Alle nummers
Archief tijdschrift

2022, nummer 4

Jaargang
65
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Podcast: april 2022

    Patiënten die een COVID-19-infectie achter de rug hebben, kunnen nog lang klachten houden. Denk aan vermoeidheid, verminderde inspanningsintolerantie, spierzwakte, dyspneu, cognitieve klachten en reuk- of smaakstoornissen. Ook angst en slaapproblemen komen veel voor. Hoe kunnen huisartsen hier het best mee omgaan? De nieuwe NHG-Standaard Langdurige klachten na COVID-19 geeft uitsluitsel. Femke Veldman sprak hierover met Fleur Otto en Hanneke Stam, beiden huisarts-epidemioloog en wetenschappelijk medewerker bij het NHG.

  • Geschiedenis van de westerse geneeskunde

    In het jaar dat zowel het NHG als Huisarts en Wetenschap het 65e levensjaar vieren is het wel toepasselijk om een boek over de historie van de geneeskunde te bespreken. In zijn nieuwste boek geeft Per Schuitemaker een overzicht van de opkomst van de geneeskunde in het Westen vanaf de klassieke Oudheid tot aan de drempel naar de 20e eeuw. Daardoor komt hij niet toe aan de geschiedenis van de huisartsgeneeskunde.

  • Kop in de cloud? [Redactioneel]

    Een terugbelverzoek op een vrijdagavond in een huisartsenpraktijk van een polderdorp. ‘Mag deze 80-jarige meneer nog een keer paracetamol nemen? Heeft nu 3 keer gehad, voelt zich niet lekker vandaag, geen koorts geen alarmsymptomen,’ schrijft de triagist.

  • H&W-redacteur Kim van Wijck: ‘Artikelen met veel uitdaging geven de meeste voldoening’

    Wie zijn de mensen die Huisarts en Wetenschap maken? Die elke 2 weken bij elkaar komen om artikelen te bespreken, te discussiëren over de ontwikkelingen in het huisartsenvak en te brainstormen over themanummers? In de serie Redactie in beeld stellen ze zich voor. Huisarts Kim van Wijck is sinds juli 2019 verbonden aan H&W als redacteur.

  • Complexe wondzorg kan prima door verpleegkundig specialist

    Er is gebrek aan bewijs voor de (kosten)effectiviteit van de behandeling van gecompliceerde wonden binnen de eerste lijn. Dat is voor de huisarts mede een reden om wondpatiënten te verwijzen naar het ziekenhuis of een gespecialiseerd wondexpertisecentrum. Dat kan anders. De behandeling van complexe wonden door een verpleegkundig specialist in de huisartsenpraktijk blijkt effectief en zorgt voor grote patiënttevredenheid en acceptabele kosten. Dit blijkt uit de recente evaluatie van een kwaliteitsverbeterproject over de organisatie van wondzorg binnen de huisartsenpraktijk.

  • Groot effect maar hoog risico: reflectie op veelgebruikte e-health-apps

    Van informeren en monitoren tot actief verwerken van patiëntenfoto’s en data: e-health-applicaties verschillen in complexiteit. Vooral apps met een hogere complexiteit, dus die patiëntgegevens gebruiken, kunnen meerwaarde hebben. Ze brengen echter ook vragen en risico’s met zich mee. Deze apps moeten zich dan ook eerst bewijzen voordat ze worden geïmplementeerd, aldus het advies van Marise Kasteleyn, onderzoeker bij NELL in Leiden. Dat bewijs blijkt nogal eens te ontbreken, ook bij inmiddels veelgebruikte apps. Daarom is het goed als huisartsen kritisch zijn als zij complexe apps willen aanbieden of inzetten in de praktijk.

  • Opleving e-health in de eerste lockdown

    De eerste lockdown door de COVID-19-pandemie zorgde voor een plotselinge opleving van zorgverlening op afstand met diverse vormen van e-health. Hoe gaf de huisarts in Nederland vorm aan deze zorg en smaakte dit naar meer? Een vragenlijstonderzoek tijdens de eerste COVID-19-golf wijst op het uitproberen van videoconsulten en een toename van e-consulten en online herhaalrecepten. Uit dat onderzoek blijkt echter ook dat slechts 1 op de 3 praktijken hun e-health-voorzieningen na de pandemie wilde doorzetten.

