2007, nummer 4

Jaargang

Nieuws

Redactioneel
Wie bezoekt de huisarts met luchtwegklachten, wie krijgt antibiotica en wie is tevreden? Van Duijn et al. zochten het uit, gebruikmakend van de populatie van de Tweede Nationale Studie, aangevuld met een vervolgvragenlijst. Een belangrijke bepalende factor voor doktersbezoek blijkt de aansporing…
Nog meer diensten verkopen
Vier lezers reageerden op het journaalstukje uit nummer 2 van H&W van dit jaar (p.37) waarin we ons afvroegen waar de term ‘diensten verkopen’ komt. Hans van Beek voelt zich als een marktkoopman die van zijn waren af moet komen. Vandaar het ‘verkopen’: een serieuze, broodnodige handeling die…
Alcoholisme en genetica
Dit boek, van de Stichting Maatschappij en Onderneming in samenwerking met de afdeling Metamedica van het VU medisch centrum, is de weerslag van een inventarisatie van de actuele en historische kennis over de genetische aspecten van alcoholverslaving. Er wordt vooral ingegaan op toekomstige…
1 + 1 = 3
Marinke Vegter bezocht vorig jaar als enige apotheker het NHG-Congres en beschrijft in het maartnummer van het Pharmaceutisch Weekblad enthousiast haar ervaringen. Vóór samenwerking, tegen het eiland-denken. Het zou ons niet verbazen als we dit jaar op het congres meer apothekers zullen zien. …
Pediatrisch formularium
Deze vierde editie van het Pediatrisch formularium geeft een goed overzicht van de kindergeneeskunde voor aios en huisartsen. Het boek heeft een handig pocketformaat en bestrijkt de meest voorkomende ziektebeelden bij kinderen vanaf de zuigelingenleeftijd tot de oudere kinderen. Het geeft een…
Ggz-cursus helpt patiënten met milde depressieve klachten uit de put
De ggz-cursus ‘In de put, uit de put’ vermindert depressieve klachten voor langere tijd, maar voorkomt een depressie niet. Patiënten met depressieve symptomen leren in deze cursus hun stemming op een positieve manier te beïnvloeden. De cursus bleek eerder al effectief voor de behandeling van…
Niet zo nuttig informatorium
Het voorwoord leert ons dat dit informatorium ooit een klein, handzaam boekje voor co-assistenten was – in de tijd dat er nog geen huisartsenopleiding was – en dat het is uitgegroeid tot de huidige, minder handzame 1264 pagina’s, doordat ‘de weg naar de eerste lijn is ingeslagen’. Als noviteit is…
Mismatch toch raak bij griepprik
Griepvaccinatie helpt, zelfs tijdens een seizoen waarin de circulerende virussen afwijken van de viruscomponenten die in het griepvaccin zijn opgenomen. Tot nu toe nam men aan dat een dergelijke ‘mismatch’ zou leiden tot een verminderde effectiviteit. Onderzoekers in Amerika deden in het seizoen…
Levensverhalen
In zijn boek Photocopies beschrijft John Berger in 2½ pagina een oude bedelares, ‘an old woman with a pram’, die de duiven voert op Oxford Circus. Bepaalde gebaren van de vrouw doen hem aan mijn moeder denken. Dit kleine autobiografische moment leert ons veel over hoe John Berger kijkt, hoe hij…
Huisartsen blijven op de kleintjes letten
Nederlandse huisartsen handelen 98% van de luchtweginfecties bij kleine kinderen onder de 5 jaar zelf af. De overige 2% verwijzen ze naar de KNO-arts (meestal wegens otitis media acuta) en de kinderarts. Dit blijkt uit Utrechts onderzoek waarbij gebruik is gemaakt van een grote bak gegevens…
FAST: bel de huisarts?
De radiospotjes over beroerte raden aan om 112 te bellen ‘of uw huisarts’ wanneer een mondhoek hangt, een arm of been verlamd is of iemand niet uit zijn woorden komt. Uit onderzoek van de Hartstichting blijkt dat 90% van de ondervraagden het eens is met de stelling dat iemand in geval van…
Dutch Cochrane Centre proficiat!
Evidence-Based Medicine is here to stay. EBM gaat iedere medische beroepsbeoefenaar aan, en de huisartsen waren er met hun NHG-Standaarden al vroeg bij. Het Dutch Cochrane Centre verzorgt al 12½ jaar cursussen op het gebied van EBM, systematische reviews en richtlijnontwikkeling en ondersteunt…
De heilzame effecten van CliniClownerie
In het themanummer van de Lancet over creativiteit en geneeskunde staat een beschouwing over de heilzame werking van de clowndokters aan het ziekbed. Begonnen en uitgetest door hofnarren aan de middeleeuwse hoven, waar zij emotionele evenwichtsverstoringen van de heersers dienden te genezen,…
Arts-patiëntcommunicatie op de poli
Patiëntgerichte communicatie is meer dan je richten tot de patiënt. Zo luidt de eerste stelling van Linda Zandbelt, die in december 2006 promoveerde op Patient-centred communication in the medical specialist consultation aan de UvA. Onderzoek naar patiëntgerichte communicatie werd tot nu toe…
Vergeet de provinciale weg niet
Op wegenkaarten van de Verenigde Staten werden de snelwegen vroeger in rood aangegeven en de wat minder snelle wegen in blauw: de blue highways . Die provinciale wegen, in ons land herkenbaar aan een N-nummer, zijn van levensbelang voor de mobiliteit van de bewoners van kleinere steden en dorpen…
De plank mis
Collega Norg meent dat het Centraal Tuchtcollege voor de gezondheidszorg de plank heeft misgeslagen en de uitspraak weinig gefundeerd is (Huisarts Wet 2007;2:58). Helaas slaat de auteur zelf meerdere planken mis. Ten eerste gaat hij aan de aanwezigheid van risicofactoren voorbij: een kind van 15…
Praktijkvoering LINH-praktijken representatief
Veel afleveringen van ‘Huisartsenzorg in cijfers’ zijn gebaseerd op gegevens uit het Landelijk InformatieNetwerk Huisartsenzorg (LINH). Van de praktijken binnen dit netwerk is bekend dat zij representatief voor Nederland zijn naar praktijkvorm, apotheekhoudendheid en geografische spreiding. Maar…
Interventies bij jongeren om te stoppen met roken
Achtergrond De meeste antirokenprogramma’s richten zich op maatregelen om roken te voorkomen bij jongeren terwijl een minderheid gericht is op het behandelen van jongeren die willen stoppen. Doel Beoordelen van de werkzaamheid van stoppen-met-rokeninterventies bij jongeren. Zoekstrategie …

