In de NHG-Standaard Bemoeilijkte mictie bij oudere mannen wordt screening op prostaatkanker afgeraden. Bij 30% van de…
Geneesmiddelengebruik in de zwangerschap
Sommige geneesmiddelen kunnen bij zwangere vrouwen schade veroorzaken aan het ongeboren kind. Andere middelen verkleinen juist de kans op schade (foliumzuur). Het gebruik van beide groepen geneesmiddelen bij zwangeren en de voorlichting daarover is onderwerp van dit onderzoek. In het eerste deel…
Calcium met vitamine D en heupfracturen
Uit dit onderzoek blijkt dat het geven van een supplement van calcium met vitamine D het aantal heupfracturen niet significant reduceert ondanks een lichte verbetering van de botmineraaldichtheid. Wel geeft het een verhoogde kans op nierstenen. Het voorschrijven van een dergelijk supplement…
De kwaliteit van zorg: huisartsen aan het woord in zeven landen
Wie denkt dat het gras groener is bij de buren, zou eerst eens bij de buren moeten gaan kijken. In de gezondheidszorg worden dergelijke (internationale) vergelijkingen steeds vaker gemaakt. Ze zijn nuttig om inzicht te krijgen in het eigen Nederlandse zorgstelsel, om te achterhalen waar de…
Huisartsenposten: lang wachten op een visite?
Het inrichten van grootschalige huisartsenposten vergroot de fysieke afstand van de patiënt tot de hulpverlener. Vooral op het platteland heeft dit geleid tot onrust onder de bevolking. Onduidelijk was echter welk verband er is tussen de afstand tot de huisartsenpost en de wachttijd…
Waarde van de Vierdimensionale Klachtenlijst (4DKL) voor het detecteren van depressieve stoornissen
Patiënten met psychische klachten in de huisartsenpraktijk hebben vrij vaak een depressieve stoornis. Huisartsen onderkennen een depressieve stoornis vaak niet als zodanig. Soms stellen zij de diagnose ook bij patiënten die volgens standaardcriteria geen depressieve stoornis hebben. …
Angststoornissen in de eerste lijn vaak goed te behandelen
De behandeling van angststoornissen met een zelfhulphandleiding is effectief in de eerstelijnszorg. Zelfhulphandleidingen voor angstklachten zijn effectiever als de behandelaar voldoende tijd neemt voor begeleiding. De behandeling van angststoornissen met zelfhulphandleidingen past in…

Praktijk

De verpleeghuisarts in consult: winst voor huisarts en patiënt
Nederland vergrijst. Het aantal 65-plussers en chronisch zieken zal tussen nu en 2030 fors toenemen. Naar verwachting zal het aantal zorgbehoevende ouderen eveneens sterk groeien. Het aantal verpleeghuisbedden houdt echter geen gelijke tred met deze trend. Ouderen met complexe problematiek die…
Beroepskeuzedilemma
Hoe het vak binnen één generatie volledig van kleur kan verschieten? Lees mee met een gesprek dat mijn vrouwelijke collega had met haar dochter (waarbij ‘M’ en ‘D’ staan voor ‘moeder’ en ‘dochter’). M: ‘Wil je dókter worden, kind? Zeg alsjeblieft dat het niet waar is…’ D: ‘Ik meen het, mam…
Over de huisarts en levensloopgeneeskunde
De Nederlandse aios lieten zich niet door het prachtige weer tegenhouden; maar liefst achthonderd van hen woonden het LOVAH-Congres bij. Bovendien waren dertig aios uit twintig landen uitgenodigd; speciaal voor hen werden enkele workshops in het Engels gehouden. Een van de activiteiten van de…
Werken is gezond!
Huisartsen leggen veelal geen verband tussen klachten en het werk, waar deze link voor de bedrijfsarts juist voor de hand liggend is. Opdat beide partijen beter de weg naar elkaar zouden leren vinden, is in de loop van 2006 onderzoek verricht naar proces en uitkomsten van zeven pilots waarin…
Het voortgangsgesprek
Deze serie gaat over medisch onderwijs in de huisartsenpraktijk, over vakmanschap en meesterschap. Het mes snijdt aan twee kanten: studenten en huisartsen-in-opleiding (aios) leren van uw expertise en uw deskundigheidsontwikkeling krijgt nieuwe impulsen. We volgden de opleider op zijn weg als…
‘Je bent geneesheer, geen gedragsveranderaar’
‘De methode is ontwikkeld in de verslavingszorg’, vertelt Schippers. ‘William Miller, een Amerikaanse psycholoog met wie ik grote verwantschap voel, beschreef de methode in ’91 in het boek Motivational Interviewing , dat inmiddels een klassieker is geworden. En wat ik in dat boek las, was een…