Alle nummers
Archief tijdschrift

2019, nummer 6

Jaargang
62
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Meningokokkensepsis [Redactioneel]

    Op Wereldmeningitisdag vertelde een moeder op de radio het dramatische verhaal van het verlies van haar kind aan een meningokokkensepsis. Voor mij als huisarts een van de heftigste gebeurtenissen die je kan overkomen. Een gebeurtenis met veel emotie en onmacht. Meningokokkensepsis wil je voorkomen, tijdig diagnosticeren en snel behandelen.

  • Apptip VGZ Mindfulness coach

    Deze app biedt mindfulnessoefeningen in hapklare brokken. Het doel is ‘meer “mindful” zijn’ en dus ‘meer in het hier en nu leven,’ aldus de makers. Je kunt een programma van vijf weken volgen (vijf oefeningen per week) of zelf je oefeningen uitkiezen. Het is ook mogelijk de oefeningen automatisch in je agenda te zetten, de app stuurt dan een reminder. VGZ biedt de app gratis aan, maar behalve de vermelding van de naam is er verder geen enkele zichtbare of herleidbare link naar VGZ.

  • Leukocyten of bacteriën bij urineweginfecties? [Ingezonden]

    Bij het artikel ‘Kosteneffectiviteit van diagnose van urineweginfecties bij vrouwen ’ van Judith Bosmans et al. (H&W 2019;62(2):24-7) verscheen de volgende reactie.

  • Geen koorts bij sepsis door slechtere conditie? [Ingezonden]

    Bij het nieuwsbericht ‘Behandeling van sepsis op de HAP’ van Rob van Kimmenaede (H&W 2019;62(3):9) verscheen de volgende reactie: "Zou het kunnen dat bij patiënten die niet met koorts reageren op sepsis er sprake is van een (immunologisch) slechtere uitgangsconditie?"

  • Geen rol meervoudig onverzadigde vetten bij cardiovasculaire preventie

    Meervoudig onverzadigde vetten zoals omega 3- en omega 6-vetzuren zouden positieve effecten op hart- en vaatziekten hebben. In drie Cochrane-reviews van dezelfde onderzoeksgroep vatten de auteurs de effecten samen van omega 3, omega 6 en een combinatie van beide op cardiovasculaire eindpunten. Het risicoprofiel van de deelnemers varieerde en er was sprake van zowel primaire als secundaire preventie. Deze reviews bevatten resultaten van vele duizenden deelnemers en laten geen of hooguit een zeer gering effect zien op cardiovasculaire eindpunten.

  • IJzer suppleren hoeft niet met ijzeren hand

    Er zijn nogal wat patiënten die last hebben van ijzergebrek en zij krijgen ijzertabletten. Langdurige, dagelijkse inname van ijzertabletten is echter vaak een belasting voor de patiënt. Intermitterende suppletie blijkt dan een redelijk alternatief, zo blijkt uit deze Cochrane-review.

  • Minder delier door paracetamol na operatie

    Het ondergaan van een operatie is een belangrijke risicofactor voor een delier bij ouderen. Recent gerandomiseerd onderzoek laat zien dat ouderen een lager risico op delier hebben als zij gedurende 48 uur na een hartoperatie intraveneus paracetamol krijgen. Mogelijk komt dit doordat zij dan minder opioïden krijgen. Deze bevindingen onderstrepen nogmaals het belang van een stapsgewijze aanpak van de behandeling van pijn bij ouderen.

  • Follow-up prostaatkanker mogelijk ook in eerste lijn

    Gezien de toename van patiënten in een stabiele fase van kanker is het belangrijk om kijken of de follow-up, of een deel daarvan, in de eerste lijn kan plaatsvinden. Een kleinschalig Nederlands pilot-onderzoek toont aan dat samenwerking tussen de eerste en tweede lijn rond de follow-up van prostaatkanker naar tevredenheid kan verlopen.

  • Nieuw onderzoek euthanasieverklaringen bij vergevorderde dementie

    Al sinds de invoering van de euthanasiewet in 2002 worstelen artsen met het dilemma hoe zij moeten omgaan met schriftelijke euthanasieverklaringen van mensen met ernstige dementie. Tegelijkertijd neemt de druk op artsen toe om te voldoen aan de euthanasiewensen van hun patiënten. Een nieuw onderzoeksproject heeft als doel het bieden van meer ondersteuning bij deze problematiek.

  • De rol van apotheker-farmacotherapeut

    De helft van alle medicatiegerelateerde opnames in het ziekenhuis zou voorkomen kunnen worden door betere farmacotherapeutische zorg. Een apotheker-farmacotherapeut die volledig is geïntegreerd in de huisartsenpraktijk kan hieraan bijdragen. Uit een Nederlands promotieonderzoek blijkt dat er minder medicatiegerelateerde opnames zijn in praktijken waar een apotheker-farmacotherapeut werkzaam dan in praktijken met standaardzorg. De promovendus vond echter geen verschil tussen de inzet van apotheker-farmacotherapeuten en medicatiebeoordeling door getrainde openbare apothekers.

