Alle nummers
Archief tijdschrift

2021, nummer 9

Jaargang
64
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Podcast: september 2021

    Een patiënt neemt altijd zijn of haar familieomstandigheden mee naar de spreekkamer en het is nuttig om daar aandacht aan te besteden. Persoonlijke zorg is niet voor niets een belangrijke waarde in de huisartsgeneeskunde. Een systeemtherapeutische benadering, zoals Contextuele Therapie, biedt daarbij praktische en toepasbare handvatten.

  • Klimaatverandering vraagt om actie vanuit de gezondheidszorg

    Volgens het recent verschenen klimaatrapport van het klimaatpanel van de Verenigde Naties IPCC, is het code rood voor het klimaat. Er is sprake van een ongeëvenaarde klimaatverandering die leidt tot fors meer weersextremen. The Lancet en de Wereldgezondheidsorganisatie WHO betitelden klimaatverandering eerder al als de grootste bedreiging voor de menselijke gezondheid in de 21e eeuw. Enkele Nederlandse collega-artsen brengen deze maand in een overzichtsartikel in het NTvG in kaart welke directe gezondheidseffecten we in de Nederlandse context van klimaatverandering kunnen verwachten.

  • Zorg voor duurzaamheid

    Veel van onze patiënten worden tegenwoordig ziek door hun eigen ongezonde gedrag. COPD door roken, diabetes door overgewicht, hypercholesterolemie door een ongezond dieet. Ze weten vaak wel dat ze een ongezonde leefstijl hebben. En als huisarts weten we hoe moeilijk het voor onze patiënten is om hun gedrag te veranderen, zeker als dat niet direct voordeel oplevert.

  • Webtip ‘De Klimaat Dokter’

    ‘Als arts heb je een stem die serieus wordt genomen. Wil jij weten hoe je die kunt inzetten voor het klimaat? Daarbij gaan wij je helpen!’ aldus de homepage van deklimaatdokter.nl. De klimaatdokters en oprichters van deze website zijn 4 specialisten ouderengeneeskunde (in opleiding). De site biedt inspirerende voorbeelden van andere artsen en vooral ook veel praktische tips.

  • Veerkracht voor vrouwelijke artsen

    Artsen houden van hun vak en voelen zich verantwoordelijk voor hun patiënten. De laatste jaren wordt de werkdruk echter steeds hoger en de eisen van overheid, verzekeraars en patiënten nemen toe. Deze combinatie leidt tot stress en soms zelfs tot burn-out. Vrouwelijke artsen worden hierdoor vaker getroffen, omdat zij over het algemeen meer en beter zorgen voor anderen dan voor zichzelf. Hoe kunnen ze ervoor zorgen dat ze stevig in hun schoenen blijven staan? Coach en oud-huisarts Marga Gooren schreef er een boek over.

  • H&W-redacteur Mirrian Hilbink: ‘Ik wil kennis laten stromen van wetenschap naar huisartsenpraktijk’

    Wie zijn de mensen die Huisarts en Wetenschap maken? Die elke 2 weken bij elkaar komen om artikelen te bespreken, te discussiëren over de ontwikkelingen in het huisartsenvak en te brainstormen over themanummers? In de serie Redactie in beeld stellen ze zich voor. Klinisch epidemioloog Mirrian Hilbink is sinds medio 2018 lid van de H&W-redactie.

  • Ganglion stellatum-blokkade bij overgangsklachten?

    Tijdens de overgang hebben veel vrouwen last van opvliegers en zij gaan met deze klachten vaak naar de huisarts. De richtlijnen adviseren het effect van een hormonale behandeling in deze gevallen af te wegen tegen de bijwerkingen en risicofactoren. Ik vroeg me of een ganglion stellatum-blokkade bij deze klachten een goed en hormoonvrij alternatief is. Dat bleek niet het geval te zijn. Het is nog onduidelijk of een ganglion stellatum-blokkade een gelijkwaardig alternatief is voor de reeds beschikbare behandelingen van overgangsklachten.

  • Aangifte na seksueel geweld: een rol voor de huisarts?

    Slachtoffers van seksueel geweld doen zelden aangifte bij de politie, hoewel dat hen kan helpen bij hun herstel. Nijmeegse onderzoekers namen dit verschijnsel onder de loep. Jongere slachtoffers (< 18 jaar) en slachtoffers met verwondingen deden vaker aangifte. Conflicterende emoties, zoals schaamte en schuldgevoel, speelden een rol bij het afzien van aangifte. Als een slachtoffer van seksueel geweld bij je in de spreekkamer zit, benadruk dan zijn of haar onschuld. Leg ook uit dat aangifte doen kan helpen bij de verwerking van het trauma.

