Alle nummers
Archief tijdschrift

2019, nummer 4

Jaargang
62
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Een pilletje minder [Redactioneel]

    Er zijn steeds meer kritische geluiden als het gaat over medicatiegebruik. Vanuit de maatschappij, de politiek, de wetenschap en de beroepsgroep. Steeds vaker krijg ik in mijn spreekkamer vragen over de noodzaak van cholesterolremmers, leefstijlinterventies in plaats van pillen en patiënten die geen protocollaire pijnmedicatie willen gebruiken.

  • Afstemming huisarts en poh-GGZ in vele facetten

    Het boek gaat over actuele ontwikkelingen en veelvoorkomende psychische klachten en problemen die huisartsen in de dagelijkse praktijk zien. De auteurs zijn onder meer (kader)huisartsen, psychiaters en onderzoekers. Onderdeel van het boek is een vuistregel met vier kernvragen uitDe Nieuwe GGZom te besluiten wat voor de patiënt nodig is: zelf de patiënt blijven zien, naar de poh-ggz of ggz buiten de huisartsenpraktijk. Dat maakt het boek praktisch en zeer lezenswaardig voor alle huisartsen, maar ook voor dokters in opleiding tot huisarts of kaderartsen ggz.

  • Vitaminesuppletie heeft geen effect op cognitie

    Suppletie met vitamines of mineralen kan cognitieve achteruitgang of dementie niet voorkomen, zo blijkt uit een recente grote Cochrane-review.

  • Beste SSRI’s uitgezocht voor gegeneraliseerde angststoornis

    Duloxetine, pregabaline, venlafaxine en escitalopram zijn de best onderzochte, effectieve en goed verdraagbare medicijnen voor de behandeling van een gegeneraliseerde angststoornis. Dat is de conclusie uit een recente meta-analyse in de Lancet. Andere effectieve medicamenten waren alleen onderzocht in kleinere groepen patiënten of waren minder goed te verdragen dan een placebobehandeling.

  • Lezers tevreden over nieuwe H&W

    H&W is in 2018 veranderd, maar wat vinden de lezers daarvan? Ruim 700 huisartsen reageerden op onze enquête. De meeste lezers vinden de veranderingen positief, de waardering is hoog en de leesbaarheid enorm toegenomen. De nieuwsbrief en de website worden veel gebruikt en voorzien in een behoefte. De respondenten doen suggesties voor verdere verbetering (praktijkgerichtheid, website, spelelementen en podcasts) waarmee H&W aan de slag gaat.

  • Vezels en volkoren gezond op vele vlakken

    Meer vezels en volkorenproducten eten verkleint bij gezonde volwassenen de kans op cardiovasculaire aandoeningen, diabetes mellitus type 2, colorectale carcinomen en mortaliteit. Dit staat in een systematische review in de Lancet, die concludeert dat de vezel- en volkoreninname in de algehele bevolking flink omhoog moet.

  • Intensieve bloeddrukcontrole leidt niet tot minder dementie

    Hypertensie zou een potentieel beïnvloedbare risicofactor voor dementie zijn. Uit een groot Amerikaans onderzoek blijkt echter dat intensieve systolische bloeddrukcontrole (< 120 mmHg) versus standaardbehandeling (< 140 mm Hg) niet minder dementie geeft.

  • Verpleegkundigen die artsen vervangen

    Mensen leven steeds langer en kampen vaker met chronische aandoeningen en multimorbiditeit. De eerstelijnszorg komt daarmee meer onder druk te staan, waardoor er een tekort aan artsen kan ontstaan. Daarom zien we wereldwijd dat verpleegkundigen zorg gaan leveren die eerder in handen van artsen was. Volgens een Cochrane-review met een beperkt aantal onderzoeken kan geprotocolleerde zorg door verpleegkundigen minstens even goed zijn als zorg door artsen.

  • Huisartsen en hun ambities op het gebied van praktijkmanagement

    Het aantal waarnemers/hidha’s is de afgelopen tien jaar verdubbeld. Hoe denken zij over de hun taken in de toekomst? Uit een enquête blijkt dat de meerderheid van de jonge huisartsen en aios op termijn een vaste patiëntenpopulatie ambiëren en enige affiniteit voelen met het organiseren en uitvoeren van niet-patiëntgebonden taken.

  • Melkzuurhoudende vaginale douche niet zinvol

    Veel vrouwen gebruiken melkzuurhoudende vaginale douches. Fabrikanten van dergelijke douches claimen dat het gebruik leidt tot een betere vaginale zuurgraad en bescherming tegen infecties. Recent pilotonderzoek laat zien dat het gebruik bij gezonde vrouwen de vaginale pH-waarde niet verlaagt en mogelijk het risico op een vaginale Candida-infectie juist vergroot.