Wetenschap

Prevalentie en impact van het restlesslegssyndroom in de huisartsenpraktijk
RLS is een relatief onbekend ziektebeeld. De NHG-Standaard Slaapproblemen en slaapmiddelen definieert RLS als een specifieke slaapstoornis die met name inslaapproblemen geeft. De epidemiologie van RLS in Nederland is tot nu in één onderzoek bij patiënten van 50 jaar en ouder en enkele…
Inhalatiecorticosteroïden ter preventie van astma
In de NHG-Standaard Astma bij kinderen wordt gesteld dat bij kinderen tot 4 jaar hanteerbare, valide tests ontbreken om de diagnose astma te ondersteunen. De huisarts kan dan meestal niet meer doen dan het stellen van een symptoomdiagnose ‘recidiverend hoesten, piepen en/of volzitten’…
Behandeling van bovensteluchtweginfecties met antibiotica in de Nederlandse huisartsenpraktijk
Huisartsen zijn verantwoordelijk voor ongeveer 85% van de extramuraal voorgeschreven antibiotica in Nederland, waarbij luchtweginfecties de grootste groep indicaties vormen. In de jaren negentig zijn standaarden voor OMA, acute keelpijn en sinusitis verschenen; deze pleiten voor een…
Iedere patiënt met diabetes mellitus type 2 een statine, tenzij…
Patiënten met diabetes mellitus type 2 hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. NHG-Standaarden adviseren een strikt cardiovasculair risicomanagement bij deze patiënten. Bij patiënten met diabetes mellitus type 2 en een laag ( NHG-Standaarden hanteren twee…
Impetigo: dramatische toename van vóórkomen en ernst
Tussen de jaren veertig en negentig van de vorige eeuw liep de incidentie van impetigo steeds meer terug. Tegenwoordig is een stafylokok meestal de verwekker, terwijl dat voorheen vaker een streptokok was. Impetigo veroorzaakte vroeger vooral uitslag in het gezicht en kwam vooral in de…
Groen slijm, witte stippen en antibiotica
Huisartsen, praktijkassistentes en patiënten hebben verschillende opvattingen over luchtwegklachten en antibiotica. Deze opvattingen zijn van invloed op het ziektegedrag van de patiënt en op de beslissing van de huisarts om antibiotica voor te schrijven. Huisartsen en patiënten moeten…
Huisartsen merken behoefte aan deskundig voedingsadvies van hun patiënten vaak niet op
Voeding komt vaak ter sprake in de spreekkamer van de huisarts. Patiënten zien huisartsen als de beste bron voor voedingsinformatie. Huisartsen zien het als hun taak om de nodige informatie over voeding te verstrekken, maar hebben moeite om dit in de praktijk te brengen. Huisartsen…