  • Leven met een bipolaire stoornis zonder medicatie

    Een grote groep mensen met een bipolaire stoornis stopt uit eigen beweging met medicatie of gebruikt de medicijnen nooit. Deze patiënten zijn vaak niet in zorg binnen de ggz, maar mogelijk wel bij de huisarts. Het BI-zonder-onderzoek moet meer inzicht geven in het welbevinden van deze groep mensen.

  • E-consult voor bovensteluchtweginfecties en urinewegklachten

    Kunnen we het eerste consult bij infectieuze bovensteluchtweg- en urinewegklachten voortaan digitaal doen? Een Zweeds observationeel onderzoek in de eerste lijn toont aan dat 69% van de e-consulten over deze klachten geen fysiek vervolgconsult opleverde. Een klein deel van de patiënten had urgente klachten waarvoor zij alsnog op het spreekuur moesten komen. Een betere triage zou deze dubbele consulten wellicht kunnen voorkomen.

  • QT-interval meten met smartphone

    Verlenging van het QT-interval is een zeldzame maar potentieel gevaarlijke bijwerking van enkele veelgebruikte medicijnen, zoals azitromycine en domperidon. Huisartsen maken vaak geen ecg bij het voorschrijven van deze medicatie, onder andere om logistieke redenen. Mogelijk biedt de smartphone hier uitkomst. Volgens recent onderzoek kan een ecg-apparaatje dat aan een smartphone wordt gekoppeld het QT-interval betrouwbaar bepalen bij een normaal QT-interval. Of je een verlengd QT-interval hiermee kunt uitsluiten, is helaas niet onderzocht.

  • Orthostatische hypotensie door medicatie

    Orthostatische hypotensie is een veelvoorkomend probleem en is geassocieerd met een verhoogd risico op vallen, cardiovasculaire aandoeningen en sterfte. Gebruik van medicatie kan daarbij een rol spelen. Uit een recente systematische meta-analyse blijkt dat bètablokkers en tricyclische antidepressiva vergeleken met placebo het grootste risico op orthostatische hypotensie geven. Het advies is om bij deze medicatie extra alert te zijn.

  • Vrouwen prefereren niet altijd een kuur voor blaasontsteking

    Een substantieel deel van de vrouwen is bereid om bij de behandeling van een urineweginfectie af te zien van antibiotica. Zij kiezen voor een andere behandeling, ook als die minder optimaal is maar wel antibioticaresistentie kan verminderen. Dat blijkt uit een recent preferentieonderzoek onder 833 Nederlandse vrouwen.

Wetenschap

  • 'E-health: zet de huisarts niet op afstand'

    Vooruitlopend op het NHG-Congres ‘Poten in de klei, kop in de cloud’ sprak H&W 2 huisartsen over hun ervaringen, ideeën en zorgen rond e-health in de huisartsenzorg. Bijna huisarts Anne Loohuis ontwikkelde en onderzocht een app voor vrouwen met ongewenst urineverlies: URinControl. Net gepensioneerd huisarts Joost Zaat begon zijn carrière met de bekende groene kaart.

  • Samen sterk door persoonsgerichte en digitale zorg

    Digitale zorg voor chronische patiënten heeft zich in de huisartsenpraktijk de afgelopen jaren stormachtig ontwikkeld, mede door COVID-19. Past die ontwikkeling wel bij persoonsgerichte zorg? Het NHG-Standpunt E-health voor huisarts en patiënt uit 2015 is positief-kritisch en ook de auteurs van deze beschouwing denken dat het kan. Ze geven nieuwe voorbeelden uit de praktijk die dat bevestigen, maar stippen ook de randvoorwaarden aan: training, toegankelijkheid en verder onderzoek naar de effecten.

  • Op weg naar 0 nieuwe hiv-infecties door proactief testen

    Huisartsen verzorgen het grootste deel van de soa-consulten en stellen een derde van de hiv-diagnoses. Wij onderzochten hoe vaak huisartsen op hiv testen, en vergeleken hoe dit aantal zich verhoudt tot het aantal hiv-tests dat de Centra Seksuele Gezondheid (CSG’s) uitvoeren. Het bleek dat er tussen huisartsen en CSG’s aanzienlijke demografische en regionale verschillen bestonden in het aantal hiv-tests per 10.000 personen. Onze bevindingen wijzen er op dat huisartsen vanwege hun unieke positie (vroeg herkennen van symptomen) nog een slag kunnen maken in het tijdig opsporen van hiv, wat onder andere verdere hiv-transmissie kan voorkomen.