  • Niet minder verwijzingen bij internistische anderhalvelijnszorg

    Een manier om de zorgkosten te drukken is integratie van tweedelijnszorg in de eerste lijn, de zogenaamde 'anderhalvelijnszorg'. Uit een Nederlands pilotonderzoek blijkt dat wanneer een internist in de huisartsenpraktijk spreekuur doet, er niet minder patiënten een verwijzing naar de tweede lijn krijgen.

  • Een app als hulpmiddel bij suïcidepreventie?

    Huisartsen hebben een sleutelpositie in de zorg voor suïcidale patiënten. Als poortwachter en verwijzer naar de ggz ziet een huisarts deze patiënt vaak het eerst, en daarom heeft hij als taak de suïcidaliteit in te schatten en de veiligheid van de patiënt te waarborgen. Een nieuw onderzoek gaat na of mobiele applicaties de veiligheid van suïcidale patiënten kunnen vergroten.

  • Aspirine als primaire preventie: stollen of bloeden

    Als je geen hart- en vaatziekten hebt, en toch dagelijks acetylsalicylzuur slikt, neemt de kans op cardiovasculaire gebeurtenissen iets af, terwijl het risico op bloedingen iets stijgt. Dit stellen de auteurs van een nieuwe systematische review in JAMA. Hun conclusie onderbouwt het advies van de NHG-Standaard om terughoudend te zijn met aspirine als primaire preventie.

  • Steeds meer eerstelijnsdiagnostiek

    Engelse onderzoekers rapporteerden onlangs over de toename van het volume aan diagnostische verrichtingen in de eerste lijn (tussen 1 april 2000 tot 31 maart 2016). Dat blijkt uiteindelijk meer dan verdrievoudigd.

Wetenschap

  • Hypnotherapie bij het prikkelbaredarmsyndroom

    De kwaliteit van leven van patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) is vaak slecht. Medicijnen helpen maar in beperkte mate en daarom worden ook psychologische behandelingen ingezet. Hypnotherapie blijkt een effectieve behandeling, die bij patiënten uit de eerste en tweede lijn vooral effect heeft op de perceptie van de PDS-klachten. Praktijkondersteuners kunnen deze behandeling heel goed uitvoeren, wat ook nog eens kosten bespaart.

  • Belemmeringen en onvervulde behoeften in de zorg voor vulvodynie

    Provoked vulvodynia (PVD) is een biopsychosociale pijnconditie waarbij de vrouw langer dan drie maanden pijn van de vulva ervaart, waarvoor geen somatische oorzaak te vinden is. Waarschijnlijk doordoctors and patients delayis er een discrepantie tussen de lage prevalentie van PVD in de huisartsenpraktijk en de veel hogere prevalentie van 5-10% in de algemene bevolking. Peter Leusink promoveerde onlangs in Nijmegen op onderzoek naar de belemmeringen en mogelijkheden die huisartsen en vrouwen met PVD in het consult ervaren en hoe huisartsen kunnen worden ondersteund in de diagnostiek.

  • Late effecten van borstkankerbehandeling op het hart

    Chemotherapie en/of radiotherapie bij borstkanker kunnen op de lange termijn leiden tot een verminderde hartfunctie. De vraag is hoe vaak cardiale disfunctie voorkomt bij overlevenden van borstkanker die weer onder de zorg van de huisarts vallen.

  • De opioïdenepidemie

    In de Verenigde Staten heerst al enige jaren een ware opioïdenepidemie en ook in Nederland stijgt het aantal doktersrecepten voor opioïden. Onder invloed van farmaceutische bedrijven schrijven specialisten en huisartsen deze pijnbestrijders steeds laagdrempeliger voor. Om deze epidemie te keren, moeten artsen én patiënten zich meer bewust worden van de risico’s. Huisartsen moeten de adviezen uit de NHG-Standaard Pijn beter naleven, voorzichtiger zijn met herhaalrecepten en de indicaties voor opioïden bij chronische gebruikers beter controleren. Op huisartsenposten zou men opioïden alleen bij strikte noodzaak en voor kortdurend gebruik moeten voorschrijven.

  • Beter af bij de verpleegkundig specialist?

    Een cohortonderzoek bij kinderen met luchtweginfecties.

  • Patiënten en huisartsen ervaren empathie verschillend

    Wanneer een arts empathie toont, heeft dat een positief effect op gezondheidsuitkomsten. Onderzoek naar empathie richt zich vaker op de ervaring van huisartsen, dan op de beleving van patiënten. Daardoor is niet duidelijk of huisarts en patiënt hetzelfde denken over empathie.

Praktijk

  • Borstkankerbehandeling en hartschade

    Toets uw kennis.

