Alle nummers
Archief tijdschrift

2020, nummer 1

Jaargang
63
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Schokkend en schaamtevol [Redactioneel]

    Tweeëntwintig(!) procent van de vrouwen in ons land heeft tegen haar wil manuele, orale, vaginale of anale seks meegemaakt en/of is gedwongen om seksuele dingen te doen die zij niet wilde. Schokkende cijfers. Ik realiseer me dat ik als mannelijke huisarts me niet bewust was van deze realiteit en voel plaatsvervangende schaamte.

  • Reactie pijnbestrijding bij kinderen met otitis media acuta [Ingezonden]

    In december las ik in H&W in het artikel ‘Pijnbestrijding bij kinderen met otitis media acuta’ van Rick van Uum en collega’s over de toepassing van ibuprofen als toevoeging aan paracetamol bij otitis media acuta. Dit suggereert een combinatie van paracetamol èn ibuprofen. Dat is nieuw voor mij.

  • H&W-prijzen voor beste artikelen

    Tijdens het NHG-Congres in november werden de Heert Dokterprijs en de Casuïstiekprijs van Huisarts en Wetenschap uitgereikt. Het artikel ‘Specifieke consultvaardigheden bij zorgmijders’ van Sicco Steenhuisen won de Casuïstiekprijs voor het beste casuïstiekartikel van afgelopen jaar. Het artikel ‘PsyScan: effectief hulpmiddel bij psychische klachten’ van Luc Gidding kreeg de Heert Dokterprijs voor het beste onderzoeksartikel.

  • Honing en bijenproducten bij kno-aandoeningen

    Bijenproducten, zoals honing en propolis, werden al in de Oudheid gebruikt voor de behandeling van wonden. Deze complexe substanties, gewonnen uit bijennesten, bestaan elk uit meer dan 180 stofjes en hebben een immuunmodulerende en antibacteriële werking. Honing is daarnaast een sterke antioxidant. In twee recente reviews zijn nu (kleine) positieve effecten aangetoond van honing en propolis bij diverse kno-aandoeningen.

  • Ademfrequentie: pas op je tellen

    In de ABCDE-methodiek is het tellen van de ademhalingsfrequentie een belangrijk diagnostisch instrument om benauwdheid te objectiveren. Uit dit onderzoek blijkt dat de metingen niet altijd optimaal zijn. Dat is een aandachtspunt, want onderschatting van de ademfrequentie is zeker in acute situaties potentieel gevaarlijk.

  • Nuchter of niet nuchter lipidenprofiel voor CVRM

    Bij een risicoschatting voor cardiovasculaire ziekten wordt het lipidenprofiel bepaald. Dat gebeurt ook bij follow-up van patiënten die lipideverlagende therapie krijgen. Eerder moest dit nuchter. Volgens de in mei 2019 vernieuwde CVRM-richtlijn is ook een niet nuchter lipidenprofiel bruikbaar. Bij het niet nuchter bepalen van het lipidenprofiel kan er een geringe onderschatting van het LDL-C plaatsvinden. Hierdoor kunnen mogelijk bij 10% van de patiënten onjuiste behandelbeslissingen worden genomen.

  • Hoger suïciderisico bij transgender personen

    In 2018 maakten 1829 Nederlanders een einde aan hun leven. Onder personen van 10 tot 30 jaar is zelfdoding de belangrijkste doodsoorzaak (273 gevallen in 2018). LHBT’ers (lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender) zijn extra kwetsbaar doordat ze vaker te maken hebben met negatieve reacties, pesten en geweld. Amerikaanse onderzoekers keken naar het verschil tussen trans en cisgender jongeren, en binnen subgroepen van transgender, en het risico op suïcide.

  • Nieuw onderzoek advance care planning dementie

    Het belang van advance care planning bij dementie is groot, mede gezien het verlies van de wilsbekwaamheid in de loop van de tijd. Er is echter nog veel onduidelijk over advance care planning bij dementie in de huisartsenpraktijk. Nieuw onderzoek moet helderheid brengen.

  • Overlap van astma en COPD

    De combinatie van astma en COPD wordt vaak het astma-COPD-overlapsyndroom (ACOS) genoemd. Dit Britse onderzoek toont aan dat 20% van de patiënten ouder dan 40 jaar met een diagnose astma en/of COPD ACOS heeft. Dat is een bruikbaar handvat voor in de praktijk.

  • Poortwachtersfunctie leidt tot betere zorg en gezondheidsuitkomsten

    De auteurs van een systematisch literatuuronderzoek hebben de voor- en nadelen van de poortwachtersfunctie van huisartsen op een rij gezet. Hun belangrijkste conclusies: de poortwachtersfunctie leidt tot betere kwaliteit van zorg, vooral op het gebied van preventieve zorg, minder gebruik van specialistische en ziekenhuiszorg en lagere zorgkosten, maar ook tot minder tevredenheid bij patiënten.