  • Lessen uit 1,5 jaar huiselijk geweld en kindermishandeling

    Recent publiceerde het Verwey-Jonker Instituut het rapport ‘Kwestie van lange adem: kan huiselijk geweld en kindermishandeling echt stoppen?’. De auteurs schetsen de typerende kenmerken en gevolgen van een complex probleem en geven diverse adviezen. Relevante punten voor de huisarts: tijdige melding, aandacht voor de veelheid aan problemen, bewaken van duidelijk regiehouderschap (of de huisarts nu primair regiehouder is of niet), zorgen voor directe betrokkenheid van het kind bij de hulpverlening en aandacht voor de langetermijngevolgen voor de ontwikkeling van het kind.

  • Naloxegol bij opioïdgeïnduceerde obstipatie

    Obstipatie is een veelvoorkomende en vervelende bijwerking van opioïden. Orale osmotische en contactlaxantia hebben niet altijd voldoende effect. In de NHG-Standaard Obstipatie wordt geadviseerd om bij onvoldoende resultaat van deze middelen te starten met rectale laxantia. Orale middelen zijn echter prettiger in gebruik. Daarom gingen wij in deze CAT na of naloxegol een effectief en veilig oraal alternatief is voor volwassen patiënten met opioïdgeïnduceerde obstipatie in de huisartsenpraktijk.

  • Overmatig gebruik kortwerkende luchtwegverwijders

    De NHG-Standaard Astma bij volwassenen biedt een duidelijk stappenplan om astmacontrole te bereiken, maar toch gebruikt een deel van de patiënten meer aanvalsmedicatie dan nodig is. Overmatig gebruik van kortwerkende luchtwegverwijders komt in de eerste lijn vaak voor, met slechte astmacontrole en extra exacerbaties als gevolg. Dat concluderen onderzoekers van het Julius Centrum in Utrecht.

Wetenschap

  • ‘Hou een beetje van je patiënten, en praat met ze over seksualiteit’

    Huisarts Jan van Bergen heeft een lange en indrukwekkende carrière opgebouwd, waarin soa, hiv en seksualiteit de leidende thema’s zijn. Hij verlaat nu het veld, met in ieder geval 2 boodschappen voor zijn collega’s. De ene is dat het waardevol is als zij met hun patiënten praten over seksualiteit, en dat daarbij hoort dat ze luisteren en doorvragen. De tweede is dat ze een kritische blik moeten behouden op onderdiagnostiek bij hiv en overdiagnostiek bij mycoplasma en chlamydia.

  • Niet meteen een zool op maat bij plantaire hielpijn

    Plantaire hielpijn is een veelvoorkomende voetklacht met veel impact. Er zijn verschillende interventies mogelijk, waaronder op maat gemaakte inlegzolen. Die laatste zijn duur (100-150 euro) en er is geen evidence voor. In dit gerandomiseerde gecontroleerde onderzoek met 185 deelnemers bleek dat een op maat gemaakte zool in eerste instantie geen toegevoegde waarde heeft ten opzichte van een placebozool of gebruikelijke zorg door de huisarts. Of dit ook geldt bij aanhoudende klachten of bij specifieke subgroepen is niet onderzocht.

  • Marktwerking in de huisartsenzorg: veel ruimte voor verbetering

    In het Nederlandse zorgstelsel staat gereguleerde marktwerking centraal. Er is discussie over de voor- en nadelen van dit stelsel, ook in de eerste lijn. De respondenten van ons online Delphi-onderzoek bleken vooral nadelen te zien en verandering op een groot aantal punten wenselijk te vinden. Bij verdere uitwerking en optimalisering van het huidige zorgstelsel moet rekening worden gehouden met de gewenste veranderingen.

  • Angststoornissen bij jongeren herkennen

    Huisartsen blijken angststoornissen bij jongeren niet altijd te herkennen en ze behandelen deze ook niet vaak. Wij hebben huisartsen die een nascholing bezochten vignetten voorgelegd van jongeren die angstgerelateerde klachten hadden. Daarmee wilden we onderzoeken of de onderherkenning van angststoornissen al vroeg in het diagnostisch proces plaatsvindt. Huisartsen zagen angst bij jongeren relatief vaak over het hoofd wanneer ze de omschreven symptomen ook met andere stoornissen of een normale ontwikkeling konden verklaren.

  • Validiteit van de 4DKL bij mensen met een migratieachtergrond

    De Vierdimensionale Klachtenlijst (4DKL) wordt in de huisartsenpraktijk veel gebruikt om psychische klachten in kaart te brengen. Huisartsen vragen zich wel eens af of de 4DKL wel hetzelfde meet bij mensen met een migratieachtergrond als bij mensen met een Nederlandse achtergrond. En mogen we de scores op dezelfde manier interpreteren? Om deze vragen te beantwoorden hebben we een differential item functioning-analyse uitgevoerd. Het blijkt dat de 4DKL hetzelfde meet bij personen met een migratieachtergrond – afkomstig uit Turkije, Marokko, Suriname, Antillen of Indonesië – als bij mensen met een Nederlandse achtergrond. Ze moeten daarvoor wel de Nederlandse taal voldoende machtig zijn.

