2001, nummer 1

Jaargang

Nieuws

Juryrapport Telesphorusprijs 2000
De jury beoordeelde alle proefschriften op vijf aspecten: originaliteit van probleemstelling; relevantie voor de huisartsgeneeskunde; methoden; toepasbaarheid van resultaten voor de praktijk; uitvoering van het boek. De huisarts in de jury las alle proefschriften en de beide…
Standaard Migraine en ergotamine
Er is een nieuwe richtlijn voor behandeling met ergotamine voor migraine. , Volgens deze Europese consensus van neurologen wordt 0,5-2 mg per aanval aanbevolen, bij voorkeur rectaal, met een maximale dosering van eens per week of zes per maand. Zo nodig herhalen na 1 uur vergroot alleen de kans…
Visie op eerstelijns GGZ
Mensen met psychische/psychosociale problemen die in de eerste lijn kunnen worden behandeld, zouden daar ook moeten worden behandeld. Dat is het uitgangspunt van een werkgroep van de LHV (huisartsen), de VOG (algemeen maatschappelijk werk, AMW) en de LVE (eerstelijnspsychologen). Vanuit hun…
Afrikaans dagboek
In deze verzameling anekdotes doet Kruys verslag van het co-schap dat hij eind 1999, begin 2000 in een Keniaans districtsziekenhuis liep. Het is een ziekenhuis dat gerund wordt door de missie en door een Nederlandse arts, en waar bovendien Keniaanse artsen werken. Kruys' dagboek kan op twee…
Gen-site
Om vragen van mensen over erfelijkheid goed te beantwoorden moet de huisarts beschikken over gemakkelijk toegankelijke informatiebronnen. Door 100 huisartsen wordt een nieuw ontwikkelde website geëvalueerd (GenPrac), ontwikkeld door het onderzoeksinstituut ExTra en het RNH. Het is de bedoeling…
Metatheorie
De auteur van dit boek is filosoof en internist, hoofd van de afdeling inwendige ziekten van het Tambo Memorial Hospital in Johannesburg. Hij beoogt met dit boek een metatheoretische grondslag te leggen voor verandering van de klinische methode. Daartoe onderzoekt hij de wetenschapstheorie (de…
Bed en matras
Het voorschrijven van bedrust is niet meer populair bij de hedendaagse dokter. Je kunt als patiënt niet meer lekker een paar dagen op medisch advies het bed houden. Koorts, griep, lage rugpijn en zelfs een HNP zijn geen excuus voor dit eens zo probate middel. Als we het niet meer mogen zoeken in…
De jungle van implementatie
De Gezondheidsraad heeft in Van implementeren naar leren minister Borst geadviseerd hoe de kloof tussen kennis en praktijk kan worden overbrugd. Het rapport is helder geformuleerd, conform de huidige ideeën en politiek correct, maar zonder verrassende uitspraken. Centraal staat het…
Schimmelepidemie op basisschool
Epidemische verheffingen van schimmels komen op basisscholen waarschijnlijk geregeld voor. In enkele maanden tijd werden op een basisschool 37 kinderen met een schimmel (Trichophyton tonsurans, meestal in het hoofdhalsgebied) ontdekt. Ook na de eerste analyse duurde de epidemie voort. Omdat…
Voortekenen psychose
Dit boekje is de weerslag van een pilotproject dat tot doel had te kijken of GGZ-medewerkers patiënten met schizofrenie en hun familieleden systematisch aandacht konden laten besteden aan de vroege voortekenen van hun psychose, zodat ze beter in staat waren een herhaling van een psychotische…