  • Online informatie over geneesmiddelen tijdens zwangerschap vaak onjuist

    Er is veel informatie op social media over geneesmiddelen en zwangerschap. Uit dit onderzoek blijkt dat ruim 40% van deze berichten foutieve informatie bevat, met name bij receptmedicatie. Een belangrijk punt om mee te nemen bij het bespreken van therapietrouw.

  • Medicatie in lagere dosis voor vrouwen met hartfalen

    Vrouwen met systolisch hartfalen hebben waarschijnlijk een lagere dosis ACE-remmers en bètablokkers nodig dan de richtlijnen nu adviseren. Gebruik van dezelfde doseringen voor mannen en vrouwen lijkt niet optimaal te zijn. Dat is de conclusie van een recent Gronings onderzoek dat werd gepubliceerd in de Lancet.

  • Anderhalvelijnszorg leidt tot verschillende verwijspatronen

    Anderhalvelijnszorg wordt gezien als een belangrijke innovatie om de zorgefficiëntie te bevorderen. Onderzoek laat zien dat er wat betreft doorverwijzen naar de tweede lijn een grote variatie is tussen specialismen, en dat dit ook per individuele specialist en klacht sterk verschilt.

  • Geen meerwaarde standaard echo’s in het derde trimester

    Foetale groeivertraging is een belangrijke oorzaak van neonatale mortaliteit en morbiditeit. Vroege detectie door bijvoorbeeld extra groeiecho’s in het derde trimester zou zinvol kunnen zijn. Onderzoek laat echter zien dat extra groeiecho’s in het derde trimester niet leiden tot minder neonatele en maternale morbiditeit, maar wel tot vaker medisch ingrijpen in de vorm van het inleiden van de zwangerschap.

Wetenschap

  • Onderzoek naar etnocentrisme bij de huisartsopleiding is nodig

    De kans dat aios uit etnische minderheidsgroepen hun opleiding met succes afronden lijkt kleiner dan voor hun collega’s uit de dominante groep. Dit is niet alleen onwenselijk vanuit het oogpunt van sociaal-maatschappelijke rechtvaardigheid, maar ook omdat het de kwaliteit van de opleiding beïnvloedt. Het is hoog tijd voor wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken van deze ongelijkheid.

  • Cardiovasculair risico opsporen met overgewicht tijdens spreekuur

    Huisartsen hebben niet alle patiënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten in beeld. Deze groep patiënten kunnen ze opsporen door een persoonlijk cardiovasculair risicoprofiel op te stellen volgens de NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement. Maar bij welke patiënten moet een risicoprofiel worden opgesteld? Het uitnodigen van patiënten met overgewicht voor het opstellen van een risicoprofiel tijdens het dagelijkse spreekuur kan een bruikbare strategie zijn.

  • Hoe verkrachtingsslachtoffers omgaan met het opgelopen trauma

    Een verkrachting heeft ernstige negatieve gevolgen voor de gezondheid van het slachtoffer. Hoe gaan slachtoffers om met de gevolgen op de korte en lange termijn?

  • Koolhydraatbeperkt dieet bij diabetes type 2 niet de enige weg

    Na een periode waarin de diabeteszorg vooral protocollair moest zijn, zijn we nu aanbeland in het tijdperk van de persoonsgerichte zorg. De patiënt bepaalt het onderwerp van het consult, stelt zijn eigen doelen, maakt een keuze uit de door ons aangedragen opties en monitort zichzelf. Het past ook niet meer om tegen mensen met diabetes te zeggen dat de enige weg naar een betere kwaliteit van leven een koolhydraatbeperkt dieet is. Zo’n advies is niet persoonsgericht en evenmin evidencebased.

  • Vroegtijdige herkenning van artritis met een scorelijst

    Om de vroege herkenning van artritis te bevorderen kunnen huisartsen in Leiden en omstreken bij twijfel over de aanwezigheid van artritis verwijzen naar een anderhalvelijnsinlooppoli voor gewrichtsonderzoek door een reumatoloog. In andere regio’s is deze laagdrempelige service niet beschikbaar. Om deze regio’s een handvat te bieden is op basis van gegevens van de inlooppoli onderzocht of een eenvoudige scorelijst behulpzaam kan zijn bij het herkennen van artritis.

  • Kortdurende zorg bij ouderen als antwoord op spoedzorg

    De Spoedeisende Hulp staat onder druk, onder andere omdat steeds meer ouderen er een beroep op doen – meer dan de demografische ontwikkeling zou doen verwachten. Extra capaciteit binnen de ziekenhuizen creëren is niet de oplossing. Beter kan men investeren in 24/7 beschikbare, kortdurende zorg door eerstelijnsverblijven,hospital at home-teams en kleine buurtziekenhuizen.