Praktijk

  • Het belang van familierelaties

    Een patiënt neemt altijd zijn of haar familieomstandigheden mee naar de spreekkamer en het is nuttig om daar aandacht aan te besteden. Persoonlijke zorg is niet voor niets een belangrijke waarde in de huisartsgeneeskunde. Een systeemtherapeutische benadering, zoals Contextuele Therapie, biedt daarbij praktische en toepasbare handvatten.

  • Plantaire hielpijn [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Syndroom van Charles Bonnet

    Bij dit weinig bekende syndroom veroorzaakt een visusstoornis (meestal leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie) hallucinaties waarvan de patiënt wéét dat het hallucinaties zijn. Schaamte en angst dat het toch een psychiatrische stoornis is, zijn een drempel om de dokter te bezoeken en ook die is niet altijd bekend met de kwaal. Daardoor wordt de diagnose vaak gemist. Eenvoudige maatregelen zoals een goed verlichte omgeving, visushulpmiddelen en sociale interactie kunnen soelaas bieden. De beelden nemen na een aantal maanden doorgaans af.

  • Het gebruik van videobeelden bij triage op de huisartsenpost

    Bij een deel van de patiënten die de huisartsenpost bellen, kunnen triagisten de klacht niet goed beoordelen omdat ze de patiënt niet kunnen zien. Dan wordt er een consult afgesproken, terwijl dat achteraf niet altijd nodig bleek te zijn. Het gebruik van videobeelden kan dit probleem mogelijk oplossen, maar er zijn vragen over de toegevoegde waarde van deze methode. In dit artikel geven we antwoord op vragen als: hoe vaak worden videobeelden ingezet bij triage, wat is daarvoor de indicatie en is het gebruik doelmatig, effectief en veilig?

  • Ecg-casus ‘Overgeslagen?’

    De huisarts maakt een ecg vanwege de irregulaire pols. Tijdens het maken van het ecg voelt de patiënt de betreffende overslagen. Beschrijf het ecg systematisch volgens ECG-10+. Hoe luidt uw diagnose en welk beleid stelt u voor?

  • Ecg-casus ‘Overgeslagen?’ [Antwoord]

      Frequentie & regelmaat | 70/min, onvolledige regelmaat. Het RR-interval varieert van 17 mm (= 660 ms) tussen het 6e en 7e QRS-complex tot 29 mm (= 1160 ms) na het eerste QRS-complex. Enkele artefacten. As | Afleiding I en II zijn het meest positief (0° tot 60°). Afleiding III is…

NHG Forum

  • Verduurzamen met E-boek De Groene Huisartsenpraktijk

    Verduurzamen. De meeste eerstelijns professionals willen dit graag, maar het ontbreekt hen aan tijd, geld en kennis. Het NHG, de LHV en de Stichting Stimular brengen daarom het e-boek De Groene Huisartsenpraktijk uit. Dit handboek staat vol met tips en informatie over verduurzamen: van verbouwen tot dubbelzijdig printen tot duurzaam voorschrijven. Lees welke eenvoudige maatregelen u vandaag al kunt nemen en misschien al genomen hebt. Lees ook de interviews in het e-boek met collega’s die u voorgingen en wat het hen opleverde.

  • Samen Beslissen [Column]

    Deze maand start een grote campagne over ‘Samen Beslissen’. Iets wat we als huisartsen, met persoonsgerichte zorg als een van onze kernwaarden, volgens mij bij uitstek doen. Uit de peilingen die aan de campagne voorafgingen blijkt echter dat slechts 37% van de patiënten het gevoel heeft dat een beslissing samen met hen genomen wordt. Nu kan ik natuurlijk heel makkelijk zeggen dat dat vast komt door andere specialisten. Maar af en toe je eigen gedrag eens kritisch onder de loep nemen, kan ook geen kwaad.

  • Campagne Samen Beslissen: doet u ook mee?

    Op 6 september 2021 is de nationale publiekscampagne Samen Beslissen van start gegaan. Het NHG werkt hieraan mee. De campagne duurt 16 maanden en staat in het teken van het gezamenlijke beslissingsproces tussen zorgverlener en patiënt. Beiden hebben elkaar nodig om tot de beste zorg te komen, met ieder zijn eigen expertise.

  • Na 25 jaar gaan PIN's als NHG E-learnings verder

    Geen PIN’s, maar NHG E-Learnings, zo heet de digitale nascholing van het NHG vanaf september 2021. De term PIN is voor veel huisartsen nog een synoniem voor een boekje en dat past niet meer in deze tijd. De individuele digitale nascholing is en blijft een product van praktiserende huisartsen voor huisartsen.