  • Extrafijn is niet per se extra goed

    Producenten claimen dat dosisaerosolen met extrafijne deeltjes effectiever zijn en lager gedoseerd kunnen worden dan andere aerosolen. Dat is echter nog maar de vraag, want er is nooit een goede vergelijking gemaakt tussen extrafijne en normale deeltjes. Bovendien is de kwaliteit van het uitgevoerde onderzoek matig. Dit is de conclusie van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) in een ‘factcheck’.

  • Persisterende symptomen na acute diverticulitis

    Er is nog weinig bekend over het beloop van symptomen na een aanval van acute, ongecompliceerde diverticulitis. Recent onderzoek toont aan dat één tot twee jaar na een episode van acute, ongecompliceerde diverticulitis meer dan eenderde van de patiënten persisterende symptomen heeft.

  • Migraine en botulinetoxine

    Behandeling van hoofdpijn met botulinetoxine spreekt tot de verbeelding. Patiënten denken ten onrechte dat het tevens rimpels aanpakt en dat wanneer het niet baat het ook niet schaadt. Toedieners en leveranciers hebben commerciële belangen en het effect is beperkt. Er is mogelijk een indicatie bij (hoog-) frequente migraineaanvallen en bij chronische migraine (onder andere minimaal vijftien dagen per maand hoofdpijn).

  • A pint of milk a day keeps the doctor away

    Dagelijkse inname van zuivel is geassocieerd met een lager risico op cardiovasculaire ziekten. Wie meer dan twee porties zuivel per dag inneemt, zou zelfs een 34% lager risico op een cerebrovasculair accident (CVA) hebben dan iemand die nooit zuivel gebruikt. Het effect is het sterkst bij dagelijks gebruik van volle melk en yoghurt.

  • Stijging medicijntekorten maar meestal oplossing voor patiënt

    Het aantal meldingen van verwachte medicijntekorten steeg van 536 meldingen in 2017 naar 1390 meldingen in 2018. Dat blijkt uit het jaarrapport van het Meldpunt geneesmiddelentekorten en -defecten. Het Meldpunt zoekt zo nodig naar alternatieve medicijnen.

  • Gezondheidschecks verlagen morbiditeit en mortaliteit niet

    In veel landen zijn gezondheidschecks volledig ingeburgerd en ook in Nederland neemt de aandacht van patiënten hiervoor toe. Huisartsen zijn daarbij terughoudender dan veel van hun buitenlandse collega’s, blijkt bijvoorbeeld uit de Persoonlijke Gezondheidscheck. Een recente update van een Cochrane-review geeft aan dat dit terecht is.

Wetenschap

  • Yrrah Stol: “Sommige gezondheidschecks bieden niet meer zekerheid dan een muntje opgooien”

    Gezondheidschecks kunnen mensen het idee geven dat ze verantwoordelijker zijn voor hun gezondheid dan reëel is, waarschuwt Yrrah Stol. Voor haar proefschrift A good health check isn’t good enough (medische filosofie Erasmus MC) onderzocht zij testen voor risicofactoren op ziekten bij mensen zonder specifieke klachten vanuit ethisch perspectief. Haar advies: over het algemeen is het beter om in plaats van een health check aan te bieden andere maatregelen te treffen die wél bewezen effectief zijn wanneer het om gezondheidswinst gaat.

  • Behandeling van tromboflebitis

    Tromboflebitis is een lastige aandoening. Vaak wordt de diagnose à vue gesteld en soms daarna nog echografisch bevestigd, maar dan begint de onzekerheid. Vooral de keuze om al dan niet anticoagulantia voor te schrijven is lastig, en zo ja welke en voor hoelang.

  • E-mailconsulten: wie, wat en hoeveel?

    Sinds 2006 kunnen huisartsen e-mailconsulten declareren. Toch lijken ze niet vaak e-mailconsulten te doen.

  • Een boekje brengt verbetering

    Koorts is de meest voorkomende reden waarom kinderen bij de huisarts komen. De oorzaak is meestal een onschuldige virusinfectie. Veel kinderen krijgen echter alsnog antibiotica. We onderzochten het effect van een voorlichtingsboekje voor ouders die een huisartsenpost (HAP) bezochten omdat hun kind koorts had.

  • Kinderen met koorts gaan niet zo vaak naar de dokter

    Het grote aantal consulten voor kinderen met koorts zorgt op huisartsenposten voor een hoge werkdruk.

Praktijk

  • Kinderen met koorts

    Toets uw kennis.