Praktijk

  • Transmuraal team tegen oxycodongebruik [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Aanhoudende schouderklachten na vaccinatie

    Shoulder injury related to vaccine administration (SIRVA) is een zeldzame en ondergerapporteerde complicatie van vaccinatie in de bovenarm. Patiënten met SIRVA hebben (soms heftige) schouderklachten die passen bij een subacromiaal pijnsyndroom of glenohumerale klachten. De klachten houden vaak weken tot maanden aan en beperken de patiënten in hun dagelijkse bezigheden. SIRVA ontstaat wanneer een intramusculaire injectie (deels) wordt toegediend in de onderliggende niet-musculaire weefsels. Dit veroorzaakt een ontstekingsreactie en kan leiden tot bursitis, tendinitis of een glenohumerale capsulitis. Vanwege de grote hoeveelheid vaccinaties in de huidige COVID-19-pandemie is het van belang dat huisartsen oog hebben voor deze complicatie.

  • Transmuraal team tegen oxycodongebruik

    Hoewel de richtlijnen terughoudendheid adviseren, heeft het gebruik van oxycodon in Nederland een hoge vlucht genomen. Dat is zorgelijk, want opioïden zijn verslavend en je mag ze alleen voorschrijven als het echt niet anders kan. In de regio Arnhem heeft een transmuraal initiatief het gebruik van kortwerkend oxycodon in 3 jaar tijd sterk teruggedrongen door protocollen te stroomlijnen en nascholing te geven. Hopelijk kan het Arnhemse initiatief een voorbeeld zijn voor andere regio’s.

  • Mastitis? Denk aan galactocele

    Jaarlijks komt er per huisartsenpraktijk 1 tot 2 keer een patiënte met mastitis op het spreekuur, waarbij het meestal om kraamvrouwen gaat. De ontsteking wordt veroorzaakt door een infectie of door stase van melk in de melkgangen. In dat laatste geval ontstaat er door de ontstekingsreactie een acute cellulitis van het interlobulaire borstklierweefsel. Er is vaak sprake van unilaterale borstpijn, roodheid en zwelling met algehele malaise en koorts. Het is lastig om klinisch onderscheid te maken tussen een infectieuze en een andere oorzaak van de borstontsteking. Mogelijk stellen huisartsen de diagnose infectieuze mastitis bij kraamvrouwen daardoor te vaak.

  • Ecg-casus ‘Trage hartslag’

    De huisarts maakt een ecg om te beoordelen of er een ritme- of geleidingsstoornis is. Ze twijfelt nu of ze op het ecg een tweedegraads AV-blok ziet. Beschrijf het ecg systematisch volgens ECG-10+. , Is er sprake een tweedegraads AV-blok of niet?

Richtlijn

  • Diagnostiek in de nieuwe NHG-Standaard Acuut coronair syndroom

    In de herziene NHG-Standaard Acuut coronair syndroom is er weinig gewijzigd ten opzichte van de vorige standaard uit 2012. Er is helaas geen bruikbare beslisregel of point-of-caretest (POCT) beschikbaar voor de huisartsensetting. We zullen ons moeten blijven baseren op de anamnese en relatief veel patiënten moeten verwijzen om zo min mogelijk hartinfarcten te missen. Dat doen we goed, zo blijkt in de praktijk: er is weinig vertraging bij triage op de huisartsenpost.

  • Aanpak van langdurige klachten na COVID-19

    De nieuwe NHG-Standaard Langdurige klachten na COVID-19 beschrijft de diagnostiek en het beleid voor volwassen patiënten die langer dan 4 weken klachten houden na infectie met SARS-CoV-2. Deze standaard is onderdeel van een integrale, evidencebased multidisciplinaire richtlijn, die is ontwikkeld op initiatief van het Nederlands Huisartsen Genootschap, de Federatie Medisch Specialisten en de Long Alliantie Nederland.