  • Veilig voorschrijven bij levercirrose

    Tot de vele functies van de lever behoort het onschadelijk maken van geneesmiddelen. Een leverfunctiestoornis verandert de farmacokinetiek en -dynamiek van geneesmiddelen, maar vanwege de grote overcapaciteit van de lever wordt dit pas klinisch relevant als er sprake is van levercirrose. Veel geneesmiddelen, waaronder veelgebruikte zoals analgetica en statines, moeten in dat geval lager gedoseerd worden of vervangen door een ander middel. Door in het huisartsinformatiesysteem de oude contra-indicatie ‘leverfunctiestoornis’ te vervangen door ‘levercirrose’ kan men dit automatisch bewaken.

  • Kraakbeenpiercings vormen een onderschat risico

    Huidpiercings zijn zelden een gezondheidsprobleem, maar piercings in kraakbeen kunnen nare gevolgen hebben als ze ontstoken raken. Een milde ontsteking kan men het best behandelen met azijn en de piercing laten zitten. Bij ernstiger ontstekingen zijn antibiotica aan te raden.

  • Fractuurpreventie met denosumab

    De NHG-Standaard Fractuurpreventie adviseert osteoporosemedicatie niet langer dan vijf jaar te gebruiken vanwege de retentie van bisfosfonaten in het skelet. Bij denosumab kan stoppen echter gepaard gaan met een ‘reboundeffect’ waardoor het risico op wervelfracturen het eerste jaar toeneemt. Zowel bij het voorschrijven als bij het staken van denosumab is voorzichtigheid geboden.

  • Behandeling van het granuloma pyogenicum

    Een granuloma pyogenicum is een goedaardige zwelling op huid of slijmvliezen, die gemakkelijk bloedt. Het komt vooral voor bij (jongere) kinderen en adolescenten. Elektrochirurgische behandeling heeft de voorkeur.

Richtlijn

  • Nieuwe NHG-Standaard CVRM: schatten, overwegen en maatwerk

    Mede dankzij ketenzorg hebben huisartsenpraktijken de afgelopen jaren op grote schaal structurele zorg opgezet voor de preventie van hart- en vaatziekten (HVZ). De NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement (CVRM) is herzien en geeft nieuwe handvatten voor het schatten van het risico en beleid bij een verhoogd risico op HVZ. Meest opvallende vernieuwingen zijn de meer gedifferentieerde streefwaarden voor bloeddruk en cholesterol, naast de toegenomen aandacht voor maatwerk, waarbij de arts het beleid in samenspraak met de patiënt vaststelt.

  • Afbouwen van SSRI’s en voorschrijven bij jongvolwassenen

    De NHG-Standaarden Angst en Depressie zijn op dezelfde onderwerpen gedeeltelijk herzien: het voorschrijven van selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) aan jongvolwassenen in het bijzonder en het afbouwen van SSRI’s bij volwassenen in het algemeen. De aandacht voor antidepressiva laat onverlet dat psychotherapie als behandeling bij de meeste indicaties de voorkeur heeft boven antidepressiva.

NHG Forum

  • Uitgelichte post HAweb Ledenforum: Standaard Chronische nierschade

    Waarnemer Petra Peek zette het HAweb Ledenforum in voor een vraag over de beoordeling van urinesedimenten: ‘Ik merkte dat urine werd afgekeurd door het laboratorium, dus ik wilde collega’s waarschuwen via HAweb.’

  • De man op de ladder, acute psychiatrie en de huisarts

    Op een dag staat er een verwarde man op een wankele ladder, of krijg je te maken met suïcidaliteit of agressie. Acute psychiatrie, het komt niet vaak genoeg voor om veel ervaring op te doen. Juist daarom is het goed om te weten wat je zelf kunt doen en waar je aan moet denken in zo’n eerste contact.

  • Congres ‘Iedere patiënt is anders’

    Persoonsgerichte zorg is ook aandacht voor verschillen in geslachtskenmerken, genderidentiteit en -expressie, seksuele geaardheid en leeftijd. Daarmee draagt u optimaal bij aan herstel en welzijn van uw patiënt.

  • Ledenforum HAweb verbeterd

    Op het Ledenforum legt u vragen voor aan collega-huisartsen of helpt u zelf uw collega’s verder.

  • Interview met Meike Bruinsma: 'De context gebruiken om rust te creëren'

    In deze rubriek portretteren we huisartsen die iets bijzonders doen. Meike Bruinsma gaf gehoor aan een oproep van het NHG om een casus te leveren voor de PIN Acute psychiatrie, en werkte mee aan een video voor deze e-learning.

  • Oog van de orkaan

    In landen om ons heen consulteren steeds meer patiënten een vreemde huisarts door middel van een videoconsult via een app. Zij kunnen bijvoorbeeld kiezen tussen direct contact met een willekeurige huisarts, en uitgesteld contact met een huisarts met specifieke kenmerken, beschikbaarheid of aandachtsgebieden. Deze huisarts heeft wel altijd toegang tot de medische gegevens van de patiënt en stuurt een verslag naar de eigen huisarts.