  • Ascitespunctie in de thuissituatie

    Huisartsen hebben soms in een thuissituatie de zorg voor een patiënt met ascites. Dit kunnen patiënten zijn met kanker, waarbij er uitzaaiingen zijn in het peritoneum van een maligniteit. De oorzaak kan ook niet-maligne zijn, zoals levercirrose of hartfalen. De patiënt heeft een gespannen, glanzende buik met een verstreken navel. Soms kan dit worden behandeld met chemotherapie, of met een combinatie van diuretica met een inwendige drainage met shunt (al dan niet continu), of met ontlastende puncties.

  • Het is rood en het schilfert

    Huisartsen beoordelen dagelijks allerlei plekjes en vlekjes. Vele daarvan zijn rood en/of schilferen, en soms is meteen al duidelijk wat er aan de hand is. De lijst met rode en schilferende huidaandoeningen, ofwel de erythematosquameuze dermatosen, is echter lang. Vaak gaat het om eczeem of psoriasis, maar soms zitten er witte raven tussen. Patroonherkenning speelt bij het herkennen van ziektebeelden en zeker bij de witte raven een belangrijke rol.

  • Dementie bij oudere migranten

    Taal, cultuur en opleidingsniveau maken het vaak lastig dementie vast te stellen bij patiënten met een niet-westerse migratieachtergrond. De veelgebruikte MMSE is niet geschikt voor laagopgeleide patiënten en de NHG-Standaard Dementie adviseert anderstalige patiënten sowieso te verwijzen voor nadere diagnostiek. Er zijn echter instrumenten die de huisarts kunnen helpen een vermoeden van dementie te onderbouwen. De Rowland Universal Dementia Assessment Scale (RUDAS) is speciaal ontwikkeld voor laagopgeleide patiënten met een diverse culturele achtergrond. De Nederlandse versie kan in een klein half uur worden afgenomen door een huisarts of praktijkondersteuner, met behulp van een familielid als tolk. In negen huisartsenpraktijken is de RUDAS onderzocht en geschikt gebleken als screeningstest. Met een sensitiviteit en specificiteit voor dementie van 74% doet de lijst niet onder voor de MMSE en zowel de testafnemers als de patiënten waren tevreden. De RUDAS kan het best worden gebruikt in combinatie met de IQCODE, een informantenvragenlijst voor de familie.

  • Lokale behandeling van neuropathische pijn bij diabetes

    Het afgelopen jaar zagen wij in onze praktijk twee diabetespatiënten met ernstige neuropathische pijnklachten. Bij de ene patiënt gaf orale medicatie onvoldoende pijnvermindering. Bij de tweede beperkte de comorbiditeit het gebruik van orale medicatie. Lokale toepassing van amitriptyline en ketamine leidde tot twee tevreden patiënten.

Richtlijn

  • Worminfecties: meestal onschuldig, soms een kwade pier

    De herziene NHG-Behandelrichtlijn Worminfecties (voorheen: Farmacotherapeutische richtlijn) geeft aanbevelingen voor de diagnostiek en het beleid bij veelvoorkomende worminfecties: enterobiasis (‘wormpjes’), spoelwormen, zweepwormen en runderlintworm. Enterobiasis komt verreweg het meest frequent voor. Ook honden- en kattenspoelwormen en geïmporteerde worminfecties komen in de richtlijn aan bod.

NHG Forum

  • ‘Van richtlijnen volgen naar samen beslissen’

    Rob Dijkstra, scheidend NHG-bestuursvoorzitter: ‘De stap is gezet naar persoonsgerichte zorg.’

  • Verandering blijft [Column Rob Dijkstra]

    Wij huisartsen kunnen heel veel aan en daar zit meteen de valkuil. Door maatschappelijke en technische ontwikkelingen wordt er steeds meer van ons gevraagd.

  • ‘Hoe eerder, hoe beter’

    Deze serie portretteert huisartsen die iets bijzonders doen. Brenda Ott maakte een niet-reanimerenwilsverklaring die landelijk gebruikt wordt en is een veelgevraagd spreker over positieve gezondheid en advance-careplanning.

  • Symposium e-health en ALV

    Kom op maandag 24 juni naar het minisymposium over e-health en de algemene ledenvergadering.

  • ‘Thuisarts.nl portaal voor goede apps’

    Niels Chavannes, hoogleraar e-healthtoepassingen: ‘E-health is alleen zinvol als je er een probleem mee oplost, en als het onafhankelijk wetenschappelijk onderbouwd is.’

  • Nieuwe e-learning Acute psychiatrie

    Het NHG heeft een nieuwe e-learning over acute psychiatrie ontwikkeld, de PIN Acute psychiatrie. Deze individuele nascholing is gebaseerd op meerdere NHG-Standaarden, GGZ-richtlijnen en Handboeken Psychiatrie.