Praktijk

  • Penicillineallergie en eerstekeusantibiotica [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Onnodig vermijden eerstekeusantibiotica bij penicillineallergie

    Bij veel patiënten die denken dat ze een penicillineallergie hebben, blijkt dat helemaal niet het geval te zijn. Daardoor geven huisartsen hun ten onrechte geen bètalactamantibiotica. Het is daarom belangrijk om altijd te bepalen of het om een bijwerking of een allergische reactie gaat. Wanneer huisartsen de klachten beter uitvragen en registreren, kunnen ze de antibiotische behandeling bij deze patiënten verbeteren.

  • Teenfracturen

    Fracturen van een of meerdere tenen komen regelmatig voor. Ze behoren tot de meest gediagnosticeerde fracturen van de onderste extremiteit in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert van 14 tot 40 patiënten per 10.000 mensen per jaar, met een verhouding man:vrouw van 1,6:1. Fracturen van digiti 2-5 komen vier keer meer voor dan die van de grote teen. Het vallen van een voorwerp op de tenen, stoten of een sport- of verkeersletsel zijn meestal de oorzaak van het letsel. In de meeste gevallen kan de huisarts de fractuur behandelen.

  • Peesklachten bij gebruik van fluorochinolonen

    In 2017 kregen ruim 300.000 Nederlanders fluorochinolonen omdat ze een bacteriële infectie hadden. Behandeling met fluorochinolonen kan bij 0,01 tot 0,1% van de patiënten tendinitis en peesrupturen (vooral de achillespees) veroorzaken. Wanneer huisartsen een van deze middelen willen voorschrijven moeten ze daarom rekening houden met de risicofactoren voor het optreden van deze bijwerkingen. Mocht een patiënt last krijgen van tendinitis, dan is het belangrijk om te bedenken dat dit een mogelijke bijwerking van fluorochinolonen is en het geneesmiddel te staken om ernstiger gevolgen, zoals peesrupturen, te voorkomen.

Richtlijn

  • De NHG-Standaard Stabiele angina pectoris is herzien

    De NHG-Standaard Stabiele angina pectoris is herzien. Het inspannings-ecg wordt niet meer aanbevolen voor de diagnostiek van angina pectoris. Ook zijn het medicamenteuze beleid en het verwijsbeleid aangepast.

NHG Forum

  • Screenen prostaatkanker met PSA [Uitgelichte post HAweb Ledenforum]

    Bij tv-programma Pauw zag huisarts Merijn van der Werf een item waarin mannen werden gestimuleerd om preventief PSA te laten prikken om te screenen op prostaatkanker, inclusief bekende Nederlanders die zich hiervoor inzetten. Verbaasd over de plotselinge aandacht vroeg ze zich af of het beleid was veranderd.

  • LOVAH-congres over seks

    Het thema van het congres van de Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen (LOVAH) is dit jaar ‘Let’s talk about sex’.

  • Herziene versie boek CVRM

    Het boek ‘CVRM in de huisartsenpraktijk’ is volledig geactualiseerd en uitgebreid.

  • De kracht van Thuisarts.nl [Column]

    Met het NHG-folderrek startte het NHG 25 jaar geleden met schriftelijke patiënteninformatie als ondersteuning van de mondelinge voorlichting tijdens het consult. Drie jaar later kwamen daar de NHG-patiëntenbrieven bij. Inmiddels zijn de folders en brieven verdwenen, aanvankelijk tot verdriet van een deel van de huisartsen. Sinds maart 2012 is al deze patiënteninformatie opgenomen in de NHG-publiekswebsite Thuisarts.nl.

  • “Meer evenwicht tussen start en stop doing”

    Hans van der Schoot is sinds 1 november 2019 interim-bestuursvoorzitter/directeur van het NHG. Zijn opdracht is om de periode richting een definitief bestuur van het NHG te overbruggen en mee te denken over de meest optimale invulling van dat bestuur.

  • “Richtlijnen vertalen naar keuzehulpen”

    Henk Schers is sinds 12 december 2019 voorzitter van de Verenigingsraad van het NHG. Zijn streven: de raad zo doelmatig mogelijk als adviesorgaan gebruiken en de stem van de leden laten horen. “We plukken allemaal de vruchten van het NHG.”

  • "NHG moet zijn missie kunnen uitvoeren"

    Op de Algemene Ledenvergadering van het NHG is donderdag 12 december 2019 Henriëtte van der Horst benoemd tot voorzitter van de Raad van Toezicht. Zij volgt Bart Berden op.