Praktijk

De nabesprekingen in de praktijk
Deze serie gaat over medisch onderwijs in de huisartsenpraktijk, over vakmanschap en meesterschap. Het mes snijdt aan twee kanten: studenten en huisartsen-in-opleiding (aios) leren van uw expertise en uw deskundigheidsontwikkeling krijgt nieuwe impulsen. We volgen de opleider op zijn weg als…
Bevruchtingsrecht
Huisarts-zijn is ontmoedigend. Soms letterlijk, want wij zijn met z’n allen voortdurend bezig patiënten te ontmoedigen. Mensen die te hoge verwachtingen hebben van de gezondheidszorg, van specialisten en, niet te vergeten, van de eigen huisarts. Het relativeren van wat de gezondheidszorg vermag,…
Een waterwratje te veel
Thijmen van 8 jaar komt op het spreekuur met onder zijn rechtertepel een grote ‘puist’. Deze is de laatste dagen gegroeid en doet pijn. Thijmen is weinig ziek en heeft ook nu geen koorts. Bij onderzoek ziet huisarts Jelle Feenstra in de oksel enkele zogenoemde ‘kissing’ mollusca contagiosa…
Een onschuldige atheroomcyste
De huisarts ziet op het spreekuur veel onschuldige aandoeningen. Wanneer een dergelijke diagnose is gesteld, kan de patiënt worden gerustgesteld en de aandoening zo nodig worden behandeld. Het gaat in deze klinische les om een patiënt met een op het eerste gezicht onschuldige, veelvoorkomende…
Ver van mijn bed?
Mevrouw Grol, 37 jaar, heeft samen met haar man een pluimveeboerderij. Zij komt op het spreekuur in verband met hoesten. Ze heeft bovendien spierpijn en lichte verhoging. Haar man had ook een paar dagen gehoest, maar dat is nu weer over. Ze rookt niet en heeft geen astma. Op de boerderij zijn…
Chloasma
Chloasma is een vlekkerige, symmetrische hyperpigmentatie in het gelaat, die met name bij vrouwen voorkomt. Synoniemen zijn: melasma, melanoderma, melanosis faciei, ‘levervlekken’ en, vanwege het optreden van deze hyperpigmentaties tijdens de zwangerschap, ‘zwangerschapsmasker’. Chloasma is…
De nieuwe cursus ‘Starten met stoppen’
Mevrouw Hoef bezoekt huisarts Reehorst om de gegevens van de longarts te bespreken. Enkele weken geleden bracht haar zoon haar met spoed naar het ziekenhuis want ze was ineens zo benauwd. Dat was uiteraard een angstige ervaring. Eigenlijk vielen de onderzoeksuitslagen haar mee. Ze was zelf bang…
‘Je hebt vooral een lange adem nodig’
Op weg naar de huisartsen op de eerste verdieping van ‘Medipark’ passeer je op de begane grond de apotheker en het diagnostisch centrum van het ziekenhuis. Bovengekomen omringen drie wachtruimtes de centrale huisartsenreceptie. In het daarachter gelegen back office heerst een enorme…
Huisarts Marilyn Moses op de radio
Op weg naar de studio van Radio Direct wordt Marilyn Moses, huisarts in Willemstad, al mobiel gebeld door een fan van haar programma. ‘Dokter, ik ga straks bellen, hoor!’ Al vijf jaar geeft Moses gezondheidsvoorlichting in haar wekelijkse radioprogramma ‘Lus riba bo salú’, ofwel ‘Je gezondheid…

Richtlijn

Standpunt NHG over HPV-vaccinatie
Sinds kort is er met Gardasil® een vaccin op de Nederlandse markt dat infecties met het humaan papillomavirus (HPV) type 16 en 18 kan voorkomen. Omdat deze twee virustypen verantwoordelijk worden geacht voor ongeveer tweederde deel van de gevallen van baarmoederhalskanker, is de verwachting…