Patiënteninvloed? Nu en dan
Sinds eind 1999 is het debat over de invloed van patiënten en patiëntenorganisaties in de zorg nieuw leven ingeblazen. Zorg Onderzoek Nederland startte het debat met een werkconferentie, die in januari 2001 wordt vervolgd met bijeenkomsten in de Balie in Amsterdam. De Avro zal deze debatten…
Evaluatie huisartsopleiding 4
De belangrijkste uitkomst van de evaluatie van de driejarige huisartsopleiding , is naar onze mening de geringe meerwaarde van de ‘externe leer- en werkperiode’ (ELWP), die daarom – zoals al eerder door Maastrichtse huisartsen-in-opleiding is voorgesteld – beter kan worden betiteld als ‘externe…
Ontvangen
Perneel PGMG. Het beroepsjournaal van dr. J.F.Ph. Hers, arts te Oud-Beijerland (1881-1915). Een reconstructie van een plattelandspraktijk omstreeks 1900. Rotterdam: Erasmus Publishing, 2000; 326 bladzijden. 90-5235-149-X. François L, De Maeseneer J, redactie. Omzien naar de toekomst…
Wanneer vruchtbaar?
Volgens de huidige inzichten zijn de meeste vrouwen vruchtbaar tussen de 10 e en 17 e dag van de cyclus. Dit is gebaseerd op de veronderstelling dat ovulatie 14 dagen voor de volgende menstruatie plaatsvindt en dat de fertiele periode enkele dagen voor en na de ovulatie bestrijkt. Om hierin…
Injectietherapie bij lage-rugpijn
Nijman bepleit injectietherapie bij lage-rugpijn, terwijl Van den Hoogen dat min of meer als niet wetenschappelijk ontraadt (Huisarts Wet 2000;43:544). Van den Hoogen twijfelt aan de effectiviteit, omdat hij in de literatuur geen betrouwbaar onderzoek kent. Naar aanleiding van deze laatste…
Richtlijnen voor auteurs 1
Huisarts en Wetenschap volgt sinds 1984 de ‘Uniform requirements for manuscripts submitted to biomedical journals’ (Vancouver-stijl). De tekst van deze richtlijnen voor auteurs wordt van tijd tot tijd integraal afgedrukt in internationale tijdschriften als de British Medical Journal en de New…
Tuberculose
In dit nummer van H&W beschrijft van Kempen de problemen van de diagnostiek van tuberculose en de behandeling van patiënten. De klinische blik van de dokter moet ons helpen de hoog-risicopatiënten te vangen. Dat is niet simpel, en ook is niet duidelijk welke test daarna nog zinvol is. In een…
Kinderen met urineweginfecties 3
Evenals Baselier en Schreuder (Huisarts Wet 2000;43:482) kunnen wij ons niet vinden in de door Van de Lisdonk & Verstraeten getrokken conclusie dat verwijzen van kinderen met urineweginfecties zelden onderliggende pathologie oplevert (Huisarts Wet 200;43:343-6). Enerzijds bleek in de…
Zorgatlas
Vaak zul je cijfers over zorg in Nederland als praktiserende huisarts niet nodig hebben. Maar voor het geval dat, is er nu de Nationale Atlas Volksgezondheid (www.zorgatlas.nl). Het lijkt een beetje op de Bos atlas van vroeger, maar nu zonder overzicht van geest- en kleigronden. In rubrieken als…
Wegblijven diabeten 4
Van Dam et al. suggereren dat het wegblijven van patiënten met diabetes mellitus type 2 geen ‘echt probleem’ is (Huisarts Wet 2000;43(9): 380-4). Of deze conclusie getrokken mag worden op basis van dit artikel, is de vraag. Wegblijvers en niet-wegblijvers worden verdeeld in goed en slecht…

Wetenschap

Met spoed en goed!
In de workshop Suïcidaliteit werden aan twintig tafels tegelijk rollenspellen gespeeld en wist men in bijna alle groepjes wat ervaringen uit te lokken. Daar speelden de begeleiders vervolgens op in door er een deskundig verhaal aan vast te knopen. Uit de rollenspellen bleek dat een telefoontje…
Piek inspiratoire stroom door Diskus en Turbuhaler
In Nederland worden veel poederinhalatoren gebruikt bij de behandeling van astma en COPD. Hiervoor moet de inhalatie diep en krachtig zijn om een goede depositie van het medicijn te waarborgen: een inspiratoire stroom van 30 tot 60 liter per minuut , afhankelijk van het type inhalator. Met name…
Stress bij kinderen met astma
Hebben kinderen met astma meer psychosociale problemen dan leeftijdgenoten zonder astma? Hebben zij meer stress op school, gebruiken ze andere copingstrategieën en ervaren ze evenveel sociale ondersteuning? Deze vragen komen aan de orde in dit proefschrift. De eerste drie hoofdstukken bevatten de…
De kennistoets
Vanwege het brede scala aan onderwerpen in de spoedeisende geneeskunde, was anders dan voorheen deze kennistoets gebaseerd op zowel de NHG-Standaarden als op literatuuronderzoek. De parate kennis van de deelnemers werd expliciet getest. Geheel nieuw was dat werd gewerkt met een van tevoren door…
De pil: reden tot klagen?
In Nederland gebruiken 1,8 miljoen vrouwen de anticonceptiepil. Sinds enkele jaren is de pilcontrole afgeschaft. De vorig jaar verschenen herziene NHG-Standaard Hormonale Anticonceptie spreekt zelfs helemaal niet meer over een pilcontrole. Ten tijde van de discussie rondom de pilcontrole werd…
Ontvangen proefschriften
183 bladzijden. ISBN90-6464-852-2. Promotie: 29 september 2000, Katholieke Universiteit Nijmegen. Promovendus: S.G.M. Cloosterman (1970), bewegingswetenschapper. Promotores: prof.dr. C.P. van Schayck, prof.dr. H.Th.M. Folgering, prof.dr. C.L.A. van Herwaarden. 165 bladzijden. ISBN 90…
De telefoon: wat gaat er fout?
Het aantal telefoontjes tijdens het telefonisch spreekuur van de artsen in de Huisartsenpraktijk Oldemarkt werd te groot om op de gepaste wijze af te handelen. Uitbreiding van aantal telefoonlijnen en duur van het telefonisch spreekuur bleken slechts een tijdelijke oplossing. Het probleem in de…
Interview met
‘Ik heb veel belangstelling voor de exacte kant van de geneeskunde. Fysiologie en pathofysiologie gaan bij de acute geneeskunde hand in hand met logica en rationeel handelen, ondersteund door een goede organisatie en logistiek. Onderzoek en behandeling wisselen elkaar snel af en lopen door…
Dilemma's rond het medisch dossier
Ook zonder dat hiertoe destijds een wettelijke verplichting bestond was zorgvuldige dossiervoering al een van de taken van de huisarts. Hij heeft de gegevens van een dossier immers nodig om erop te kunnen terugvallen in actuele situaties, als instrument bij overdracht aan anderen en soms ook…
Vormt de NHG-Standaard Cervixuitstrijken voldoende basis voor professioneel huisartsgeneeskundig handelen?
‘Dus, als ik het goed begrijp heb ik waarschijnlijk helemaal geen kanker gehad en ben ik achteraf gezien voor niets behandeld’, vertelde een bevriende schoolarts. Ze vroeg ons vervolgens hoe het nu precies zat met de kans op spontane remissie; en met de sensitiviteit en specificiteit van het…
Cervixscreening is wel zinvol
Van de Werf en Lagro-Jansen bekritiseren het gebrek aan een wetenschappelijke verantwoording van het bevolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker in de NHG-Standaard en stellen daarmee tegelijkertijd het nut van het bevolkingsonderzoek ter discussie. Daarnaast plaatsen zij kanttekeningen bij de…
Dertien nieuwe nummers
De 43 jaargangen van H&W vormen een mooi archief van de ontwikkelingen in de huisartsgeneeskunde; een tijdsbeeld van een van de langste perioden met welvaart in de lage landen. Gedreven huisartsen vormden in 1956 het NHG en hielden in januari 1959 een conferentie in Woudschoten. Veel huisartsen…
In gesprek met Willem Bijleveld
‘Ja, want wát voor voetsporen! Ik heb altijd heel veel respect en bewondering voor het cabaret van Hans gehad en je wilt het natuurlijk wél goed doen. Maar ik vond het ook een eer om hem op te volgen en heb geprobeerd het als een soort ode aan hem te brengen.’ ‘Wat dat betreft heb ik…
Met spoed en goed!
Buiten dromt nog steeds een massa huisartsen richting Nederlands Congres Centrum als de grote zaal zich al vult voor de opening van het programma. Op de stoelen vinden de deelnemers een congrestas waarin zich een tweetal NHG-publicaties bevinden. Allereerst is er de nieuwe NHG-Bouwsteen …
Het effect van diabeteszorg
De zorg voor patiënten met diabetes was al onderwerp van verschillende proefschriften en zal dat voorlopig ook nog wel blijven. De kern van het proefschrift van Groeneveld is de evaluatie van het effect van een gestructureerde diabeteszorg door een diabetesservice van een laboratorium. Daartoe…

Praktijk

En dat moet nú,
…(Huisarts) Van Leeuwen begint, op de plaats des onheils aangekomen, schijnbaar ongericht heen en weer te rennen tussen de vier bij het ongeluk betrokken auto's, waarin zich zwaargewonden of zelfs doden bevinden. Hij buigt zich naar de gewonden in een van de auto's, komt weer overeind, slaat z…
Tuberculose in de huisartspraktijk
Tuberculose is geen verdwenen ziekte. Wereldwijd is tbc nog steeds een van de belangrijkste doodsoorzaken. Volgens de WHO waren er in 1997 16,2 miljoen bestaande gevallen van tbc en kwamen er 7,96 miljoen nieuwe bij. De onderzoekers schatten dat 1,86 miljard mensen – bijna een derde van de…

NHG Forum

Visies, plannen, producten en mensen
Uw belangstelling voor het onderwerp spoedeisende hulpverlening was massaal. Half oktober was het congres al volgeboekt en velen van u moesten worden teleurgesteld. De discussies leken tot voor kort alleen nog maar te gaan over het wel maar vooral het wee van de huisarts en ook de veranderingen…